 |
|
جنگ افغان و انگلیس
فهرست مندرجات
- پیشگفتار
- جنگ اول افغان و انگلیس
- جنگ دوم افغان و انگلیس
- جنگ سوم افغان و انگلیس
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
.
جنگ افغان و انگلیس
جنگ افغان و انگلیس (به انگلیسی: Anglo-Afghan Wars)، اشاره به سه جنگی دارد که در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بین نیروهای آزادیبخش و استقلال‌طلب افغانستان و ارتش استعماری دولت هند بریتانیایی صورت گرفت. این جنگ‌ها، به ترتیب: جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹–۱۸۴۲ م)، که در بخش جنوبی دره‌ی هلمند، میان نیروهای کمپانی هند شرقی بریتانیا و افغانستان رخ داد، و روی‌هم رفته با پیروزی افغان‌ها بر انگلیس پایان یافت. جنگ دوم افغان و انگلیس (۱۸٧۸–۱۸۸٠ م). و جنگ تل یا جنگ سوم افغان و انگلیس از چهارم ماه می ۱۹۱۹ شروع شد و تا ۲۶ می ۱۹۱۹ ادامه یافت، و بنا به‌روایتی دیگر، این جنگ از ششم می سال ۱۹۱۹ تا هشتم آگوست همان سال به‌طول انجامید و سرانجام با ترک مخاصمه طرفین و پیروزی افغان‌ها به پایان رسید. فرجام این جنگ، استقلال افغانستان بود.
جنگ افغان و انگلیس، که هم‌چنین جنگ افغان نامیده می‌شود، سه درگیری، بین سال‌های ۱۸۳۹–۱۸۴۲، ۱۸٧۸–۱۸۸٠، و ۱۹۱۹ است که در آن بریتانیای بزرگ از پایگاه خود در هند، برای گسترش کنترل خود (نظارت داشتن) بر کشور همسایه‌ی آن، افغانستان و در مخالفت با نفوذ روسیه در آن‌جا، بر این کشور حمله برد.
ارتش بریتانیا، در ارغندی (Urghundee)، افغانستان، در جریان جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹–۱۸۴۲ م).
| ▲ | جنگ اول افغان و انگلیس |
 |
به‌دنبال خانه‌جنگی طولانی، که از سال ۱٨۱٦ میلادی آغاز شده بود، با به تخت‌وتاج رسیدن دوست‌محمد خان، قدرتمندترین فرد طایفه‌ی بارکزایی، در سال ۱٨٢٦، این طایفه، سلسله‌ی حاکم بر افغانستان شد. با مانور دادن، بریتانیا و روسیه برای نفوذ در افغانستان، دوست‌محمد، ناگزیر شد، تعادل کشور خود را بین دو ابرقدرت برقرار نماید. انگلیس‌ها که احساس می‌نمودند دوست‌محمد هم دشمن آنان است و هم قادر به مقاومت در برابر نفوذ روسیه نیست، تلاش کردند تا به‌طور مستقیم در امور افغانستان دخالت کنند. ابتدا آن‌ها با نارضایتی وارد مذاکره با دوست‌محمد شدند و سپس، دستور تهاجم به افغانستان را توسط فرماندار کل هند، لرد اوکلند، به‌منظور بازگرداندن شاه شجاع، حاکم تبعیدی افغان، به تاج و تخت دادند.
در آوریل سال ۱٨٣۹، ارتش بریتانیا، با تحمل دشواری‌های زیاد به قندهار وارد شد، پس از آن، شاه شجاع، تاج‌گذاری کرد. غزنه (اکنون غزنی)، در ژوئیه همان‌سال، اشغال شد و در ماه آگست، شاه شجاع در کابل بر تخت نشست. به‌هر حال، افغان‌ها، نه اشغال خارجی را تحمل کردند و نه پادشاهی که توسط یک قدرت خارجی بر آن‌ها تحمیل شد. بنابراین، شورش آغاز شد.
برگزاری دادگاه شاه شجاع در کابل (Shah Shojāʾ holding court in Kabul)
| ▲ | جنگ دوم افغان و انگلیس |
...
| ▲ | جنگ سوم افغان و انگلیس |
...
