 |
|
حقوق زن
جواز آزمایش بکارت در افغانستان
فهرست مندرجات
.
جواز آزمایش بکارت در افغانستان
آزمایش بکارت یا تست باکرگی (Virginity test)، مجموعه‌ای از روش‌ها برای تشخیص باکره‌بودن و عدم تجربه‌ی رابطه‌ی جنسی در دختران است. بسیاری از روش‌هایی که در برخی موارد به این منظور به‌کار گرفته می‌شود، مبنای علمی ندارد.
غالباً خونی‌بودن تخت در هنگام آمیزش جنسی در شب نخست ازدواج مشخصه‌ی پاره‌شدن بکارت است و به‌عنوان نشانه‌ای برای باکره‌بودن شناخته می‌شود.
گاه از آزمایش اجباری باکرگی به‌عنوان نوعی شکنجه و تحقیر جنسی استفاده می‌شود. در جریان انقلاب ۲۰۱۱ مصر و پس از انتقال قدرت به شورای عالی نظامی این کشور، تعدادی از زنان معترض بازداشت‌شده در اعتراضات روز ۹ مارس مدعی شدند که به آن‌ها اتهام روسپی‌گری وارد شده و پس از بازداشت مورد ضرب‌و‌شتم و آزمایش اجباری بکارت قرار گرفته‌اند. عفو بین‌الملل در گزارش خود «اجبار زنان به تست باکرگی را مطلقاً غیرقابل قبول و رفتاری با هدف تحقیر زنان به‌دلیل زن‌بودن» توصیف کرد.
داشتن بکارت در جامعه‌ی سنتی افغانستان برای دختران یک امر حیاتی است. پرده‌ی بکارت برای دختران افغان، پرده‌ی عزت دختر و خانواده‌ی او شمرده می‌شود. سالم نبودنش پیامدهای ناگوار دارد. حتی آزمایش آن زندگی دختران را از این‌رو به آن‌رو می‌کند.
نصیر بهزاد، ۲۱ اوت ۲۰۱۷، به بی‌بی‌سی گزارش داد: شمار زیادی از دختران در افغانستان مورد آزمایش بکارت قرار گرفته‌اند اما تعداد کمی از آنان حاضر می‌شوند تا دراین‌باره حرف بزنند. تهیه این گزارش چهار ماه وقت گرفت تا با شماری از این دختران به شرط افشا نشدن هویت‌شان مصاحبه کنیم.
با وجود مخالفت مدافعان حقوق بشر با این کار، آزمایش بکارت هنوز به گستردگی در افغانستان انجام می‌شود. این آزمایش زمانی در بیمارستان‌ها انجام می‌شود که پلیس به داشتن رابطه میان دختران و پسران شک کند.
| ▲ | آزمایش بکارت زندگی دختران افغان را دگرگون می‌کند |
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان اعلام کرده که تلاش‌هایش برای متوقف‌کردن آزمایش بکارت دختران تا حدی نتیجه داده است. این نهاد گفته که قبلاً صحبت در این‌باره تابو بود ولی اکنون این نهاد، پیش‌نویس فرمان تقنینی توقف این آزمایش را به دفتر بانوی اول افغانستان فرستاده تا برای امضأ آن توسط رئیس‌جمهوری رایزنی کند.
ندا، دختری با نام مستعار، درباره‌ی ماجرای آزمایش بکارتش می‌گوید که این کار پس از سوارشدن بر موتر یکی از آشنایانش آغاز شد. وقتی پلیس در مورد او مشکوک شد او را برای بازجویی به حوزه‌ی پلیس برد.
ندا می‌گوید اتهام او «عیاشی و خوش‌گذرانی» بوده و پلیس بعد از تحقیقات اولیه او را به شفاخانه (مرکز درمانی) برده تا «آزمایش بکارت» رویش انجام شود.
به گفته ندا، دکترها دریافتند که پرده‌ی بکارت او سالم است و نتایج را به پلیس دادند تا ماجرا ختم شود. اما او می‌گوید که «انجام این معاینه زندگی‌اش را دگرگون کرد».
او که ۱۸ سال عمر دارد، بعد از این رویداد بار سنگینی از حرف و حدیث را تحمل کرده است. اکنون پرونده او از دادستانی گذشته و در انتظار دادگاه عالی است. دو محکمه او را بی‌گناه شناخته و حکم برائت داده‌اند.
| ▲ | اعتبار آزمایش بکارت |
آزمایش بکارت براساس قانون افغانستان باید توسط پزشک قانونی انجام شود ولی در ولایت‌های افغانستان مراکز درمانی عادی این آزمایش را انجام می‌دهد.
این پدیده اکنون نه تنها در شهرهای بزرگ انجام می‌شود بلکه دامن شهرهای کوچک افغانستان را نیز گرفته است.
دکتر بوبانی حیدری، پزشک زنان و زایمان که در شمال و ولایت‌های مرکزی افغانستان این آزمایش را انجام داده، می‌گوید که آزمایش بکارت جز درس‌های دانشگاه پزشکی است و این کار باید توسط پزشک قانونی، در محیط مصون و با رعایت نکات پزشکی انجام شود تا در جریان آن به بکارت دختران آسیب نرسد.
پرده‌ی بکارت دختران پنج نوع است و پزشکان می‌گویند که ممکن است که این پرده به‌صورت طبیعی نیز موجود نباشد. آنگهی معمولاً تا دو هفته بعد از پارگی بکارت از روی نشانه‌های ظاهری می‌توان تاریخ دقیق آن‌را حدس زد و بعد از یک ماه به‌هیچ‌وجه زمان پارگی پرده معلوم نمی‌شود.
سازمان‌های حقوق بشری می‌گویند که آزمایش انجام شده در افغانستان علمی نیست و نمی‌تواند چیزی را ثابت کند. مسئولان کمیسیون مستقل حقوق بشرافغانستان می‌گویند که معاینه بکارت دختران «آزار جنسی وحشتناک، نقض کرامت انسانی و حقوق بشری» است. چنان‌که ثریا صبحرنگ، عضو این کمیسیون که خود نیز پزشک است می‌گوید که معاینه بکارت چیزی را ثابت نمی‌کند.
ژنرال سید غفار سیدزاده که رئیس پیشین تحقیقات جنایی وزارت داخله (کشور) افغانستان، می‌گوید که شماری از پرونده‌های اتهام سالم‌نبودن بکارت دختران را بررسی کرده و متوجه‌شده که پزشکان بر سالم‌بودن آن تاکید کرده است. او نیز خواهان لغو این نوع معاینه است و می‌گوید پیامدهای این آزمایش برای دختران سنگین است.
| ▲ | پیامدهای آزمایش بکارت |
داشتن بکارت در جامعه‌ی سنتی افغانستان برای دختران یک امر حیاتی است. پرده‌ی بکارت برای دختران افغان، پرده‌ی عزت دختر و خانواده‌ی او شمرده می‌شود. سالم نبودنش پیامدهای ناگوار دارد. حتی آزمایش آن زندگی دختران را از این‌رو به آن‌رو می‌کند. در صورتی که نتیجه‌ی آزمایش منفی باشد برخی کشته می‌شوند، برخی طلاق داده می‌شوند و شماری تا آخر عمر در خانه زندانی می‌مانند.
سازمان‌های حقوق بشری نگران پیامدهای این آزمایش هستند و تلاش دارند تا از تکرار این خشونت جلوگیری کنند. کمیسیون حقوق بشر افغانستان می‌گوید که در برخی موارد حتی چهار مرتبه آزمایش بکارت بر یک دختر انجام شده و قربانیان چندین‌بار قربانی می‌شوند.
دختر دیگری که این آزمایش روی او انجام شده به ما گفت که بعد از آزمایش چندبار اقدام به خودکشی کرده و یک‌بار که خودش را داخل چاه حلق‌آویز می‌کرده، توسط خانواده‌اش نجات داده‌شد.
زمستان سال گذشته مردی در ولایت ننگرهار افغانستان با دو خواهر در یک شب همبستر شد. او شب عروسی با اتهام این‌که زن اولش بکارت ندارد او را به خانه‌ی پدرش فرستاد و خواهر کوچک زنش را به‌زور با خود آورد و نکاح کرد.
سید غفار سیدزاده، رئیس پشین تحقیقات جنایی وزارت کشور افغانستان که این پرونده را بررسی کرده، می‌گوید که پزشک قانونی سالم‌بودن بکارت این دختر را تایید و نوشته بود که از نوع پنجم است که تا زمان تولد فرزند سالم می‌ماند. این مقام سابق پلیس افغانستان هم می‌گوید که با توجه به پیامدهای این آزمایش، باید این کار لغو شود.
| ▲ | رایزنی‌ها برای لغو آزمایش بکارت |
سازمان‌های بین‌المللی خواستار توقف بی‌درنگ این آزمایش هستند؛ آن‌را آزار جنسی وحشتناک، نقض کرامت انسانی و حقوق بشری دختران می‌دانند.
سازمان بهداشت جهانی از دولت‌ها خواسته که آزمایش بکارت دختران را متوقف کنند. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز انجام این معاینه را نقض تکان‌دهنده‌ی حقوق بشر، آزار جنسی و خلاف ارزش‌های حقوق بشری می‌داند. به‌گفته‌ی خانم صبحرنگ تلاش‌های برای متوقف کردن این آزمایش جریان دارد.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان از وزارت کشور و بهداشت افغانستان خواسته تا جلوی فرستادن دختران را برای آزمایش بکارت بگیرند. زنان افغان به‌دلیل حاکمیت سنت‌های مردسالارانه در این کشور قربانی زنانگی‌شان هستند.
ماه‌ها تلاش کردیم تا آمار دقیق دختران قربانی معاینه بکارت را پیدا کنیم. وزارتخانه‌های داخله/کشور و بهداشت افغانستان حاضر نیستند این آمار را رسانه‌ای کنند. آماری که روزانه بر شمار آن افزوده می‌شود. همین‌طور شمار دخترانی که قربانی این‌کار می‌شود هر روز افزایش می‌یابد.[۱]
| ▲ | آیا آزمایش بکارت در افغانستان پایان می‌یابد؟ |
مؤسسه‌ی حمایت از زنان یا مدیکا، که یک نهاد غیردولتی حمایت از زنان در افغانستان است، برای بحث روی آزمایش اجباری بکارت، در ۱۳ حوت (اسفند) ۱۳۹۶، کنفرانسی را با حضور دکتران، حقوق‌دان‌ها و فعالان جامعه‌ی مدنی برگزار کرد. این نهاد می‌گوید در سال ۲۰۱۷ میلادی بیش‌تر از چهل مورد آزمایش اجباری بکارت را ثبت کرده است.
موارد ثبت شده از آزمایشات اجباری بکارت در مؤسسه‌ی مدیکا در ولایات هرات، کابل و بلخ ثبت شده است. اما مسئولان مدیکا تایید می‌کنند که آمار حقیقی قربانیان این آزمایش‌ها بیش‌تر از این است. آن‌ها مسئولان در این نشست گفتند که این معاینات افزون بر آسیب‌های جدی که به افراد متضرر و خانواده‌های‌شان می‌رساند، از اعتبار علمی هم برخوردار نیست.
حمیرا رسولی، رئیس این نهاد می‌گوید در پایان بحث‌های این کنفرانس طرحی ترتیب خواهد شد که این معاینات چه‌زمانی و در چه شرایطی انجام شود که به کرامت انسانی هیچ‌کسی آسیب نرسد.
سیما سمر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز می‌گوید هدف از بحث روی این موضوع، ترویج بداخلاقی و مناسبات ناسالم جنسی نیست؛ آن‌چه که شماری به آن باورند، بلکه آن‌ها می‌کوشند فضایی را فراهم بسازند که در آن انسان‌ها مصون زندگی کنند.
به‌گفته‌ی وی، در افغانستان پلیس و در برخی موارد بزرگان محلی زمانی‌که به‌داشتن رابطه میان زن و مردی شک می‌کنند، خواهان اجرای این معاینات می‌شوند. اما به باور وی، این آزمایش، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به زنان و خانواده‌ها وارد کرده و باعث بدنامی، طرد شدن و حتی طلاق شده است.
خانم سمر می‌گوید: «زمانی‌که یک دختر و یا زن به پزشکی قانونی فرستاده می‌شود، نه یک دفعه، سه چهار بار، حتی کودک شش‌ساله و هفت‌ساله را سه، چهار بار به پزشکی قانونی می‌فرستند، صدمه به این زنان و اطفال وارد می‌شود. آن‌ها مجبور می‌شوند قریه (روستا) و منطقه را رها کنند تا آبروی‌شان حفظ شود.»
در این کنفرانس هم‌چنین گفته شد که در افغانستان تمامی دکترها و کارمندان بهداشت قادر به شناسایی و تشخیص مسایل پزشکی و قانونی نیستند اما گزارش‌های آن‌ها از این معاینات به‌عنوان مدرک در محاکم پذیرفته می‌شود.
در کود جزای افغانستان نیز گفته نشده که یک فرد چرا و در کدام زمان به معاینات پرده بکارت فرستاده شود. مسئولان نهاد حمایت از زنان می‌گویند تلاش می‌کنند با آگاه ساختن مردم از قربانی‌شدن بیش‌تر زنان و دختران جلوگیری کنند.
آزمایش بکارت در افغانستان در حالی صورت می‌گیرد که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که این آزمایش اعتبار علمی نداشته و نه بکارت را تثبیت می‌کند و نه رابطه جنسی را.[٢]
| ▲ | ممنوعیت بی‌قید و شرط آزمایش بکارت |
کمیسیون حقوق بشر افغانستان خواستار ممنوعیت بی‌قید و شرط آزمایش بکارت در این کشور شده است.
اخیراْ کمیته‌ی قوانین افغانستان جواز آزمایش بکارت برای اثبات جرم را در حیطه صلاحیت «دادگاه باصلاحیت» دانست. کمیته‌ی قوانین، زیر مجموعه‌ی ریاست‌جمهوری افغانستان است که ریاست آن‌را سرور دانش معاون دوم رئیس‌جمهوری بر عهده دارد.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان پیشنهاد تعدیل قانون آزمایش بکارت را به این کمیته فرستاده بود که در جلسه سه روز پیش آن (۱۴ مهرماه ۱۳۹۸)، تصمیم گرفته شد آزمایش بکارت منوط به‌حکم دادگاه باصلاحیت باشد.
اما این تصمیم، کمیسیون حقوق بشر را قانع نکرد، و این کمیسیون اعلام کرده که خواستار «ممنوعیت بی‌قید و شرط» معاینات طبی پرده‌ی بکارت است و برای دستیابی به این هدف، در هماهنگی با نهادهای مدنی و مدافعان حقوق بشر، به دادخواهی ادامه می‌دهد. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته: «به‌منظور حفظ کرامت انسانی زن و رعایت معیارهای بین‌المللی حقوق بشر که هرگونه معاینه طبی اجباری را ممنوع و از مصادیق شکنجه دانسته است، باورمندیم که معاینات طبی عدلی، اساس طبی و علمی برای اثبات جرم ندارد.»
چند روز قبل کمیته‌ی قوانین افغانستان در مورد طرح تعدیل فقره ۲ ماده ۶۴۰ کد جزا فیصله کرد که «در صورتی‌که هیچ‌گونه سند و ثبوتی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد، معاینه پرده‌ی بکارت فقط به‌حکم محکمه‌ی ذیصلاح ممکن است.» پیش از این در بند دوم این ماده آمده بود که «امر اجرای معاینات عدلی طبی پرده‌ی بکارت بدون رضایت زن یا حکم محکمه ذیصلاح ممنوع است.» این در حالی است که سازمان بهداشت جهانی نیز اعلام کرده که آزمایش بکارت اعتبار علمی ندارد، نه بکارت را تثبیت می‌کند و نه رابطه جنسی را.[٣]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- نصیر بهزاد، آزمایش بکارت زندگی دختران افغان را دگرگون می‌کند، وب‌سایت بخش فارسی بی‌بی‌سی: ۲۱ اوت ۲۰۱۷ - ۳۰ مرداد ۱۳۹۶
[٢]- نهاد حمایت از زنان افغانستان: پارسال بیش از ۴۰ آزمایش اجباری بکارت ثبت شد، وب‌سایت بخش فارسی بی‌بی‌سی: ۴ مارس ۲۰۱۸ - ۱۳ اسفند ۱۳۹۶
[٣]- کمیسیون حقوق بشر افغانستان خواهان ممنوعیت بی‌قید و شرط آزمایش بکارت شد، وب‌سایت بخش فارسی بی‌بی‌سی: ۹ اکتبر ۲۰۱۹ - ۱۷ مهر ۱۳۹۸
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت بخش فارسی بی‌بی‌سی
