 |
|
پشتو
فهرست مندرجات
- واژه‌شناسی
- خاستگاه و پیشینه‌ی تاریخی
- گستره‌ی جغرافیایی
- دستور زبان
- واج‌شناسی
- واژه‌گان
- خط و زبان نوشتاری
- گویش‌ها
- ادبیات
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
زبان‌های ایرانی زبان‌های افغانستان
پشتو یا پختو (به زبان پشتو: پښتو؛ به انگلیسی: Pashto)، نام یکی از شاخه‌ی زبان‌های ایرانیِ شمال‌شرقی است. گویشوران آن قوم پشتون می‌باشند و در افغانستان و پاکستان و هند زندگی می‌کنند. این زبان، در قانون اساسی جدید افغانستان، یکی از دو زبان رسمی در این کشور است.
زبان پشتو در نواحی جنوبی و شرقی کشور افغانستان و به‌طور پراکنده در شمال و غرب و قسمت شمال‌غربی پاکستان و هم‌چنین در مناطقی از هندوستان که پشتون‌ها حضور دارند متداول است. گروهی از پشتوزبانان در بلوچستان و معدودی در چیترال و کشمیر زندگی می‌کنند. برخی نیز در کنار مرزهای ایران و افغانستان سکونت دارند. تعداد گویشوران زبان پشتو در افغانستان حدود هشت میلیون نفر، در پاکستان حدود هفت میلیون نفر، و در ایران حدود ۵۰هزار نفر برآورد می‌شود. برخی منابع، تعداد گویشوران آن را حتی بین ۴۰ تا ٦۰ میلیون نفر در سراسر جهان تخمین زده‌اند.
هرچند زبان‌های فارسی و عربی در این زبان نفوذ یافته، پشتو بسیاری از خصوصیات اصیل زبان‌های ایرانی را حفظ کرده و خود لهجه‌های مختلف دارد، مانند وزیری، آفریدی، پیشاوری، قندهاری، غلزه‌ای، بنوچی و غیره. زبان باستانی ایرانی‌تباری که نیای پشتو بوده، به احتمال زیاد با زبان گاتاهای زرتشت نزدیکی داشته است. با گذشت زمان، شاخه‌ی زبان‌های هندوآریایی تأثیر عمیقی برروی پشتو گذاشته‌است، اما زبان پشتو در عین‌حال بسیاری از ویژگی‌های اصلی زبان‌های ایرانی‌تبار را در خود حفظ کرده است.
| ▲ | واژه‌شناسی |
...
| ▲ | خاستگاه و پیشینه‌ی تاریخی |
...
| ▲ | گستره‌ی جغرافیایی |
| ▲ | دستور زبان |
...
| ▲ | واج‌شناسی |
...
| ▲ | واژه‌گان |
| ▲ | خط و زبان نوشتاری |
...
| ▲ | گویش‌ها |
...
| ▲ | ادبیات |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
رجوع شود به: دانشنامه‌ی ایرانیکا، سرواژه‌ی AFGHANISTAN vi. Paṧto
Penzl, Herbert; Ismail Sloan (2009). A Grammar of Pashto a Descriptive Study of the Dialect of Kandahar, Afghanistan. Ishi Press International. p. 210. ISBN 0-923891-72-2. Retrieved 2010-10-25دانشنامه‌ی ایرانیکا، پیشین
همان‌جا
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ زبان‌شناسی │ زبان‌شناسی افغانستان │ زبان‌های ایرانی │ زبان‌های افغانستان
