[...] [...]
ام هانی، دختر ابوطالب و خواهر علی بن ابوطالب، نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفۀ صدر اسلام[۱]، از زنان معروف قریش بود[٢] که زمانی محمد، پیامبر اسلام، خواست تا وی را به زنی بگیرد، اما او به‌دلایلی عذر آورد و پیامبر نیز عذر او را پذیرفت[٣].
[↑] زندگی‌نامه
فاخته مشهور به ام هانی، دختر ابوطالب و خواهر امام علی بود[۴]. مادرش فاطمه دختر اسد بن هاشم است؛ اول زنی كه بعد از خديجه مسلمان شد[۵]. نام ام هانی، در تاریخ، فاخته، فاطمه و هند ثبت شده است[٦]. وی همسر هبیره بن عمرو بن هائذ مخزومی بود. شوهر وی مشرك بود و زمانی كه متوجه شد ام هانی به اسلام گرويده است از مكه فرار كرد و به نجران رفت و در حال شرك از دنيا رفت[٧]. ام هانی، از او چهار فرزند به‌نام‌های یوسف، جعده، عمرو و هانی داشت.
خانه وی در نزدیکی کوه صفا بود[٨] و نوشته‌اند که محمد، پیامبر اسلام، پس از نماز عشا، در خانه امّ هانی استراحت می‌کرد و از همان‌جا به معراج رفت[۹]. در حالی که براساس ظاهر قرآن، معراج از مسجدالحرام بوده است[۱٠]. از سویی، برخی از مورخان می‌گویند او در فتح مکه اسلام آورد. بنابراین شاید بتوان گفت ام هانی مانند عباس بن عبدالمطلب تا قبل از فتح مکه، به‌جهت فضای وحشت‌انگیز حاکم بر آن شهر، مسلمان‌‌شدن خود را مخفی نگاه می‌داشت. به‌هر حال، پیامبر اسلام در روز فتح مکه وارد منزل ام هانی شد، غسل کرد و هشت رکعت نماز خواند[۱۱]. ام هانی چنين گويد: «آن نماز با آن كه ركوع و سجود داشت به قدری سريع و كوتاه بود كه من نديده بودم آن حضرت به اين راحتی و سادگی نماز بخواند»[۱٢].
بعد از اسلام آوردن ام هانی و فرار هيبرة، محمد، پیامبر اسلام از ام هانی خواستگاری كرد. وی گفت: «يا رسول‌الله، به خدا قسم! در جاهليت تو را از همه كس بيشتر دوست می‌داشتم. اكنون كه زمان اسلام رسيده است چگونه تو را دوست نداشته باشم؟! تو از چشم و گوشم نزد من محبوب‌تر و عزيزتری، اما ادای حق شوهر كاری سنگين و بزرگ است و من بيم آن دارم از انجام آن ناتوان باشم. من زنی مصيبت‌ديده‌ام و چند فرزند دارم (اگر به فرزندان برسم حق شوهر را ضايع كرده‌ام و اگر به شوهر برسم حق فرزندانم ضايع می‌شود) و برای تو جز زنی آزاد از گرفتاری و مشكلات زندگی نمی‌تواند كارساز باشد». پيامبر وقتی اين بيان را از ام هانی شنيد، گفت: «هيچ زنی در شترسواری و مهربانی با کودکان و مدارا و رعايت حال اقتصادی همسر چون زنان قريش نيست».[۱٣]
ام هانی، كه نامش در رديف زنان دانشمند و راوی حديث ثبت شده است، حدود چهل و هشت حدیث از محمد، پیامبر اسلام، نقل کرده است که حدیث ثقلین و حدیث غدیر از جمله آن‌ها است[۱۴]. طبرانی نزديك به ۱٠۹ حديث از ام هانی نقل كرده كه بيشتر درباره نماز و روزه است[۱۵].
پیامبر اسلام می‌گفت: «بهترین فرزندانم از جهت عمو و عمه، حسن حسین هستند که عموی آنان جعفر طیار و عمه‌شان ام هانی است.»[۱٦]
ام هانی در حدود سال ۵٠ هجری قمری در زمان حکومت معاویه درگذشت[۱٧]. اما از محل دفن و تاريخ درگذشت وی اطلاعی در دست نيست[۱٨].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]- اما احمد بن ابی‌یعقوب، در تاریخ یعقوبی می‌نویسد: «داستان معراج پیش آمد و جبرئیل براق را برای او آورد؛ براق کوچک‌تر از استر و بزرگ‌تر از درازگوش بود، ... دو بال داشت که از پشت سر او را می‌راند و بر پشت او زینی از یاقوت بود؛ پس او را به بیت‌المقدس برد و آن جا نماز خواند، سپس او را به آسمان برد و میان او و پروردگارش به اندازۀ دو کمان یا کمتر بود. سپس او را فرود آورد و در خانۀ ام هانی دختر ابوطالب فرود آمد و داستان معراج را بدو گفت، پس گفت: پدر و مادرم فدای تو باد، این قصه را به قریش مگو که تو را تکذیب می‌کنند.در شبی که رسول خدا را به معراج بردند، ابوطالب او را نیافت و ترسید که مبادا قریش او را ربوده یا هم کشته باشند، پس هفتاد مرد از بنی‌عبدالمطلب که خنجرها به‌دست داشتند فراهم ساخت... پس [آنان] محمد را بر در خانۀ ام هانی یافتند...» (احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج ۱، صص ٣٨٢-٣٨٣)[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
