جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۳ بهمن ۲۴, جمعه

علل سقوط دولت دکتر نجیب‌الله

از: دانشنامه‌ی آریانا

بر افغانستان چه گذشت؟

علل سقوط دولت دکتر نجیب‌الله



علی توسلی غزنوی، مبلغ حزب وحدت اسلامی افغانستان، شام ۱۴ خرداد (جوزا) ۱٣٧۱، در مهمانخانه‌ی عمومی ریاست تفحصات نفت و گاز شمال، خود را به کنار جنرال غلام‌حسین خان، قوماندان امنیه ولایت بلخ رسانیده و اصل قضیه طرح کودتای نظامیان علیه دولت دکتر نجیب‌الله را جویا می‌شود. وی می‌پرسد:

    پرسش: به نظر شما [عامل] پیروزی انقلاب را در چه می‌بینید؟

    جنرال غلام‌حسین خان: این پیروزی انقلاب در اتحاد نیروهای مسلح و نیروهای اتحاد (جنبش) ملی اسلامی و تحولات اندیشه‌ی می‌بینیم که بر این مسیر وجود داشته است و مخصوصاً فرماندهان هزاره‌ی ما از هماهنگی خاص برخوردار بودند و ثمره‌ی آن‌را فعلاً مشاهده می‌کنید.

    پرسش: شما از تحولات فکری در مسیر انقلاب نام بردید، بفرمایید که این اندیشه‌ی طرح کودتا در چه زمان بین نیروهای مسلح به‌وجود آمد؟

    جنرال غلام‌حسین خان: این اندیشه‌ی مبارزاتی طرح کودتا علیه نجیب به‌واسطه‌ی شش نفر که هسته‌ی تشکیل آن چنبش ملی اسلامی صفحات شمال بودند، شش سال قبل از درون نیروهای مسلح به‌وجود آمد و پی‌ریزی شد که امروز پیروزی آن‌را بدرقه می‌کنیم.

    پرسش: بفرمایید این شش نفر که هسته‌ی طرح کودتا را تشکیل می‌دادند، چه کسانی بودند، لطفاً نام ببرید.

    جنرال غلام‌حسین خان: غلام‌حسین خان (بنده)، بچه سید کیان، سید منصور نادری، رشید دوستم، جنرال ابراهیم و جنرال مؤمن.

علی توسلی در جای دیگر، درباره‌ی تاریخچه‌ی جنبش ملی اسلامی از زبان جنرال ابراهیم خان می‌نویسد: «مورخه‌ی ۱٨ جوزای ۱٣٧۱، صبحانه را صرف نمودیم و مطالب بکری که منتظر طرح و تحلیل آن بودم به‌میان آمد که از جنرال ابراهیم خان هزاره از تاریخچه‌ی جنبش ملی صفحات شمال سئوال کردم.»

    پرسش: در چه زمانی این جنبش به‌وجود آمد؟

    جنرال ابراهیم خان: در ماه دلو ۱٣٧٠، که شش سال قبل طرح و پی‌ریزی شده بود. طرح سرنگونی نجیب از صفحات شمال و مخالف جنرال خدادادی که از طایفه پشتون بود، به‌جای جنرال مؤمن [گماشته شد] و این طرح مخالفت با نصب نامبرده توسط سید منصور نادری و رشید دوستم و غفار [پهلوان] و غلام‌حسین خان به تعداد ۱٢ نفر در خانه‌ی همسایه‌ی ما دور هم جمع شدیم و پیمان طرح کودتای سرنگونی نجیب و مخالفت با نصب رسول خدادی بین ما امضأ شد و قرارداد کتباً به تصویب رسید و نامه‌‌ی را عنوان حزب وحدت اسلامی و نامه‌‌ی عنوان جمعیت اسلامی و نامه‌‌ی عنوان حرکت اسلامی هر کدام ما به اقوام خود ما نامه‌ها را رساندیم و نامه‌ی هم به‌خود نجیب و یک نامه به وزارت دفاع نوشتیم و نوید پیروزی مجاهدین را پیش‌بینی کردیم و این طرح عملی شد.

    پرسش: شما اهمیت این طرح را چگونه ترسیم کردید؟

    جنرال ابراهیم خان: اولاً از نظر تاکتیک‌های نظامی بنا شد که با کمک مجاهدین از هر طرف شهر خارج از حاشیه‌ شهر را کنترل کنند و نیروها داخل شهر را در محاصره‌ی خود قرار دهند و طرح عملی شد که نیروهای نظامی در داخل شهر محاصره شدند و جنرال رسول خدادی فرار کرد و لکن گرچه دو مرتبه از قوای اردوی فرقه تازه نفس از طریق چاریکار آورد، اما موفق به دستیابی کنترل ولایت بلخ نشد و با ٢٠٠٠ نیروهای نظامی به کابل برگشت.

    اما از نظر سیاسی این‌که نجیب بنا داشت با آوردن حکمت‌یار از پاکستان دست به یک سلسله اقدامات پاکسازی زده و جنرال‌های خود را در هر استان و ولایت‌ها عزل و نصب نماید و یک نوع کودتای سیاسی و نظامی را در داخل اردوی نظامی و ادارات به‌وجود آورد و تنها راه ممکن سرنگونی نجیب از همین طریق طرح جنرال‌های جنبش ملی اسلامی صفحات شمال، فرصت مناسب زمینه‌سازی فتوح مجاهدین ما بود.

سند پرتوکل کل طرح کودتای جنرال‌های صفحات شمال در دست ابراهیم خان موجود بود، به‌علت نداشتن فتوکپی و آمدن به کابل، در مزارشریف ماند و نتوانستم سند کودتای ۱٢ نفری را ضمیمه نمایم و از خوانندگان محترم آرزومندم سند کودتا را از خانه‌ی ابراهیم خان هزاره مسئول غند ۵۹۴ فرقه‌ی ٨٠ به‌دست بیاورند.

سید منصور نادری ژنرال عبدالرشید دوستم ژنرال عبدالمومن اندرابی


[] يادداشت‌ها




[] پی‌نوشت‌ها

توسلی غزنوی، علی، جنگ داخلی احزاب افغانستان در استان کابل، ص ٦
همان‌جا، ص ٧
همان‌جا، ص ۱٣
همان‌جا، ص ۱۴


[] جُستارهای وابسته

1 2


[] سرچشمه‌ها

براساس یادداشت‌های مهدیزاده کابلی؛ برگرفته از کتاب: توسلی غزنوی، علی، جنگ داخلی احزاب افغانستان در استان کابل، قم: چاپ ۱٣٧٣