شفافیت بینالملل (Transparency International)، یک سازمان غیردولتی است که در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد و دفتر اصلی آن در برلین، آلمان قرار دارد. هدف این سازمان که در حدود ۱۰۰ کشور نمایندگی دارد تلاش برای مبارزه با فساد و افزایش آگاهی در مورد آن است. این سازمان بهطور سالیانه اقدام به انتشار شاخص ادراک فساد میکند. سنجش فساد به استفاده از شاخصهای نظیر فساد، اختلاس، رشوهگیری، خرید و فروش پستهای دولتی، رشوهپذیری دستگاه قضایی، فساد مالی در میان سیاستمداران و مقامهای دولتی و عدم مقابله کافی یا ناکارایی در پیکار علیه مواد مخدر است.
سازمان شفافیت بینالملل، گزارش سالانهی خود را منتشر ساخت. این گزارش کشورهای جهان را بر پایهی فساد در بخشهای دولتی ردهبندی میکند. در این گزارش، افغانستان در میان ۱۸۰ کشور جهان، در ردهی ۱۷۷ قرار دارد، که یکی از فاسدترین کشورهای جهان است، و از نظر فساد اداری، چهارمین کشور جهان شناخته شده است.
آرم سازمان شفافیت بینالملل
افغانستان در گزارش سالانهی شفافیت بینالمللی، چهارمین کشور جهان از نظر فساد اداری شناخته شده است.
گزارش سالانهی سازمان شفافیت بینالملل در مورد فساد اداری در کشورهای مختلف در سال ۲۰۱۷ که بهتازگی منتشر شده، کشورهای مختلف را در ۱۸۰ ردهی طبقهبندی کرده است. افغانستان با کسب ۱۵ امتیاز در رتبهی ۱۷۷ قرار گرفته است.
به اساس این طبقهبندی، افغانستان پس از سومالی، سودان جنوبی و سوریه، فاسدترین کشور جهان شناخته شده است.
نقشه جهان به اساس بررسی سازمان شفافیت بینالمللی از میزان فساد.
در سال ۲۰۱۶، افغانستان با کسب عین امتیاز یعنی ۱۵، در ردهی ۱۶۹ در میان ۱۷۶ کشور قرار داشت و در سال ۲۰۱۵ در رده ۱۶۶ در میان ۱۶۸ کشور و در سال ۲۰۱۴ پس از کشورهای سودان، کره شمالی و سومالی در رده ۱۷۲ قرار گرفته بود.
فساد یکی از مهمترین چالشها در برابر دولت افغانستان در چند سال گذشته بوده است و برخورد جدی با آن یکی از اصلیترین شعارهای اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان بود که در ماه سپتامبر ۲۰۱۴ بهقدرت رسید.
اگرچه گزارش شفافیت بینالمللی پیشرفت افغانستان را در مبارزه با فساد نشان نمیدهد اما محمداشرف غنی، رئیسجمهوری افغانستان روز گذشته در یک نشست گفت در گذشته خارجیهای هر روز از او میخواستند با فساد مبارزه کند اما حالا بهسرعت او اعتراض دارند و میخواهند این سرعت کم شود.
در تدوین فهرست کشورها از لحاظ فساد اداری، سازمان شفافیت بینالملل به هر کشور نمرهای را اختصاص میدهد که از نمره ١٠٠ (بهطور کلی فاقد فساد) تا صفر (کاملاً فاسد) تغییر میکند.
در گزارش سال ۲۰۱۷، کشور نیوزیلند و دانمارک با کسب امتیازات ۱۸۹ و ۱۸۸ بهترین کشورها از نظر میزان کم فساد اداری در جهان و سومالی با کسب ۹ امتیاز فاسدترین کشور جهان شناخته شدند.
سازمان شفافیت بینالملل یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی مستقر در آلمان است که از سال ١٩٩٣ فعالیت خود را در سنجش میزان فاسد در کشورهای مختلف آغاز و دو سال پس از آن، به محاسبه شاخص فساد و رتبهبندی کشورها پرداخت. گزارشهای این سازمان در زمینههایی مانند برقراری روابط اقتصادی یا بررسی امکانات سرمایهگذاری در کشورهای مختلف مورد توجه قرار میگیرد.
هدف شفافیت بینالملل، مبارزه با فساد در تشکیلات دولتی و همچنین موسسات عمده خصوصی است و موضوعاتی مانند رشوهخواری، قانونشکنی و موارد دیگر سوءاستفاده از قدرت را در ردههای مختلف دولتی و اقتصادی زیر نظر دارد.
دیدبان شفافیت افغانستان موسسه شفافیت افغانستان امرور پنجشنبه سوم حوت (اسفند) اعلام کردند که رکود افغانستان در شاخص سنجش فساد، نشان دهنده عدم توانایی حکومت در امر مبارزه با فساد اداری است.
سید اکرام افضلی، رئیس اجرایی دیدبان شفافیت افغانستان گفت: «اقدامات مبارزه علیه فساد حکومت وحدت ملی غیرمستقل و سیاسی بوده است و نتایج این بیتفاوتی سیاسی به سفارشات مکرر نهادهای مدنی باعث رکود مبارزه با فساد اداری شده است.»
به باور وی، چون حکومت وحدت ملی افغانستا نتوانسته کارهای مبارزه علیه فسادش را نهادینه بسازد و گسترش دهد، مبارزه علیه فساد اداری در این کشور در حد شعار باقی مانده است.
حکومت افغانستان تاکنون واکنشی به گزارش سالانه سازمان شفافیت بینالمللی نشان نداده است.[۱]