 |
|
راه
فهرست مندرجات
◉ پیشینه‌ی تاریخی
◉ انواع راه
◉ راه‌سازی
◉ علایم
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
مهندسی راه راه‌سازی
راه (به انگلیسی: Road، با تلفظ آمریکایی: Road؛ به آلمانی: Straße)، یک گذرگاه یا معبر (Thoroughfare) یا مسیری است که دو نقطه‌ی جغرافیایی یا مکان مختلف را به‌هم متصل می‌کند. واژه‌ی راه، یک مفهوم عام برای توصیف مسیری است که می‌تواند: گذرگاه عابر پیاده (راه‌پله، پیاده‌رو یا کوچه)، مسیر دوچرخه‌سواری، گذرگاه موتوری (خیابان، بلوار، بزرگراه، آزادراه یا جاده) یا گذرگاه‌های آبی باشد.
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
بشر از دیر زمان در پی آن بود که به‌طریقی خود و بار خود را جابه‌جا کند. مسلم است که نخستین وسیله‌ی حمل بار، دوش آدمی بوده است. بعدها، به‌علت سنگینی بار و هم‌چنین طول راه و شیب راه مجبور شد به تفحص بپردازد تا راه حلی برای این مشکل پیدا نماید. حدود ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد، انسان‌ها استفاده از جانوانی مانند: گاو و اسب را به‌عنوان حیوانات بارکش آغاز کردند. سپس، برای حمل بارهای کوچک از وسیله‌ی به‌نام «تراویس» (Tranios) استفاده می‌گردید که معولاً به‌وسیله‌ی سگ بر روی زمین کشیده می‌شد، و در مناطق قطبی هم‌اکنون این وسیله پیشرفت کرده، و به‌شکل مدرن درآمده است.
در حدود ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد، مردم بین‌النهرین اولین وسیله‌ی چرخ‌دار را اختراع کردند. پیدایش چرخ را باید یک جهش کلی در امر حمل‌ونقل دانست. کم‌کم این اختراع در اطراف و اکناف پراکنده شد و مورد استفاده مردم سایر مناطق قرار گرفت. در سال ۲۵۰۰ پیش از میلاد، این اختراع به هندوستان رسید و در سال ۱۴۰۰ پیش از میلاد، مردم اروپا به گاری دسترسی یافته و مردم چین در سال ۱۳۰۰ پیش از میلاد، توانستند از گاری استفاده کنند.
استفاده از گاری چرخ‌دار در بین‌النهرین در ۲۰۰۰ پیش از میلاد
گاری چهارچرخه را می‌توان اولین وسیله‌ی حمل بارهای سنگین دانست که معمولاً به‌وسیله‌ی گاوهای نر کشیده می‌شد. بعد از سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد، الاغ یا حیوانی شبیه به الاغ به‌نام «اوناگرس» (Onagers) اهلی شد و برای کشیدن گاری‌ها مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
هر چرخ گاری در آغاز چوبی بود و از یک صفحه‌ی شامل سه مستطیل چوبی به‌هم‌پیوسته تشکیل می‌شد. گوشه‌های این مستطیل‌های چوبی را پخ می‌کردند تا شکل دایره پیدا کند. از آن‌جایی که وقتی سه مستطیل چوبی را به‌هم متصل می‌ساختند، به‌شکل دایره‌ی کامل در نمی‌آمد، چرخ‌های گاری‌های اولیه در حین حرکت در برخورد با زمین ضربه‌ای به بدنه‌ی گاری وارد ساخته و مسافات طولانی را با آن نمی‌شد طی نمود. در ضمن چرخ مرتب خراب و شکسته می‌شد.
استفاده از گاری تک‌چرخ در مصر
استفاده از تک‌چرخ در وسایطی مانند آن‌چه فرعون استفاده می‌کرد، هم معمول نبود، چرا که تا دوره‌ی میانی اختراع نشده بود. به‌هر حال، ابتدا در خاور میانه ارابه را به‌صورت وسیله‌ی نقلیه برای تشییع جنازه استفاده می‌کردند. اما پس از سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد، در بین‌النهرین ارابه‌ها، لشکریان را به میدان نبرد حمل می‌نمودند و هم‌زمان از ارابه‌ها، گاهی در حمل‌ونقل مسافرین و یا حمل حیوانات شن و ماسه و دیگر کالاهایی که بار کردن آن‌ها روی حیوانات با سورتمه مشکل بود، استفاده می‌شد. گرچه وسایل نقلیه چرخ‌دار تا زمانی‌که طرح چرخ‌ها پیشرفت نکرده بود، با سورتمه که با حیوانات حمل می‌گردید، قابل رقابت نبود، چون چرخ‌ها هنوزهم، تا سال ۲۰۰۰ پیش از میلاد، از سه قطعه‌ی جدا، از چوب ساخته می‌شدند.
بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۱۵۰۰ پیش از میلاد، نخستین چرخ‌های پره‌دار ظاهر شدند. این چرخ‌ها از یک قسمت توپی یا وسطی، یک حلقه‌ی دوری و پره تشکیل می‌گردید و این سه قسمت به‌طور جداگانه ساخته می‌شد. چرخ‌ها پره‌دار حرکت را به نسبت چرخ‌های چوبی نرم‌تر، سبک‌تر و سریع‌تر انجام می‌داد. چرخ‌های اولیه پره‌دار احتمالاً برای ارابه ساخته می‌شدند و ارابه‌های با چرخ‌های پره‌دار به اندازه‌ی کافی برای کشش اسب‌ها سبک بودند.
از حدود سال ۲۰۰۰ پیش از میلاد، اسب‌ها برای سواری اهلی و تربیت شده بودند؛ اما آن‌ها قادر به کشیدن بارهای سنگین نبودند و علت آن این بود که براق مناسب هنوز اختراع نشده بود و آن‌هایی‌که مورد استفاده بود، راه تنفس اسب را سد می‌کرد و اگر اسب مجبور بود بار سنگینی را بکشد براق آن، راه تنفس اسب را قطع می‌کرد.
اگرچه دو یا چند اسب به آسانی قادر به حمل و کشیدن ارابه سبک وزنی بودند، اما مدتی طول کشید تا مشکل براق حل شود. ارابه‌هایی‌که با اسب کشیده می‌شدند، توسط افراد با تجربه مورد استفاده قرار گرفته، به‌صورت سریع‌ترین وسایل نقلیه‌ی دوران باستان درآمدند. در سال ۸۰۰ میلادی، یوغ و براق اسب‌ها در اروپا پدیدار شد.
در سال ۳۲۰۰ پیش از میلاد، مصری‌ها اولین کشتی‌ها را ساخته و مسافرت دریایی را بنیان نهادند. در سال ۱۴۹۰، پیشرفت در ساخت کشتی‌ها، مسافرت‌های طولانی اقیانوسی را ممکن ساخت.
در خلال سال‌های ۴۰۰ پیش از میلاد، یونانیان قدرت مطلقه‌ی منطقه‌ی بین‌النهرین شدند. آن‌ها تجارت دریایی را که توسط فنیقی‌ها آغاز شده بود، گسترش دادند. هم‌چنین یونانیان پیشتاز ساخت کشتی‌های دو دکله بودند و تعداد مسافرت‌های دریایی را به چهار برابر افزایش دادند. کشتی‌های باربری یونانی سفر دریایی خود را با حمل ظروف بزرگ روغن زیتون و شراب از منزل خود آغاز می‌کردند. این محصولات با گندم و دیگر حبوبات در بنادر مختلف مدیترانه و دریای سیاه عویض می‌شد.
تجارت حبوبات برای یونانیان بسیار مهم و حیاتی بود. گندم غذای اصلی در دوران باستان به‌شمار می‌رفت و یونانیان مجبور به وارد کردن بیش‌تر نیاز خود بودند.
| ▲ | انواع راه |
...
| ▲ | راه‌سازی |
| ▲ | علایم ایمنی |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ ...
