 |
|
رویان‌شناسی
زیست‌شناسی پزشکی
رویان‌شناسی یا امبریولوژی (به انگلیسی: ؛ با تلفظ آمریکایی: )، دانشی در زمینه بررسی رشد رویان از زمان بارورسازی تخمک در طی مراحل جنینی است. این دانش، شاخه‌ای از زیست‌شناسی است که به مطالعه‌ی رشد گامت (یاخته‌ا‌ی جنسی)، عمل لقاح (ترکیب سلول‌های جنسی نر و ماده) و رشد رویان و جنین می‌پردازد. در انسان، یاخته‌ی رشدکننده، از لحظه‌ی بارورسازی تا پایان هفته‌ی هشتم رویان نام دارد و پس از آن جنین نامیده می‌شود. افزون بر این، ... به بررسی بیماری یا اختلال مادرزادی (Congenital disorder) که پیش از تولد در مرحله جنینی ایجاد شده باشد٬، نیز می‌پردازد.
| ▲ | پیشینه‌ی تاریخی |
...
| ▲ | رشد رویانی جانداران |
 |
ترکیب سلول‌های جنسی نر و ماده، پس از عمل لقاح، منجر به تشکیل سلول یاخته‌ی تخم می‌شود. تخم، اولین سلول جاندار جدید است که با تقسیم‌های پی‌درپی و تغییراتی که پیدا می‌کند، در نهایت جانداری مشابه به والدین ایجاد می‌کند. در حیوانات فرایند لقاح جفت شدن اسپرم با تخمک است که سرانجام به روییدن رویان می‌انجامد.
به‌هر حال، یاخته‌ها پس از تقسیم، از یک توده‌ی توپر به‌نام توته به یک توپ توخالی یا جوانه تبدیل می‌گردند. در مرحله‌ی پس از جوانه در یکی از پایانه‌های جوانه، یک سوراخ پدید می‌آید.
در جانوران دارای تقارن دوطرفی جوانه در یکی از دو مسیری که سلسله جانوران را به دو نیمه متمایز تقسیم می‌کند تکامل می‌یابد. اگر نخستین سوراخ در جوانه در آینده تبدیل به دهان جانور گردد، آن جانور از جملهٔ نخست‌دهانیان (protostome) است. اگر نخستین سوراخ جوانه تبدیل به مقعد شود آن جانور یک دوم‌دهانیان (deuterostome) می‌باشد. نخست‌دهانیان شامل اکثر بی‌مهرگان، مانند حشرات، کرم‌ها و نرم‌تنان هستند، در حالی که دوم‌دهانیان جانوران پیشرفته‌تری مانند مهره‌داران را شامل می‌شوند. جوانه با گذشت زمان به شکمک که متمایزتر است تبدیل می‌گردد. جوانه به‌زودی به سه لایه‌ی جداشده از یاخته‌های لایه‌های زاینده که از آن‌ها همه‌ی بافت‌ها و اندام‌های بدن سرچشمه می‌گیرند (لایه درونی، لایه میانی، و لایه بیرونی)، رشد می‌یابد.
در این فرایند، لایه درونی، و یا درون‌پوست، تبدیل به اندام‌های گوارشی، شش‌ها و مثانه می‌شود؛ لایه میانی، و یا میان‌پوست، تبدیل به ماهیچه‌ها، استخوان‌بندی و دستگاه گردش خون می‌گردد؛ و لایه بیرونی، و یا برون‌پوست، تبدیل به دستگاه عصبی و پوست می‌شود.
در انسان، رویان اشاره به توده‌ی پدیدآمده از تقسیم یاخته‌ی تخم از لحظه لانه‌گزینی در دیوار رحم تا پایان هفته‌ی هشتم پس از بارورسازی دارد. از هفته‌ی نهم، انسان در حال رشد را جنین می‌نامند. رویان‌های بسیاری از گونه‌ها در طی مراحل نخستین رشد به یکدیگر شبیه به‌نظر می‌رسند. دلیل این شباهت تاریخچه‌ی مشترک تکاملی میان گونه‌هاست.
| ▲ | نگارخانه |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ زیست‌شناسی │ پزشکی
