 |
|
انسان نالدی
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- پیشینه و محل کشف
- ویژگی‌ها
- نگارخانه
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
دیرین‌مردم‌شناسی انسان‌تباران
انسان نالدی یا هومو نالدی (به انگلیسی: Homo Naledi)، انسانی از گونهٔ منقرض‌شدهٔ انسان‌تباران و سرده انسان راست‌قامت است (انسان امروزی هم در همین سرده طبقه‌بندی می‌شود) که بقایای ۱۵۵۰ قسمت از آن به همراه ۱۹۰ دندان اتاق نالدی؛ یکی از اتاق‌های غار ریزینگ استار (ستارهٔ در حال طلوع) در آفریقای جنوبی در محدوده‌ای که گهوارهٔ نوع بشر نام گرفته، پیدا شده که از سرده انسان است و حدود دوونیم میلیون سال قدمت دارد. استخوان‌های فسیلی در این غار شامل استخوان‌های ۱۵ نفر از افراد مختلف است که به نظر می‌رسد از نزدیکان مرتبط بوده‌اند. نشانه‌هایی از وجود تعمد در سپردن و یا قرار دادن افراد در غار موجود است، که عمل مراسم دفن را که قبلاً برای گونه‌های انسان‌های اولیه مستند نشده بود نشان می‌دهد. کاشفان می‌گویند استخوان‌ها نشان دهندهٔ یک گونهٔ جدید در جنس انسان هستند، در حالی که سایر کارشناسان تجزیه و تحلیل بیشتری را قبل از پیشنهاد قطعی چنین فرضیه‌ای پشتیبانی و توصیه می‌کنند. این کشف از نظر کمیت نیز در تاریخ کشف فسیل‌های انسانی در آفریقای جنوبی بی‌سابقه است.
انسان نالدی را می‌توان حد فاصل یا پل بین انسان نماهای پیشرفته‌تر و نخستین‌های دو پا محسوب کرد. دانشمندان هومو نالدی را نزدیک‌ترین خویشاوند به انسان‌مدرن می‌دانند،] تا جایی که آنان را گونه‌ای منقرض شده از انسان‌ها قلمداد کرده‌اند و تبار زوال یافته انسان مدرن دانسته‌اند.
| ▲ | واژه‌شناسی |
نالدی در زبان تسوانا، که یکی از زبان‌های محلی آفریقای جنوبی است، «ستاره» معنی می‌دهد. این نام برگرفته از محل کشف یعنی غاری به‌نام «ستاره در حال طلوع» در آفریقای جنوبی است.
| ▲ | پیشینه و محل کشف |
 |
در عمق یک غار، در آفریقای جنوبی، دانشمندان استخوان‌هایی پیدا کرده‌اند متعلق به نوعی از موجودات باستانی که شبیه انسان بوده‌اند. بیش از ۱۵۰۰ تکه استخوان از ۱۵ اسکلت در ژوهانزبورگ پیدا شده که بزرگترین کشف اسکلت‌های مشابه انسان در آفریقا محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد این موجودات هم خصوصیات انسان و هم میمون را داشته‌اند. این موجودات ظریف پرتحرک بوده و احتمالاً مانند انسان‌های امروزی مراسمی برای مردگان برگزار می‌کرده‌اند. خبر این کشف در سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی منتشر شد و محققان می‌گویند این کشف ممکن است نظریه‌ها درباره تکامل انسان‌های اولیه را تغییر دهد.
پژوهشگران برای دسترسی به این استخوان‌ها ناگزیر شدند از شکافی باریک در انتهای یک غار واقع در ۵۰ کیلومتری ژوهانسبورگ عبور کنند و سپس وارد اتاقکی در عمق ۴۰ متری زمین شوند. از آن‌جا که شکاف ورودی این محل بسیار باریک بود، ناگزیر چند پژوهشگر زن باریک اندام‌تر وارد این محل شدند و در نور چراغ‌هایی که همراه آنان فرستاده شده بود به کاوش پرداختند. پس از بیست و یک روز کاوش، آنان بیش از یکهزار و پانصد قطعه استخوان متعلق به دست کم پانزده «فرد» از جنس مذکر و مونث را کشف کردند که به نظر می‌رسد در سنین مختلف، از نوزادی تا سالخوردگی، مرده‌اند.
این فسیل‌ها شامل جمجمه، آرواره، استخوان‌های قفسهٔ سینه، دندان‌ها، تقریباً تمام استخوان‌های یک پای کامل، و یک دست و گوش میانی هستند. پیش‌بینی می‌شود که استخوان‌های بیشتری در این محل پیدا شود.
محققان دانشگاه «ویت‌واتراستراند» آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۳ به کشف گسترده‌ای از فسیل‌ها نائل شده بودند که بقایای یافت شده جزو آن‌هاست. سخنگوی انستیتوی ماکس پلانک برای «انسان‌شناسی فرگشتی» در لایپزیگ آلمان گفت که تا کنون بیش از ۱۵۵۰ قطعه استخوان از این مجموعه استخراج شده و هنوز معلوم نیست چه تعدادی در غار موجود است. گفتنی است که انستیتوی ماکس پلانک آلمان خود در این تحقیقات شرکت دارد.
اتاقک دینالِدی درون غار ستاره رو به اوج، جایی که انسان نالِدی در آن کشف شد.
پرفسور لی برگر، استاد دانشگاه ویتس و سرپرست طرح اکتشاف این غار گفته است که هنوز قدمت استخوان‌ها دقیقاً تعیین نشده اما به اعتقاد او، به یکی از بستگان قدیمی انسان امروزی تعلق دارند. برای این موجود نام «انسان نالدی» (homo naledi) انتخاب شده است. غار محل کشف این استخوان‌ها «ستاره طالع» نام دارد و نالدی در زبان سسوتو، که یکی از زبان‌های محلی آفریقای جنوبی است، «ستاره» معنی می‌دهد.
در استخوان‌های یافت‌شده هیچ اثری از لاشخوران و درندگان دیده نمی‌شود و به گفته دانشمندان عوامل طبیعی مانند جانوران یا جریان آب نمی‌توانسته مردگان را به درون حفره‌های غار منتقل کرده باشد. همه چیز حاکی از آن است که مردگان را طی مراسمی در آن حفره‌ها قرار داده‌اند. بقایای اندک فسیل‌های دیگری که در این حفره‌ها پیدا شده به موش‌ها یا پرندگان تعلق دارد که تصادفاً وارد این حفره‌ها شده‌اند. پژوهشگران سناریوهای مختلفی را در نظر گرفته‌اند، برای نمونه مرگ جمعی، یا جانور درنده‌ای ناشناخته، یا مرگ تصادفی در یک تله مرگبار. ولی همه این امکانات سپس منتفی اعلام شده و دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که مردگان را تعمداً در آن‌جا قرار داده‌اند. این تحقیق به کمک شورای ملی جغرافیای آفریقا انجام شده است.
بنابراین، آنچه که کشف این استخوان‌ها را جالب‌تر جلوه می‌دهد، یافت شدن آن‌ها در اتاقکی در عمق زمین است که دسترسی به آن آسان نبوده است. به همین جهت این احتمال مطرح شده است که محل یافت استخوان‌ها شاید نوعی «حجره تدفین» یا آرامگاه برای قرار دادن اجساد مردگان بوده باشد. در چنین صورتی، انسان نالدی قادر به تفکر، درک و آفرینش نمادها بوده و نوعی رفتار مناسکی داشته است در حالی‌که تا کنون نظر بر این بوده که چنین خصوصیاتی تنها در طول دویست هزار سال گذشته و با تکامل انسان امروزی شکل گرفته است.
اگر این نظر درست باشد، که نالدی‌ها مرده‌های خود را برای تدفین به این غار می‌آوردند، اولین نمونه‌ی برگزاری نوعی این مراسم به‌دست موجود انسان‌گونه بوده است. آن‌هم میلیون‌ها سال پیش از آنچه که قبلاً تصور می‌شد.
سرپرست گروه تحقیق گفته است که «با توجه به چنین احتمالی، می‌توان پرسید که آیا رفتارهای مناسکی در ما از اعماق زمان به ارث نمانده و در واقع این‌گونه رفتارها اختراع بشر اندیشه‌ورز نیست بلکه پیشینیان او نیز همواره از چنین خصوصیتی برخوردار بوده‌اند؟»
این قطعات استخوان به دانشگاه ویتواترسرند انتقال یافته و به نظر پرفسور برگر انسان نالدی را می‌توان حد فاصل یا «پل» بین انسان نماهای پیشرفته‌تر و «نخستین‌های دو پا» محسوب کرد. وی گفته است تحقیقات روی آن‌ها به‌زودی آغاز خواهد شد. او ابراز امیدواری کرده است که این تحقیقات بتواند اطلاعات جامعی را در مورد این موجودات مانند نحوه زندگی، تغذیه و روابط بین آن‌ها در اختیار پژوهشگران قرار دهد.
انسان‌های اولیه در آفریقا پدید آمدند. اما نظریه‌ها دربارۀ پیدایش انسان به شدت تغییر کرده است. به‌نظر می‌رسد، انواع مختلف از موجودات انسان‌گونه در آن‌جا زندگی می‌کردند که بیشترشان منقرض شده‌اند. اما یک گونه زنده ماند و تکامل پیدا کرد تا به انسان‌های امروزی تبدیل شد. دانشمندان معتقدند بقایای گونه‌های بسیاری دیگری از موجودات انسان‌گونه وجود دارند که هنوز کشف نشده‌اند. شاید این کشف تنها بخش کوچکی از داستان بلند و پیچیده‌ی تکامل انسان باشد.
| ▲ | ویژگی‌ها |
گروهی از پژوهشگران در مقاله‌ای در نشریه علمی ئیلایف (Elife) گزارش کرده‌اند که قطعاتی از فسیل استخوان که در یک غار در آفریقای جنوبی کشف شده به نوعی انسان‌نما تعلق دارد. اصطلاح انسان‌نما یا آدم‌نما (humanoid) به موجوداتی اطلاق می‌شود که در «سرده انسان» طبقه‌بندی شده و قبل از انسان اندیشه‌ورز یا انسان امروزی (homo sapiens) وجود داشته‌اند و گاه از آن‌ها به‌عنوان اجداد اولیه بشر امروزی یاد می‌شود.
طبقه‌بندی علمی
انسان نالدی، با نام علمی «هومو نالدی» (Homo naledi)، از لحاظ طبقه‌بندی علمی، در فرمانرو جانوران، شاخه‌ی طنابداران، رده‌ی پـســـــتـانـداران، راســــتـه‌ی نخستی‌سانان، تیره‌ی انسانیان، سرده‌ی انسان و گونه‌ی هومو نالدی قرار دارد.
محققان هم‌چنین گفته‌اند که این تاکنون بزرگترین یافته فسیلی به‌هم پیوسته از بقایای انسانی است که در قاره آفریقا کشف شده است. برای استخراج این بقایا به‌ویژه به افرادی نیاز بوده است که اندامی باریک و ظریف دارند. چرا که فسیل‌ها در حفره‌های دور از دسترسی در غار قرار داشته‌اند که فقط از طریق آبراهه‌هایی باریک می‌توان به آن‌ها دست یافت.
لی برگر، رئیس تیم تحقیقاتی دانشگاه آفریقای جنوبی گفته است که در این حفره‌ها تقریبا همه انواع استخوان‌های «هومو نالدی» پیدا شده است. به همین دلیل «هومو نالدی» از هم اکنون برای دانشمندان شناخته شده‌تر از همه دیگر نمایندگان فسیلی شجره‌نامه انسانی است.
این گونه‌ی تازه به داشتن وزن و قامتی مانند «انسان‌های با اندام کوچک» ولی با حجم کم‌تر جمجمه نسبت داده شده‌اند، مانند جنوبی‌کپی‌ها و مورفولوژی با ریخت جمجمه‌ای شبیه به گونه‌های انسان اولیه. آناتومی اسکلتی آن‌ها ترکیبی است از ویژگی‌های ابتدایی جنوبی‌کپی‌آسا‌ها (استرالوپیتکین) با ویژگی‌های شناخته شده از انسانیان.
ترکیب ویژگی‌های کالبدشناختی «هومو نالدی» آن را از همه انواع انسان‌هایی که تا کنون شناخته شده بود متمایز می‌کند. قد هومونالدی یک و نیم متر بوده و وزن‌اش به حدود ۴۵ کیلوگرم می‌رسیده است. این موجود اندامی بسیار ظریف داشته و بزرگی مغز آن به اندازه یک پرتقال بوده است. جمجمه، دندان‌ها و لگن خاصره هومونالدی شبیه کهن‌ترین نمایندگان نوع انسان یعنی «هومو هابیلیس» است، ولی شانه‌هایش بیشتر به میمون‌های انسان‌نما شبیه است.
اما به گفته فسیل‌شناسان انستیتوی ماکس پلانک، هومو نالدی ویژگی‌های امروزی زیادی نیز دارد. برای نمونه پاهای آن کاملا به انسان‌های امروزی شبیه است. دست‌های آن نیز از کارایی برخوردار بوده و می‌توانسته از ابزار استفاده کند. از سوی دیگر کجی انگشتان آن نشان می‌دهد که این موجود می‌توانسته از درختان بالا برود.
محققان با توجه به محل یافت حدس می‌زنند که مردگان تعمداً در آن محل قرار داده شده‌اند. معنای آن این است که این انسان‌ها مراسمی خاص برای مردگان خود داشته‌اند. مراسم خاکسپاری مردگان مراسمی است که فقط انسان مدرن «هومو ساپینس» آن‌را به‌جا می‌آورده است.
البته تردیدهایی نیز در زمینه چنین تفسیری وجود دارد. جفری شوارتس زیست‌شناس فرگشتی دانشگاه پنسیلوانیا در مجله «نیچر» نوشته است که این استخوان‌ها می‌توانند از انواع دیگر باشند. ولی اگر این نظر را بپذیریم باز هم این پرسش مطرح است که استخوان‌های دو نوع متفاوت انسان چگونه در غاری در کنار هم قرار گرفته‌اند؟
لی برگر می‌گوید که ترکیب ویژگی‌های کالبدشناختی «هومو نالدی» آن‌را از همه انواع انسان‌هایی که تا کنون شناخته شده بود متمایز می‌کند و در غارهای آفریقای جنوبی هنوز صدها و شاید هزاران قطعه استخوان‌های «هومو نالدی» وجود دارد.
| ▲ | نگارخانه |
هومو نالدی، مشابه انسان |
|
 |
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
گزارشی از پالاب گوش: هومو نالدی، انسان‌گونه‌ای در آفریقای جنوبی
گزارشی از بی‌بی‌سی: کشف انسان‌نماهایی با قابلیت رفتار مناسکی
گزارشی از دویچه‌وله فارسی: کشف نوع تازه‌ای از انسان‌های اولیه
هومونالدی، بازیابی کهن‌ترین انسان، گردآوری وبلاگ آگاهیـ
[▲] پی‌نوشت‌ها
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ دیرین‌مردم‌شناسی │ انسان‌تباران
