جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۵ مهر ۷, چهارشنبه

غریزه جنسی

از: دانشنامه‌ی آریانا

غریزه جنسی


فهرست مندرجات
سکسولوژیمفاهیم بنیادی

غریزه جنسی (به انگلیسی: Sexual Instinct)، نیروی است که دارای انگیزش شدید و توانایی نسبت به هر شکلی از اشکال امور جنسی می‌باشد و به‌صورت ناخودآگاه در انسان یا حیوانات وجود دارد و سبب بقای نسل او می‌شود. به سخن دیگر، غریزه جنسی، نيرویى پيچيده‌ی در درون انسان یا حیوان است که بخشى از فعاليت‌ها و رفتارهای جنسی او را شکل و جهت مى‌دهد. بنابراین غريزه‌جنسى، در شرایط خاص، سبب بیداری جنسی در فرد می‌شود که می‌تواند به‌هنگام یا نابه‌هنگام (مانند بیداری جنسی کودکان) باشد.


واژه‌شناسی
جلد کتاب غریزه جنسی

در فرهنگ فارسی معین، غریزه به‌معنای سرشت و ذات است. در این فرهنگ، غریزه جنسی به‌معنای «غریزه‌ی اطفای شهوت که سبب تولید نسل و بقاع نوع می‌شود» آمده است.

غریزه جنسی، ترکیب وصفی از دو واژه‌ی عربی است و پارسی جایگزین آن: «سَمدیپان» است که برگرفته از واژه‌ی سانسکریت «سَمدیپَنَ» می‌باشد. معادل غریزه جنسی در زبان انگلیسی اصطلاح «Sexual Instinct» است.

لیبیدو (Libido)، شهوت، یا (زیست‌مایه)، که در معنای شور و هوس جنسی است، از نظر زیگموند فروید عاملی غریزی است و پر از انرژی در درون نهاد که تمایل به بقا و فاعلیت دارد. به نظر او، لیبیدو انرژی روانی-جنسی است. منبع آن اروس یعنی مجموع غرایز زندگی است. لیبیدو با مرگ می‌جنگد و می‌کوشد انسان را در هر زمینه به پیروزی برساند. این نیرو را شهوت نیز می‌نامند. لیبیدو بیش از هر چیز معنای جنسی دارد. اما، کارل گوستاو یونگ، روان‌پزشک و متفکر سوئیسی، لیبیدو را به‌عنوان غریزه‌ی عمومی حیات یا انرژی روانی تعریف می‌کند که برخلاف نظر فروید، قابل تقلیل به غریزه‌ی جنسی نیست بلکه دربرگیرنده‌ی همه‌ی کنش‌های انسانی - برای نمونه گرسنگی و میل به تقلید - می‌باشد.


ویژگی‌های غریزه جنسی

غريزه‌جنسى به‌غير از بُعد مادٌى و جنبه‌ی بيوشيميایى آن که زمينه‌ساز شناسایى و موجد تحول و تغيير در انسان است، سه ويژگى دارد:

جنبه‌ی ادراکى: غرايز داراى جنبه ادراکى هستند و آدمى در آنچه که مربوط به غريزه‌هاى او است، ادراک دارد. از جمله، در رابطه با غريزه جنسى درک مى‌کند که بالغ و خواستار رابطه جنسی یا ازدواج است. به‌عبارت ديگر، در رابطه با میل جنسی خود آگاه و هشيار است.

جنبه‌ی انفعالى: غرايز زمينه را براى انفعال و تحت‌تأثير قرار گرفتن آدمى فراهم مى‌کنند. در رابطه با غريزه جنسى، افراد تحت‌تأثير جنس مخالف و حرکات و ادا و اطوارهاى تحريک‌‌کننده‌ی او قرار می‌گیرد. ديدار اوليه‌ی دو نوجوان مجرد، در آستانه‌ی عشق‌ورزی باهمديگر، چنان آن‌ها را تحت‌تأثير قرار مى‌دهد که ممکن است زبان‌شان به لکنت بيفتد یا از خجالت سرخ شوند.

جنبه‌‌ی حرکتى: غرایز در افراد حرکت ايجاد مى‌کنند و آن‌ها را براى وصول به هدف غريزه به تلاش وامی‌دارد. فرد بالغ در تلاش براى فراهم کردن زمينه‌ی جهت رابطه‌ی جنسی، ممکن است به ازدواج و تشکيل کانون خانواده بپردازد و هر مقدار شرايط تحريک شديدتر باشد حرکت و تلاش بيشتر است، تاحدى که ممکن است انديشه خلاف و انحراف در او قوت بخشد و او را از مسير شرافت دور و منحرف دارد (به تجاوز جنسی اقدام کند).


اهمیت غریزه جنسی

در موضوع اهميٌت غريزه جنسی، نخست بايد به ذکر اين نکته پرداخت که برخلاف تصور برخى از مکاتب فکری، غريزه جنسى امرى پست، پليد و ناپاک نيست.

درباره قدرت غريزه جنسی، بحث‌هاى بسيار به‌عمل آمده و اظهارنظر روان‌شناسان و روانکاوان در اين عرصه فراوان است. برخى از آنان کوشيده‌اند غريزه جنسى را مهم‌ترين غرايز معرفى کنند. به هر حال، در اهميٌت آن بايد گفت عامل حرکت و پيدايش ادبياتى مخصوص و هنرى ويژه است و سببى براى بروز زيباترين عواطف از محبٌت و مودٌت، عشق و اخلاص و ...


بیداری جنسی

در انسان بروز و ظهور و در نهايت شکوفايى غريزه جنسی به‌صورت تدريجى است. نخستين تجليات آن را در برخى از کودکان از سنين سه‌سالگى مشاهده مى‌شود که به‌صورت بازى با خود و گاهى دستکارى آلت‌تناسلى و تا حدودى کشف منبع لذت است. در حدود ۴ سالگى کودک نسبت به آن آشنا و تقريباً حساس است و مراقبت دارد که او را با بدن برهنه نبينند. در سنين ۵-٦ سالگى رشد هورمون‌هاى جنسى کُند است. در ٦-۷ سالگى که کودک وارد دنياى تميز و تشخيص مى‌شود و نسبت به وضع خود از اين بابت آگاه است و در سنين ۸ سالگى در برخى از کودکان تماشاى بدن ديگران لذت‌آور مى‌شود و پس از اين سن بر دامنه‌ی آن افزوده مى‌شود تا به‌تدريج که به سن بلوغ مى‌رسد و خواستار اقناع آن گردد.


[] يادداشت‌ها




[] پيوست‌ها


...


[] پی‌نوشت‌ها

...


[] جُستارهای وابسته






[] سرچشمه‌ها







[] پيوند به بیرون

[۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها:سکسولوژیمفاهیم بنیادی