 |
|
کودتای ۲٦ سرطان ۱۳۵۲
فهرست مندرجات
.
اولین کنفرانس مطبوعاتی محمدداوود خان
در صبح‌گاه روز ٢٦ سرطان ۱٣۵٢ خورشیدی، با اعلام نظام نوین جمهوریت افغانستان، فصلی جدیدی در تاریخ افغانستان گشوده شد. محمدداودد، در اعلامیه‌ی تأسیس جمهوریت به‌صراحت کامل این نکته را بیان کرد که «من برای سعادت آینده‌ی وطن خود جز قایم‌ساختن یک دیموکراسی واقعی و معقول که اساس آن بر مبنای خدمت‌گزاری مردم افغانستان برقرار باشد، راه دیگری سراغ نداشتم و ندرم».
او در این کنفرانس مطبوعاتی، روشن کرد که «کودتای افغانستان یک کودتای کاملاًٌ سفید بود». اما بعدها این کودتا «انقلاب سفید» نامیده شد. او هم‌چنین بیان نمود که «رشد اقتصادی، تأمین عدالت و اصلاحات بنیادی اجتماعی، گام‌های مهم و نوین حکومت است» و نیز افزود: «مسئله‌ی پشتونستان حقیقتی است که نمی‌توان از آن انکار کرد.»
متن کنفرانس مطبوعاتی ښاغلی محمدداوود، رئیس دولت و صدراعظم جمهوریت افغانستان، ساعت ۶ بعد از ظهر روز دوم اسد ۱۳۵۲ - کابل.
نمایی از کنفرانس مطبوعاتی ښاغلی محمدداوود، رئیس دولت و صدراعظم جمهوری افغانستان
◼ سوال اول: آیا می‌توانید دلایل کودتا و اعلام جمهوریت را شرح دهید؟□ محمدداوود: هر وقتی‌که امید اصلاح کاملاً قطع و کشور به‌سوی بدبختی و تباهی سوق داده می‌شود، و فساد در دستگاه دولت به‌حد اعلای خود می‌رسد، در آن وقت هر وطن‌پرست وظیفه‌ای جز این نداشته و به‌جز اتخاذ چنین اقدام راه دیگری سراغ کرده نمی‌تواند.
◼ سوال دوم: آیا گفته می‌توانید که چه وقت تصمیم گرفته شد کودتا صورت گیرد و این کودتا به‌چه صورت انجام پذیرفت؟□ محمدداوود: به این سوال نمی‌خواهم به تفصیل جواب بگویم ولی روشن است در چنین موارد هنگامی‌که امکان اصلاح از راه‌های عادی از دست می‌رود، برای حرکات انقلابی عملیات آغاز می‌شود.
◼ سوال سوم: امروز موقعیت اعضای خانواده‌ی سلطنتی چیست و چه نقشی را در جمهوریت بازی کرده می‌توانند؟□ محمدداوود: خاندان سلطنت سابق در کمال عافیت به‌سر می‌برند، و با آمدن نظام جدید رول آن‌ها خاتمه پیدا کرده است والبته به‌حیث تبعه‌ی افغان همیشه شناخته خواهند شد.
◼ سوال چهارم: گفته می‌شود یک‌عده اشخاص که با کودتا مخالف بودند، در جریان آن کشته شده و یا بعداً اعدام شده‌اند. آیا حقایق را به‌ما گفته می‌توانید؟□ محمدداوود: با کمال صراحت گفته می‌توانم که این کودتا یک کودتای کاملاً سفید بود. زیرا اصلاً نه‌تنها مقاومتی دیده نشد، بلکه احساسات و اشتراک تمام قوای مسلح اردو و همه مردم افغانستان خاصه طبقات جوان و منور با آن همراه بوده، آن را تأیید کرده‌اند.
در جریان واقعات چهار نفر از قطعات پلیس و سه نفر از اردو در اثر آتش‌شدن تصادفی ماشیندارشان تلف شده و متأسفانه یک تانکیست اردو در اثر غلتیدن تانک به دریا شهید گردید.
◼ سوال پنچم: برای جمهوریت جدید چه نوع سیستمی در نظر گرفته شده است و نقشی که کمیته مرکزی بازی می‌کند، چه خواهد بود؟ اعضای حکومت جدید چه‌وقت اعلام خواهد شد؟□ محمدداوود: در این قسمت در بیانیه‌ی روز اول روشنی کامل انداخته شده است.
به‌غرض سعادت ملی انقلابی به‌وجود آمد که همه شاهد آن‌اند و باید آن را به ثمر برسانیم. مراقبت آن وطیفه‌ی مقدس و مهم کمیته‌ی مرکزی خواهد بود. قانون اساسی آینده‌ی جمهوریت طبعاً همه چیز را تعیین خواهد کرد.
ما در جستجوی اشخاص و افراد وطن‌پرستی هستیم که قدرت ایفای وظیفه‌ی سنگینی را که به آن‌ها سپرده می‌شود، داشته و آن را به وجه احسن و طبق روحیه‌ی این انقلاب انجام داده بتوانند.
◼ سوال ششم: در نطق‌تان گفته‌اید که که پاکستان یگانه کشوری است که افغانستان با آن اختلاف سیاسی دارد. آیا گفته می‌توانید که این اختلاف روی چه موضوعی است و حکومت شما برای حل‌وفصل آن چه اقداماتی خواهد کرد؟□ محمدداوود: قضیه‌ی پشتونستان حقیقتی است که نمی‌توان از آن انکار کرد. امیدوارم که با درک این حقیقت و با حسن‌نظر طرفین این پرابلم روزی مطابق به تمنیات و آرزوهای مردم پشتون و بلوچ و لیدران‌شان به‌طریق دوستانه، مسالمت‌آمیز و شرافتمندانه حل‌وفصل گردد.
◼ سوال هفتم: آیا می‌توانید شرح بدهید که در ساحه‌ی امور داخلی کدام موضوعات اولیت دارند؟□ محمدداوود: موضوع انکشاف اقتصادی، بلندبردن سویه‌ی حیاتی و تأمین عدالت و ریفورم‌های بنیادی اجتماعی قدم‌های مهم و اولین حکومت می‌باشد.
◼ سوال هشتم: گفته می‌شودکه شما با مندرجات معاهده‌ی هیلمند که چندی قبل با ایران امضأ شده، اما توشیح نشده بود، مخالف هستید. آیا در نظر دارید این معاهده را فسخ کنید و یا می‌خواهید روی آن دوباره مذاکره نمایید؟□ محمدداوود: من معاهده هیلمند را مطالعه نکرده‌ام لهذا روی آن هیچ‌گونه قضاوت نمی‌کنم.
◼ سوال نهم: آیا در نظر دارید پارلمان را منحل کنید و قانون اساسی را فسخ نمایید. اگر چنین باشد، چه نوع رژیمی را در نظر دارید به‌میان آورید؟□ محمدداوود: با اعلام جمهوریت افغانستان قانون اساسی دیگر مدار اعتبار نخواهد بود. قانون اساسی جمهوریت در آینده تدوین خواهد شد.[۱]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- ښاغلی محمدداوود، رئیس دولت و صدراعظم جمهوریت افغانستان در کنفرانس مطبوعاتی گفتند: کودتای افغانستان یک کودتای کاملاًٌ سفید بود، مجله‌ی هفتگی ژوندون، سه‌شنبه ٦ اسد ۱۳۵۲، شماره‌ی ۱۸ و ۱۹، صص ۲ و ۳
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ ژندون، سه‌شنبه ٦ اسد ۱۳۵۲، شماره ۱۸ و ۱۹
