او که زادهٔ شهر کابل است تحصیلات ابتدایی و متوسطه و عالی خود را نیز در همین شهر به پایان رساند و در سال ۱۳۶۰ به استادی در دانشکده مهندسی دانشگاه کابل رسید. او در سال ۱۳۶۳ به سبب اعتراض علیه اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی، ناگزیر به ترک افغانستان شد و مدت ٢۰ سال در ایران اقامت گزید. وی در بخش‌های اجرایی و مدیریت پروژه‌های محتلف ساختمانی در ایران اشتغال داشت و پس از سقوط دولت طالبان، نمایندگی مهاجرین افغان در ایران را در هر دو لویه‌جرگه افغانستان به عهده گرفت. او در لویه جرگه سال ۱۳۸۳، مخالف پسوند «اسلامی» برای نام حکومت افغانستان بود[۲] او همچنین در کنفرانس‌های بين المللی از جمله گفتگوی تمدنها بين ايران و افغانستان و کنفرانس بن و بنياد صلح سويس شرکت داشت.[۳]
مهدیزاده، یکی از فعالان جنبش دموکراسی در افغانستان است و او در راستای اهداف این جنبش، در سال ۱۳۷۸، انجمن مهندسان افغان را بنیان نهاد[۵] و دو دوره ریاست انتخابی این انجمن را بر عهده داشت.
او که از سال ۱۳٨۳ بدین سو، در جمهوری فدرال آلمان زندگی می‌کند، در سال ٢۰۰٧ میلادی ادامه تحصیلات خود را در رشته‌ی مهندسی مدیریت صنعتی در شهر درسدن آلمان به پایان رساند. افزون بر این، او از سالها به این طرف، در زمینه تاریخ افغانستان و تاریخ ادیان مطالعه و تحقیق دارد.[۶]
مهديزاده کابلی، از زبان ديگران
کابلی، دارای کاراکتر، شخصيت و احساس خاص خود است. در هر اثر او حس ميهن‌پرستی توأم با انسان‌دوستی و دلسوزی به انسان‌رنجيده ديده فارغ از آن که او به کدام تبار، قوم يا مليت و يا مذهب تعلق دارد، به چشم می‌خورد. عاشق دمکراسی (مردم سالاری) و حقوق بشر است و اين راه را آگاهانه و آزادانه برگزيده است. ديدگاه‌ها نسبت به او، نشانگر اهميتی است که دوستان و دشمنان او برای کارهای فرهنگی‌اش قايل شده‌اند و آن را ستوده‌اند و در ارتباط با همين مسأله يکی از دوستانش او را به عنوان مبارزی توصيف می‌کند که هرگز با سلاح فيزيکی آتش نگشوده است، بلکه اسلحۀ او قلم و ميدان مبارزه‌اش تنها صفحات کاغذ بوده است.
عبدالاحمد جاويد، استاد دانشکده ادبيات و رئيس سابق دانشگاه کابل، در کتاب اوستا، مهديزاده کابلی را نويسنده توانا توصيف کرده که تاريخ ایران و افغانستان را با دقت و ظرافت خاصی مورد تحليل و بررسی قرار داده است.[۷]
دیپلوم انجینر خلیل‌الله معروفی (مدیر سایت اینترنتی افغانستان آزاد – آزاد افغانستان): مدتی است که افغان‌های با احساس در اینترنت، هم مسألۀ تدوین لغت‌نامه را باز کرده‌اند. جناب مهدیزاده کابلی همان فرهیخته افغان شناخته [شده]، سرپرستی این‌کار عظیم را به‌عهده گرفته است. ایشان طرح دائرةالمعارف دری را در اینترنت گذاشته و این اثر را زیر نام «دانشنامه‌ی آریانا» نام‌گذاری کرده‌اند. از خداوند توفیق کار ایشان را آرزو می‌کنیم. (برلین، ١٤ فبروری ۲٠١٠)
عظیم بابک، نویسنده و فعال سیاسی چپ افغانستان می‌نویسد: «مهدیزاده کابلی، در ۲۰ سال اخیر با تالیف دانشنامه‌ی آریانا در انترنت به جامعه‌ی روشنفکری خدمات خیلی ارزنده کرده است.» (فیسبوک: ۳۰ مارچ ۲۰۱۸)
کتاب‌شناسی
مهندس کابلی، ٢۰ شهريور ۱۳٨٧ پنجاه ساله شد که ٢۵ سال آن را در غربت زيست. حاصل عمر او آثاری است که در مورد افغانستان‌شناسی و دين‌شناسی به رشتهٔ تحرير درآمده است.
فهرست کتاب‌های مهديزاده کابلی در عرصه‌ی تاریخ افغانستان و دین‌شناسی از این قرار است:
● افغانستان پیش از تاریخ
● افغانستان از اسطوره تا تاریخ
● افغانستان در عهد باستان
● افغانستان در قرون وسطی
● تاریخ نوین افغانستان
● تاریخ افغانستان معاصر
● چهره‌های سياسی و فرهنگی معاصر افغانستان
● اقوام در افغانستان
● افغانستان مهد آیین زرتشت[۸]
● سیری در تاریخ ادیان
● دروغ بزرگ (چهرهٔ عريان اسلام)
● مقایسه تطبیقی قرآن و کتاب مقدس[۹]
استاد کابلی، باری نوشت که "من از دوران کودکی تا حال، عاشق کتاب و دلبسته دانش بويژه تاریخ، باستان‌شناسی و شناخت اديان بوده‌ام."
پس از هفت ثور سال ۱۳۵٧، در حوادث خونينی که در سراسر افغانستان روی داد به ايران مهاجرت کرد و در نتيجه، کتاب‌هایی را که سالها در افغانستان گردآورده و حفظ کرده بود، نابود شد. در ايران، نيز سالها طول کشید تا توانست بخشی از منابع را برای پژوهش و نوشته‌هایش فراهم آورد. اما زمانی که در سال ۱۳۸۳ به آلمان مهاجرت کرد، باری ديگر کتابها و نوشته‌هايش برباد رفت. اکنون تنها آرزوی او اين است که بتواند کارهای ناتمامی را که دارد به پایان برساند."
پيوست‌ها
پيوست ۱: گفت‌وگوی مهدی خراسانی با مهديزاده کابلی: قسمت اول، قسمت دوم، قسمت سوم و ...
پيوست ٢: [1]
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
پی‌نوشت‌ها
[۲]- برای آگاهی از مخالفت او با پسوند «اسلامی» در عنوان نطام سياسی افغانستان، واکنش لويه‌جرگه و بازتاب آن در مطبوعات و رسانه‌های خبری، رجوع شود به: مصاحبه متين برکی :[۱]، [۲]، [۳] ، [۴] و [۵]؛ روزنامه شرق، با عنوان «حذف اسلاميت کفر است!». سال اول - شماره ۱۰۵، شنبه ۱۳ دي ۱۳۸۲ - ۱۰ ذيقعده ۱۴۲۴ - ۳ ژانويه ۲۰۰۴ و همچنين مصاحبه مهديزاده کابلی با گاهنامه فرهنگی اجتماعی «هيراد»، تحت عنوان «نقد و بررسی فرايند تصويب قانون اساسی از ديدگاه نمايندگان»، مشهد: سال اول - شماره اول، آذر و دی ۱۳۸۲
[۳]- در مورد شرکت او در کنفرانس جامعه مدنی افغانستان، که در سال ۱۹۸۴ میلادی از طرف کميته صلح سويس در برلين برگزار شد، رجوع شود به: [۶]، [٧] و [۸]
[۴]- برای مشاهده تصاوير لویه جرگه سال ۱۳۸۳ رجوع شود به سايت: مجتمع جامعهء مدنی افغانستان.
[۵]- هفته‌نامه‌ی بنياد وحدت، سال ششم، دی ماه ۱۳٧٨ - مشهد
[۶]- زندگینامهٔ انجینیر محمد رئوف مهدی، کابل: نشریهٔ کميسيون مستقل انتخابات لویه جرگه اضطراری در سال ۱۳۸۱؛ جاوید، عبدالاحمد، اوستا، سوید: شورای فرهنگی افغانستان، چاپ ۱۹۹۹.
[٧]- جاوید، عبدالاحمد، اوستا، سوید: شورای فرهنگی افغانستان، چاپ ۱۹۹۹، ص ۴۱
[۸]- «افغانستان مهد آیین زرتشت». سايت آريايی.
[۹]- رجوع شود به: وبگاه کابل‌نامه.
جُستارهای وابسته
منابع
پيوند به بیرون
Gerlinde Geber, Die neue Verfassung Afghanistans, 2007, 193 Seiten.
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]