 |
|
انسان پکن
فهرست مندرجات
◉ تاریخچه‌ی کشف
◉ طبقه‌بندی علمی
◉ ریخت‌شناسی
◉ ويژگی‌های زیستی
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
فرگشت انسان انسان راست‌قامت
انسان پکن (به انگلیسی: Peking Man؛ با نام علمی: Sinanthropus pekinensis)، نمونه‌ای چینی از «انسان راست‌قامت» یا «هومو ارکتوس» است که با نام «هومو ارکتوس پکنی (Homo erectus pekinensis) نیز خوانده می‌شود. فسیل‌های انسان پکن در دهه‌ی بیستم قرن بیست - بین سال‌های ۱۹۲۳ تا ۱۹۲۷ - میلادی، در غاری به‌نام «زوکودیان» (Zhoukoudian)، در نزدیکی شهر پکن در چین پیدا شد. در سال ۲۰۰۹، تاریخ‌گذاری این فسیل‌های کشف‌شده در پکن، قدمت حدود ۷۵۰ هزار سال را نشان داد. بنابراین، احتمال زیاد دارد که حدود ۶۸۰ تا ۷۸۰ هزار سال پیش، انسان‌های راست‌قامت در غارهایی پکن زندگی می‌کرده‌اند.
| ▲ | تاریخچه‌ی کشف |
 |
زوکودیان غارهایی در ۴۸ کیلومتری جنوب‌غربی شهر پکن (بیجینگ) هستند که اکتشافات باستان‌شناسی بسیاری در آن‌ها صورت گرفته است. این محوطه‌ی باستانی، در سال ۱۹۲۱، اولین‌بار توسط «یوهان گونار اندرسون» (Johan Gunnar Andersson)، باستان‌شناس، دیرینه‌شناس و زمین‌شناس سوئدی کشف شد. او در این سال با همکار خود به‌نام «والتر ویلیس گرنجر» (Walter Willis Granger)، دیرینه‌شناس آمریکایی، در جستجوی فسیل‌های پیش از تاریخ به چین آمده بود. آن‌ها در تپه‌ی استخوان اژدها (Dragon Bone Hill) به حفاری می‌پردازند، جایی که اندرسون متوجه رسوبات كوارتز می‌شود كه در محل بومی نبودند. بلافاصله او اهمیت این یافته را درک می‌کند و به همکار خود اعلام می‌دارد که «این‌جا بقایای انسان اولیه است؛ اکنون همه‌ی ما باید تلاش کنیم تا او را پیدا نمایم».
اتو زدانسکی (Otto Zdansky)، دیرینه‌شناس اتریشی که همکار اندرسون بود، بی‌درنگ کار حفاری را آغاز کرد و موفق شد که فسیل دندان آسیای بزرگ انسان پکن را پیدا کند. او در سال ۱۹۲۳، دوباره به دو مرحله کاوش در منظقه پرداخت و یافته‌های خود را جهت بررسی به دانشگاه اوپسالا (Uppsala University) در سوئد فرستاد. در سال ۱۹۲۶، اندرسون خبر داد که دو دندان آسیای بزرگ در بین این یافته‌ها وجود دارد و زدانسکی، گزارش یافته‌هایش را منتشر کرد.
دیویدسون بلاک، کالبدشناس کانادایی، از کالج پزشکی متحد پکن (Peking Union Medical College)، که از یافته‌های باستان‌شناسی اندرسون و زدانسکی به‌هیجان آمده بود، کمک مالی بنیاد راکفلر را برای کاوش‌های فراهم کرد و در سال ۱۹۲۷، همراه با دانشمندان غربی و چینی کاوش‌های بعدی را شروع کرد. اندرس بیرگر بوهلین (Anders Birger Bohlin)، دیرینه‌شناس سوئدی، یک دندان جداافتاده را یافت، که بلاک از آن به‌عنوان برگ برنده استفاده کرد و در مجله‌ی نیچر (Journal Nature) اعلام داشت که این دندان و دندان‌های را که قبلاً اندرسون و زدانسکی یافته‌اند، متعلق به گونه‌ای جدید به‌نام «سینان‌تروپوس پکیننسیس» (Sinanthropus pekinensis) است. اما همکاران دیرباور او به این نظر به دیده‌ای تردید نگریستند. آن‌ها گفتند که براساس یک دندان نمی‌توان چنین حکم کرد. بنابراین، بنیاد راکفلر، خواستار نمونه‌های بیش‌تر برای اثبات این مدعا شد، قبل از آن‌که به کمک خود ادامه دهد.
فک پایین، همراه با چند دندان و قطعاتی از جمجمه در سال ۱۹۲۸ کشف شدند. بلاک این یافته را به بنیاد ارائه کرد و مبلغ ۸۰ هزار دلار به‌عنوان پاداش دریافت کرد تا برای برپایی آزمایشگاه تحقیقاتی کنزوئیک (Cenozoic Research Laboratory) مورد استفاده قرار دهد. این آزمایشگاه در همان‌سال ایجاد شد.
در سال ۱۹۲۹، یانگ جهونگ‌جینگ (Yang Zhongjian)، پی وین‌جهونگ (Pei Wenzhong) و جیا لانپو (Jia Lanpo) فسیل‌های ۲۰۰ انسان (که در بین آن‌ها، شش جمجمه تقربیاً کامل بودند) را به‌دست آوردند. در این میان، در انتهای یک غار که به‌علت فشار مواد رسوبی از بین رفته بود، جمجمه یک انسان کشف شد، آن‌ها دندان‌هایی را که قبلاً پیدا کرده بودند، با آن متصل کردند و نام انسان پکن را بر آن نهادند. این کشفیات گرچه جهان را به تکان درآورد، اما در سال ۱۹۳۷، حفاری‌ها به‌سبب تهاجم ژاپن به چین پایان یافت.
موزه‌ی باستان انسان پکن. تصاویر توسط وانگ زیبین (Wang Zibin) گرفته شده و در سایت چینی Qianlong.com منتشر شده است. لطفاً به روی تصاویر کلیک کنید.
پس از ختم جنگ جهانی دوم، کاوش‌های باستانی در زوکودیان از سر گرفته شد و این محوطه‌ی باستانی که محل زیست انسان پکن بود، در سال ۱۹۸۷، به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد. حفاری‌های جدید در این منطقه، در ژوئن ۲۰۰۹ شروع شد.
| ▲ | طبقه‌بندی علمی |
براساس نتیجه‌گیری‌های دیرینه‌شناسی (Paleontological conclusions)، نخستین نمونه‌ای انسان راست‌قامت، در سال ۱۸۹۱، توسط اوژن دوبوا، دیرین‌مردم‌شناسی هلندی، در جاوه، یکی از جزایر کشور اندونزی پیدا شد. اما بسیاری این نمونه را بقایای تغییرشکل‌یافته‌ی یک کپی (Ape، که نمونه‌های آشنای آن گیبون، اورانگوتان، گوریل، شامپانزه و انسان است) دانستند. یافته‌های فراوان از محوطه‌ی باستانی زوکودیان، سبب شد انسان جاوه که تا آن‌زمان «پیته‌کانتروپوس ارکتوس» (Pithecanthropus erectus) نامیده می‌شد، همراه با انسان پکن در گونه‌ی «انسان» (Homo) قرار گیرد.
خانه‌ی غاری انسان پکن: روبه‌روی زوکودیان، در ساحل غربی رود پیره، دو تپه‌ی مدور آهکی در امتداد شرقی-غربی قرار دارند. تپه‌ی شرقی «لونگ-کوشان» (Lung Kushan) نامیده شده و به «تپه‌ی استخوان اژدها» معروف است. این تپه، در دامنه‌ی غربی خود غاری دارد که سنگواره‌های انسان پکن، دست‌سازها و آثار استفاده‌ی او از آتش، و نیز انواع مختلف استخوان جانوران در آن پیدا شده است.
در غارهای زوکودیان، آثار استفاده از آتش و فسیل جانورانی چون: کرگدن، خرس، فیل، شتر، گوزن و انواع پستانداران کوچک در محل زیاد یافت شده و بیش‌ترین آن مربوط به گوزن بوده است. هم‌چنین، در سال ۱۹۳۱ بر اثر کاوش‌ها چند قطعه کوارتز تراشیده‌شده نیز در کنار یکی از جمجمه‌ها پیدا شد که ثابت می‌کرد، این گونه از کوارتز و یک نوع سنگ آتش‌زنه ابزار می‌‌ساخت. بنابراین، تردیدها برطرف شد که انسان پکن از گونه‌ی انسان (هومو) بود نه میمون. چراکه یکی از نشانه‌های انسان‌های اولیه، استفاده از ابزار و آتش - برای گرم کردن و پختن گوشت و دور کردن حیوانات وحشی - است. از این‌رو، نام «پیته‌کانتروپوس ارکتوس» به «انسان پکن» تغییر یافت. افزون بر این، بررسی‌ها روی بقایای مرد پکن منجر به این ادعا هم شد که فسیل‌های زوکودیان و جاوه، نمونه‌های همتا از تکامل انسان هستند.
این تفسیر، ادعای لویس بینفورد (Lewis Binford)، انسان‌شناس و باستان‌شناس آمریکایی، را که در سال ۱۹۸۵، عنوان کرد انسان پکن یک لاشخوار (کسی که در آشغال یا چیزهای دورانداخته دنبال خوراک یا چیزهای به دردخور می‌گردد) بود نه شکاچی، را نیز به چالش کشید.
به‌دنبال کشف نمونه‌های از انسان لانتیانی (Lantian Man)، که نام یک زیرگونه از گونه‌ی انسان راست‌قامت است، در سال ۱۹۶۳، گونه‌ی «سینان‌تروپوس لانتیاننسیس» (Sinanthropus lantianensis) نیز افزوده شد. سال بعد، انسان لانتیانی به‌عنوان یک زیرگونه‌ی هومو ارکتوس طبقه‌بندی شد و اصطلاح «سینان‌تروپوس» (Sinanthropus) به‌کلی مردود شد.
با این حال، انسان پکن، با نام سه‌جمله‌ای (Trinomial name) «هومو ارکتوس پیکننسیس» (Homo erectus pekinensis)، که در سال ۱۹۲۷، توسط دیویدسون بلک نام‌گذاری شد، از لحاظ طبقه‌بندی علمی از فرمانرو (Kingdom) جانوران (Animalia)، شاخه‌ی (Phylum) طنابداران (Chordate)، رده‌ی (Class) پستانداران (Mammalia)، راسته‌ی (Order) نخستی‌سانان (نخستی‌ها یا پریمات‌ها) (Primate)، زیرراسته‌ی (Suborder) خشک‌بینیان (Haplorhini)، فروراسته‌ی (Infraorder) میمونان (Simiiformes)، خانواده‌ی (Family) انسانیان (هومونیدها) (Hominidae)، زیرخانواده‌ی (Subfamily) انسان‌ساییان (Homininae)، تبار (Tribe) انسان‌تباران (Hominini)، سرده‌ی (Genus) هومو یا انسان‌نما (Homo)، گونه‌ی (Species) انسان راست‌قامت (Homo erectus) و زیرگونه‌ی «انسان راست‌قامت پکن» (Homo erectus pekinensis) است.
| ▲ | ریخت‌شناسی |
حجم کاسه‌ی سر در انسان‌های پکن از ٨۵٠ تا ۱٣٠٠ سانتی‌مترمکعب است. دندان‌های این انسان از دندان‌های انسان امروزی بزرگ‌تر بوده و بلندی آن‌ها را بین ۱۵٠ تا ۱٦۵ سانتی‌متر حدس زده‌اند.
اولین جمجمه‌ی انسان راست‌قامت پکن (Homo erectus pekinensis)، در سال ۱۹۲۷، از زوکودیان پیدا شد.
| ▲ | ويژگی‌های زیستی |
انسان پکن، در غار زندگی می‌زیست و از آتش برای گرم کردن و پختن گوشت و دور کردن حیوانات وحشی استفاده می‌کرد و از کوارتز و یک نوع سنگ آتش زنه ابزار می‌‌ساخت و از گوشت جانورانی مانند شتر و گوزن و سایر پستانداران تغذیه می‌نمود. هم‌چنین، از گیاهان نیز استفاده می‌کرده چون آثاری نباتی در غارهای زوکودیان، به‌دست آمده است.
مدل زندگی انسان پکن در غار زوکودیان یا چاکوتین که به آن خانه‌ی غاری انسان پکن هم می‌گویند.
گذشته از این، گفته شده است که انسان پکن احتمالاً آدم‌‌خوار هم بوده، چون غالب جمجمه‌های یافت‌شده در غارها در اثر ضربات شدید خرد شده و مغز آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. این آدم‌خواری ممکن است به‌علت عدم دسترسی به غذا بوده باشد.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
مهدیزاده کابلی، انسان پکن (نسخه‌ی اولی)
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ انسان‌شناسی
