سرطان دهانه‌ی رحم
۳ عامل مهم در ایجاد سرطان دهانه‌ی رحم
به گفته یک جراح زنان و زایمان، سرطان دهانه رحم در حقیقت یک بیماری مقاربتی است که در اثر انتقال ویروسی به‌نام پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود. این ویروس وارد بدن بیش از پنجاه درصد خانم‌هایی می‌شود که روابط جنسی دارند و در اکثر مواقع این ویروس نظیر بیماری‌های ویروسی سرخک یا سرخجه از بدن پاک می‌شود.
دکتر فاطمه قائم‌مقامی، جراح سرطان‌های زنان در مورد این‌که چه سرطانی در دستگاه تناسلی زنان از همه شایع‌تر است گفت: در کشورهای مختلف آمارهای متفاوتی را ارائه می‌دهند، اما به‌طور کلی در دنیا سرطان دهانهٔ رحم پس از سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان محسوب می‌شود و این بیماری در کشورهای در حال توسعه که غربالگری سرطان دهانهٔ رحم به‌خوبی انجام نمی‌شود بیشتر است.
| ▲ | علل ایجادکننده‌ی سرطان دهانه‌ی رحم |
به نقل از پورتال جراحان ایران، دکتر قائم مقامی پیرامون علل ایجادکنندهٔ سرطان دهانهٔ رحم با تأکید بر این نکته که این بیماری در حقیقت یک بیماری مقاربتی است که در اثر انتقال ویروسی به‌نام پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود اظهار داشت: این ویروس وارد بدن بیش از پنجاه درصد خانم‌هایی می‌شود که روابط جنسی دارند و در اکثر مواقع این ویروس نظیر بیماری‌های ویروسی سرخک یا سرخجه از بدن پاک می‌شود. در تعداد محدودی ممکن است این ویروس جای پای خود را باقی بگذارد به گونه‌ای که باعث تغییرات سلولی در مخاط دهانهٔ رحم و در برخی مواقع در واژن یا مقعد شده و ضایعات پیش سرطانی ایجاد کند و چنان چه این ضایعات پیش سرطانی در مرحلهٔ مناسب با تست غربالگری (پاپ اسمیر) شناخته نشود ممکن است به سرطان گردن رحم، واژن یا مقعد منجر شود.
وی تصریح کرد؛ پیشرفت ضایعات این بیماری ممکن است چیزی حدود ده سال به‌طول بیانجامد به گونه‌ای که تغییرات سلولی مرحلهٔ اول پس از گذشت چهار یا پنج ماه از ورود ویروس به بدن ایجاد شود، پس از حدود شش سال به درجهٔ دوم و تا حدود ده سال به سرطان واقعی برسد.
به اعتقاد دکتر قائم مقامی، سرطان گردن رحم مانند سرطان تخمدان، پستان، جسم رحم یا روده، جنبهٔ ارثی ندارد اما به‌هر حال، زمینهٔ سرطان ممکن است در برخی خانواده‌ها وجود داشته باشد.
وی ضمن تأکید بر این نکته که عامل اصلی این بیماری ویروس پاپیلومای انسانی است، فاکتورهای دیگری را هم برای ابتلا به این بیماری مهم دانست؛ موارد مهمی نظیر تعدد ازدواج در زن یا در همسر او؛ اگر یک زن شریک‌های جنسی متعددی داشته باشد یا همسر او شریک‌های جنسی متعددی داشته باشد ممکن است انواع پرخطر این ویروس‌ها به بدن وارد شود، سن کم ازدواج، سن کم شروع فعالیت جنسی، سن پایین حاملگی، تعدد زایمان، اعتیاد زن یا همسر او به سیگار، حتی در معرض دود سیگار بودن هم درصد ابتلا به سرطان گردن رحم را افزایش می‌دهد.
وی در ادامه تصریح کرد که این ویروس ممکن است حتی در اثر زناشویی کامل هم منتقل نشود بلکه از طریق تماس پوست افرد هم صورت بگیرد. بنابراین استفاده از وسایل جلوگیری در رابطهٔ جنسی نظیر کاندوم حتماً اثر پیشگیری‌کننده ندارند.
با توجه به مواردی که به آن اشاره شد دکتر قائم‌مقامی توصیه کرد برای پیشگیری از این سرطان، خانم‌ها تست غربالگری پاپ اسمیر را از سن ۲۱ سال به بالا انجام دهند که در حال حاضر و در دستورالعمل جدید، فواصل انجام این تست از سالی یک‌بار به سه سال یک‌بار تغییر پیدا کرده است چرا که انجام این آزمایش به‌صورت هر سه سال یک‌بار همان ارزش آزمایش سالانه را دارد از سوی دیگر در هزینه‌ها هم صرفه‌جویی می‌شود.
این جراح زنان و زایمان گفت؛ از سن سی سال به بالا اگر همراه تست پاپ اسمیر تست ویروس HPV هم انجام شود به این دلیل که این تست از دقت بیشتری برخوردار است، می‌توان فاصلهٔ انجام تست پاپ اسمیر را به پنج‌سال یک‌بار تغییر داد. اما برای افراد زیر ۲۰ سال این تست ویروس‌شناسی توصیه نمی‌شود به این دلیل که ممکن است این ویروس در بدن خیلی از خانم‌های جوان باشد که باعث نگرانی آن‌ها شود؛ این ویروس عفونت گذرایی ایجاد می‌کند که ما انتظار داریم در زیر ۳۰ سال خود به‌خود پاک شود.
وی افزود؛ در افراد بالای ۳۰ سال اگر تست HPV مثبت باشد باید بررسی‌های دقیق تری انجام شود که مشخص شود آیا ویروسی که وارد بدن شده مشکلی ایجاد کرده یا خیر و اگر تغییرات سلولی و بافتی ایجاد شده باشد نمونه گیری انجام می‌شود و بر اساس نتایج نمونه‌گیری، بیمار تحت درمان لایه برداری دهانهٔ رحم قرار می گیرد تا از وقوع سرطان گردنهٔ رحم جلوگیری شود.
وی با اشاره به این نکته که پیشگیری با روش پاپ اسمیر پیشگیری ثانویه است اظهار داشت؛ پیشگیری ثانویه تشخیص بیماری در مراحل زودرس است. خوشبختانه سرطان گردنهٔ رحم پیشگیری اولیه هم دارد که توسط تزریق واکسن انجام می‌شود. از زمانی‌که در اواخر سال ۱۹۸۰ تشخیص داده شد که عامل این بیماری نوعی ویروس است، از پوستهٔ این ویروس آنتی ژن‌هایی ساختند که به‌عنوان واکسن مورد استفاده قرار گرفت و امروزه واکسن پیشگیری از سرطان دهانهٔ رحم در دنیا وجود دارد. این واکسن به دو صورت چهارگانه و دوگانه است. واکسن چهارگانه برای پیشگیری از ویروس‌های عامل و ایجادکنندهٔ سرطان دهانهٔ رحم و زیگیل تناسلی و ویروس هاس چهارگانه است که در ۳ دوز تزریق می‌شود؛ واکسن اول در مرحله‌ای که واکسن در اختیار بیمار قرار می‌گیرد، واکسن دوم، دو ماه بعد و واکسن سوم، چهار ماه پس از واکسن دوم و به این طریق، جدول واکسن در حدود شش ماه تمام می‌شود.
دکتر قائم‌مقامی تآکید کرد که دخترها بین ۹ تا ۲۶ سالگی این واکسن را ترزیق کنند به این دلیل که هرچه سن کمتر باشد اثر ایمنی بخشی واکسن بیشتر است. خانم‌هایی هم که در سنین بالاتری هستند و روابط جنسیشان هنوز شروع نشده، می‌توانند این واکسن را تزریق کنند اما در سن بالا تر ساختن آنتی‌بادی نسبت به سنین پایین‌تر، کمتر پیش می‌آید.
به گفتهٔ دکتر قائم‌مقامی سرطان دهانهٔ رحم در مراحل اولیه علامتی ندارد و معمولاً «با پاپ اسمیر غیرطبیعی تشخیص داده می‌شود اما اگر کسی تحت غربالگری انجام نگیرد و تست پاپ اسمیر را انجام ندهد و بیماری پیشرفت کند ممکن است با علائمی نظیر افزایش ترشحات غیرطبیعی که معمولاً رقیق و آبکی و گاهی خون‌آلود هستند، خونریزی‌های بین دو عادت، خونریزی‌های پس از نزدیکی و... مواجه شود. اگر بیمار باز هم به پزشک مراجعه نکند به این دلیل که انتشار تومور درون لگن به‌طور موضعی پیشرفت می‌کند، ممکن است فشار روی مجاری ادراری، بسته‌شدن مجاری ادراری و حالت اورمی (افزایش اورهٔ بدن) را در پی داشته باشد و یا خونریزی‌های شدیدی ایجاد کند و احیاناً روی عصب سیاتیک فشار ایجاد کرده و باعث درد شود که به پای بیمار سرایت می‌کند و این علائم در مراحل پیشرفتهٔ بیماری ایجاد می‌شوند.
به اعتقاد دکتر قائم مقامی اگر بیماری در مراحل اولیه توسط تست پاپ اسمیر تشخیص داده شود می‌توان از طریق لایه‌برداری دهانهٔ رحم این بیماری را درمان کرد بدون این که اثری در باروری فرد ایجاد کند. اما اگر بیماری در مراحل سرطان تشخیص داده شود با تکه‌برداری با میکروسکوپ یا بدون آن می‌توان این بیماری را درمان کرد.
وی افزود؛ اگر بیماری موضعی باشد و به احشای مجاور انتشار پیدا نکرده باشد، ممکن است با عمل جراحی، رحم برداشته شود و اگر سن بیمار بالا باشد با رادیوتراپی درمان شود اما در مراحل پیشرفته معمولاً جراحی جایگاهی ندارد و حتمن باید از رادیوتراپی و شیمی درمانی برای درمان بیمار استفاده کرد.
[
▲]
يادداشت‌ها
[
▲]
پی‌نوشت‌ها
۳ عامل مهم در ایجاد سرطان دهانه رحم، شبکه‌ی اینترنتی آفتاب، سه‌شنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۹۳؛ ؛ برگرفته از روزنامۀ جام جم
سرطان دهانه‌ی رحم
این تست برای خانم‌ها واجب است
به‌طور متوسط هر ساله ۵۰۰ هزار زن در سراسر جهان به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شوند و بیش از ۲۷۰ هزار نفر از آن‌ها جان می‌بازند. این سرطان که براثر انتقال ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی رخ می‌دهد امروزه، یک سرطان قابل پیشگیری محسوب می‌شود. به‌طور سنتی تست رایج برای تشخیص زود هنگام آن پاپ اسمیر است اما هم‌اکنون تستی اختصاصی جهت تشخیص HPV موجود است که می‌تواند همراه با پاپ اسمیر انجام شود. شاید خواندن خاطرات و تجربیات یک خانم مبتلا به سرطان دهانه رحم که در شرف خارج کردن رحم خود است، بتواند اهمیت این آزمایش را برای‌تان روشن کند.
| ▲ | نتیجه آزمایش را دست‌کم گرفتم و ... |
مطمئنا هیچ خانمی دوست ندارد تست پاپ اسمیر انجام دهد (تستی که تغییرات سلولی دهانه رحم را بررسی می‌کند) و من هم یکی از آن‌ها هستم. به‌خاطر همین هربار به بهانه‌های مختلف انجام تست‌ها به‌خصوص پاپ اسمیر را چند سالی به عقب می‌انداختم و ترجیح می‌دادم آن‌ها را فقط هنگام بارداری یا بعد از زایمان انجام دهم. سال گذشته هم وقتی فهمیدم نتیجه پاپ اسمیرم غیرطبیعی است خیلی به آن اهمیت ندادم چون در دهه ۲۰ سالگی‌ام چندین‌بار از این جواب‌ها گرفته بودم و در تست‌های بعدی مشخص شده بود که مشکلی ندارم، اما وقتی برای آزمایشات بعدی مراجعه کردم و با نتیجه کولپوسکوپی (معاینه و نمونه‌برداری اختصاصی واژن)، بیوپسی و عمل تشخیصی LEEP (استفاده از الکتریسیته برای برداشتن ناحیه درگیر) مواجه شدم کاملاً شوکه شدم! چرا که سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحمم تبدیل به سرطانی مهاجم شده بودند!
| ▲ | حالا باید رحمم را خارج کنم |
«خب نگران نباشید حالم خوب است.» سرطان، مراحل اولیه‌اش را طی می‌کند اما هفته بعد باید رحمم را خارج کنند تا سلول‌های سرطانی بیشتر از این در رحم و دهانه آن تکثیر پیدا نکنند. جدا از همه این‌ها، دلیل ابتلایم به این سرطان بیشتر از هرچیزی شوکه‌ام کرده بود. من تا به حال آزمایشی برای شناسایی ویروس HPV نداده بودم و دکترم گفت که تقریباً تمام موارد سرطان دهانه رحم براثر این ویروس ایجاد می‌شوند. به‌عنوان یک مادر شاغل می‌توانم بگویم که در ۱۰ سال گذشته تنها برای بارداری‌ها و زایمان‌هایم آزمایش داده بودم. در این مدت چندبار خانه‌مان را عوض کردیم و ۳ بار فرصت کردم برای چکاپ به دکتر مراجعه کنم و حتی نتیجه و تاریخ معاینه‌هایم را هم یادداشت نکردم تا شاید بعداً به دردم بخورد. فقط کافی بود جواب پاپ اسمیرم طبیعی باشد. آن‌وقت همه چیز را فراموش می‌کردم. اما شما از تجربیات من درس بگیرید. در این مدت مسایل زیادی راجع به ویروس HPV، تست پاپ اسمیر و سرطان دهانه رحم یاد گرفتم و اکنون می‌خواهم شما را با آن‌ها آشنا کنم.
| ▲ | به تست‌های گهگاه اکتفا نکنید! |
بارداری و زایمان می‌توانند در دهانه رحم تغییراتی ایجاد کنند و روی نتیجه پاپ اسمیر تاثیر بگذارند. آسیبی که هنگام زایمان در بافت رحم ایجاد می‌شود ممکن است باعث نتیجه منفی کاذب یا بی‌نتیجه ماندن پاپ اسمیر شود اما ممکن است برعکس آن نیز اتفاق بیفتد. بیشتر از ۱۰ سال نتایج پاپ اسمیر من تقریباً الگوی یکسانی داشتند، آن هم این بود که در زمان بارداری نتیجه پاپ اسمیرم غیرعادی می‌شد اما درست بعد از ۶ هفته از زمان زایمان نتیجه آزمایش کاملاً عادی می‌شد. پزشکانی که به آن‌ها مراجعه کرده بودم به من می‌گفتند پروسه بارداری و زایمان می‌تواند باعث کنده شدن سلول‌های غیرعادی از سطح دهانه رحم شوند و به‌همین دلیل جواب آزمایش پاپ اسمیر بعد از زایمان، طبیعی نشان داده می‌شود. بنابراین ممکن است زیر این سطح، تغییرات غیرعادی سلولی هنوز در حال رخ دادن باشد و عفونت حاصل از HPV برطرف نشده باشد. از آن‌جایی که در این ۱۰ سال هر ۲ تا ۳ سال یک‌بار باردار می‌شدم و فقط در زمان بارداری و بعد از زایمان آزمایش می‌دادم دیگر در زمان‌های عادی به سراغ این آزمایشات نمی‌رفتم. وقتی باردار می‌شویم مجبوریم همه آزمایشات لازم را بدهیم اما بعد از آن انگار بی‌خیال می‌شویم! اگر زمان به عقب برمی‌گشت حتماً حداقل ۶ ماه بعد از بارداری‌ام یک وقت ملاقات از پزشک می‌گرفتم تا مطمئن شوم جواب منفی پاپ اسمیرم کاذب نیست.
| ▲ | سیگار و قرص‌های بارداری در معرض اتهام |
هرچه تعداد زایمان‌ها بیشتر شود احتمال ابتلا به عفونت‌های تکرار شونده HPV بیشتر می‌شود. علاوه بر این سیگار کشیدن، مصرف مداوم قرص‌های ضدبارداری و سایر مواردی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند هم می‌توانند این احتمال را افزایش دهند. اگر در یکی از این گروه‌ها قرار دارید اهمیت آزمایشات برای‌تان دو چندان می‌شود. دیسپلازی (رشد غیرطبیعی سلول‌های پوشاننده جدار داخلی گردن رحم ) و CIS (سرطان در محل) را اغلب می‌توان با حفظ قدرت باروری درمان کرد. در مورد من چون سلول‌های سرطانی به دهانه رحم گسترش پیدا کرده‌اند، باید حتماً رحمم را خارج کنم. خوشبختانه من و همسرم دیگر نمی‌خواهیم بچه‌دار شویم. اگر سرطان من پیشرفت کمتری داشت، می‌توانستیم با عمل تشخیصی LEEP (استفاده از الکتریسیته یا همان برق برای برداشتن ناحیه درگیر) آن را برطرف کنیم. بیوپسی مخروطی و کرایوسرجری نیز از دیگر راه‌های درمانی دیسپلازی دهانه رحم هستند که به باروری آسیبی نمی‌زنند.
| ▲ | سالی یک بار آزمایش بدهید |
قوانین عوض شده‌اند! پزشکان می‌گویند اگر خانمی از سلامت کامل برخوردار است و سابقه‌ای در زمینه بیماری‌های مرتبط با رحم ندارد، می‌تواند به‌جای آزمایش‌های سالیانه، هر ۳ تا ۵ سال یک‌بار پاپ اسمیر بدهد، اما خیلی از خانم‌ها هم بعد از بچه‌دار شدن دیگر حوصله این‌که سالی یک‌بار آزمایش بدهند را ندارند. بنابراین خیلی راحت از این قانون ۳ تا ۵ سال یک‌بار تبعیت می‌کنند! در حالی که ممکن است در یکی از این آزمایش‌ها جواب منفی کاذب بگیرید و به سلول‌های سرطانی ۳ تا ۵ سال دیگر زمان بدهید تا به رشد خود ادامه دهند! اگرچه سرطان دهانه رحم معمولاً با سرعت پایینی پیش می‌رود اما برخی از انواع آن هم هستند که با سرعت زیادی شروع به تکثیر می‌کنند. اگر سالی یک‌بار پاپ اسمیر بدهید خیال‌تان از این بابت راحت خواهد شد. هزینه‌هایی که برای هر بار پاپ اسمیر می‌پردازید خیلی کمتر از هزینه‌های درمان سرطان خواهد بود. پس یادتان باشد آزمایش، دکتر و ... فقط برای بچه‌ها و همسرتان نیست؛ کمی به‌فکر خود هم باشید! یک مادر سالم بهترین هدیه برای فرزندان‌تان است.
ویروس HPV بسیار شایع است. اگر به این ویروس مبتلا شده‌اید به این معنی نیست که در روابط زناشویی بی‌دقتی کرده‌اید! بیشتر خانم‌ها و آقایان زمانی در طول زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند. در واقع تحقیقات نشان داده‌اند ۳ نفر از هر ۴ نفر در زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند! گرچه این ویروس معمولاً از راه رابطه جنسی انتقال می‌یابد اما برای ابتلا به آن حتماً لازم نیست رابطه‌ای برقرار کرد. بنابراین ممکن است یک خانم قبل از ازدواج هم به آن مبتلا شود. برخی از عفونت‌های حاصل از این ویروس خودبه خود درمان می‌شوند اما برخی دیگر در بدن پنهان می‌مانند. برای مثال ممکن است فرد با اولین ارتباط زناشویی به HPV مبتلا شود اما سال‌ها هیچ نشانه‌ای از خود بروز ندهد. در واقع برخی از انواع ویروس HPV ممکن است باعث ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی، دست‌ها و پاها شوند اما برخی دیگر هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند و ممکن است در آینده باعث سرطان‌های پیش رونده و مهاجم شوند. بعضی از افراد وقتی می‌بینند جواب آزمایشات همیشگی‌شان طبیعی بوده و ناگهان در آزمایش جدیدشان متوجه وجود این ویروس می‌شوند فکر می‌کنند همسرشان از فرد دیگری گرفته و آن‌ها این ویروس را از او گرفته‌اند درحالی که HPV می‌تواند سال‌ها بی‌هیچ نشانه‌ای در بدن باقی بماند پس حتماً دلیل بر بی‌وفایی همسر نمی‌شود! این ویروس آنقدر رایج است که اگر شما یا همسرتان به آن مبتلا نشوید بیشتر جای تعجب دارد تا این‌که به آن مبتلا شوید! علاوه بر این از طریق تماس پوستی یا تماس با حوله و لباس‌های آلوده هم می‌تواند انتقال یابد.
[
▲]
يادداشت‌ها
[
▲]
پی‌نوشت‌ها
این تست برای خانم‌ها واجب است، شبکه‌ی اینترنتی آفتاب، سه‌شنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۲
