 |
|
گلبدین حکمتیار
غوغای پس از بیست سال سکوت
فهرست مندرجات
◉ حکمتیار و غوغای پس از بیست سال سکوت
◉ واکنش سران جمعیت
◉ حکمتیار، بازی با کارت‌های سابق؟
◉ يادداشت‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
.
حکمتیار و غوغای پس از بیست سال سکوت
گفته‌های اخیر گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی در مورد احمدشاه مسعود از فرماندهان ارشد جمعیت اسلامی، با واکنش تند سران این حزب رو‌به‌رو شده است. حکمتیار، احمدشاه مسعود را به داشتن رابطه با سازمان اطلاعات پاکستان متهم کرده بود. عبدالله عبدالله، رییس اجرایی دولت افغانستان گفته تحریف تاریخ توسط چهره‌های شکست‌خورده سبب خدشه‌دار‌شدن کارنامه‌‌‌ی قهرمانان این کشور نمی‌شود. عطامحمد نور، والی قدرتمند بلخ سکوت در برابر، اظهارات حکمتیار را گناهی بزرگ خوانده است. اسماعیل شهامت، خبرنگار بی‌بی‌سی از کابل گزارش می‌دهد. اما در این گزارش جانبداری رندانه‌ی اسماعیل شهامت از مخالفان حکمتیار، به‌ویژه عطامحمد نور، والی بدنام بلخ، آشکارا به‌چشم می‌خورد. هرچند گلبدین حکمتیار، مانند بیشتر رهبران جهادی چهره‌ای منفور است، ولی سخنان او در مورد احمدشاه مسعود و اعضای ارشد جمعیت اسلامی از واقعیت به دور نیست!
اظهارات جنجال‌برانگیز گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی به موجی از اعتراضات در میان سران جمعیت دامن زده است. حکمتیار در اجتماع هوادارانش در کابل احمدشاه مسعود، فرمانده‌ی درگذشته ارشد جمعیت اسلامی را به داشتن رابطه با «آی‌اس‌آی»، سازمان اطلاعات پاکستان در زمان طالبان متهم کرده است.
او گفته: «آمر مسعود به استقبال طالبان به میدان‌شهر رفت؛ بدون سلاح. کمربند خود را با تفنگچه‌اش باز کرد و به فرمانده طالبان داد. گفتند کابل از شما، فقط چاره‌ای حزب [اسلامی] را بکنید. کسی از آمر مسعود پرسید که چطور به طالبان باور می‌کنید؟ گفت که رفقای ما در آی‌اس‌آی به ما اطیمنان داده‌اند که کسی مزاحم شما نمی‌شود. مطمئن باشید.»
حکمتیار هم‌چنین گفته است که رهبران حزب جمعیت اسلامی با زراندوزی، ساخت قصرهای مجلل و زندگی اشرافی برای خود و سپرده‌گذاری‌های هنگفت در بانک‌های خارجی «به قیمت آبرو، عزت و ایمان‌شان، شیطان را راضی و خدا را ناراضی کردهاند».
رهبر حزب اسلامی سران حزب جمعیت اسلامی، گروه رقیب سرسخت دوران جهادش را به منطقه‌گرایی هم متهم کرده و گفته است: «اگر وزارت‌‌خانه‌های به آن [حزب] اختصاص پیدا کند، جز پنجشیری کسی دیگر را معرفی نمی‌کند.»
به‌گفته‌ی حکمتیار، «۶۰۰ ژنرال در وزارت دفاع از پنجشیر هستند، چون وزیر دفاع [پیشین] از پنجشیر است. در تمام اروپا ۶۰۰ ژنرال نیست، ولی ما تنها در یک ولسوالی ۶۰۰ ژنرال داریم.»
البته حکمتیار مشخص نکرده که این آمار را از کجا گرفته و منابع رسمی هم در این مورد اظهار نظر نکرده‌اند.
| ▲ | واکنش سران جمعیت |
عطامحمد نور، والی بلخ و از سران جمعیت اسلامی، در پاسخ به این اظهارات حکمتیار گفته است: «آقاى حکمتیار از بدو تسلیم‌شدن به حکومت افغانستان، یکسره در پى دامن‌زدن به مسایل منطقه‌ای، قومى، زبانى و اختلافات سلیقه‌اى برآمده و در پى انجام یک ماموریت توسط بیگانه‌ها است.» نور تأکید کرده است: «برای ما خاموشی در این مورد گناهی عظیم خواهد بود.»
عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی و از اعضای ارشد حزب جمعیت اسلامی هم گفته است که ابراز نظر «عقده‌مندانه» در باره‌ی قهرمانان کشور که از حقارت ناشی می‌شود، راه به‌جای نمی‌برد.
امرالله صالح، دیگر عضو ارشد جمعیت اسلامی گفته است که حکمتیار از «بناها و ساختمان‌های آباد شده در دوره‌ی پس از طالبان از روی حسادت و بخل ایراد می‌گیرد.
او خطاب به حکمتیار گفته: «فرق همین است. به تو میلیاردها دلار دادند و تو در خرابی و ویرانی این کشور مظلوم استفاده کردی. دیگران آبادی آوردند و ساختند.»
محی‌الدین مهدی، عضو مجلس نمایندگان و از اعضای ارشد حزب جمعیت اسلامی هم گفته است: «جمعیت اسلامی فعلاً در موقعیتی نیست که با حزب اسلامی آقای حکمتیار درگیر شود. طرف ما حزب اسلامی حکمتیار نیست. ما شریک نظام هستیم. کرسی‌های برجسته‌ای از نظام در اختیار ما است. ۵۰ درصد ساختار نظام در اختیار ما است. بنابراین، آقای حکمتیار کسی است که به دعوت صلح نظام پناه آورده است.»
| ▲ | حکمتیار، بازی با کارت‌های سابق؟ |
جمعیت اسلامی و حزب اسلامی از گروه‌های اصلی مجاهدین، پس از سقوط دولت دکتر نجیب‌الله در اوایل دهه ۱۳۷۰ وارد جنگ‌های خونینی با هم شدند.
در زمان حاکمیت مجاهدین در کابل، حزب اسلامی عمدتاً بیرون از حکومت ماند و در نقش مخالف مسلح بارها با دولت وقت جنگید. در آن‌زمان قدرت اصلی در دولت به‌دست جمعیت اسلامی بود.
پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ و به‌قدرت رسیدن ائتلاف شمال با مشارکت پُر‌رنگ جمعیت اسلامی [با حمایت نیروی نظامی آمریکا]، حزب اسلامی بازهم از دایره قدرت دور ماند و حزب اسلامی به‌رهبری حکمتیار تا همین چند ماه پیش در موضع مخالف ایستاد و با دولت می‌جنگید.
حالا موضع‌گیری‌های حکمتیار، دو حزب رقیب را وارد دور تازه‌ای از رویارویی اما در قالب جنگ سرد کرده است.
حکمتیار که در ابتدای ورودش به کابل به نقد ساختار دولت وحدت ملی پرداخت، آن‌را «شرکت سهامی» خواند. او حالا اما به دفاع از دولت به‌رهبری اشرف غنی برخاسته است.
حامد عزیزی، از سخنگویان حزب اسلامی، نقش این حزب را «ایجاد توازن» بین دولت و خواست مخالفان سیاسی‌اش می‌خواند. عزیزی می‌گوید: «تا پیش از امضای موافقت‌نامه‌ی صلح دولت در اختیار یک گروه خاص بود.» منظور او حزب جمعیت اسلامی است.
او می‌افزاید: «حامد کرزی [رئیس‌جمهوری پیشین] در برابر واکنش‌های تند یا تهدیدآمیزی برخی افراد داخل یا بیرون نظام، تمکین می‌کرد و تسلیم می‌شد. اما حالا حزب اسلامی توازنی ایجاد کرده که در برابر خواست‌های نامشروع بعض حلقاتی که اکثراً به اشاره جریان‌های خارجی برای تهدید منافع در افغانستان کار می‌کنند، ایستاد شود.»
جنگ لفظی سران دو حزب در حالی صورت می‌گیرد که چهره‌های برجسته سیاسی، از عطامحمد نور گرفته تا ژنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری، و محمد محقق، معاون دوم رئیس اجرایی دولت اشرف غنی را به تک‌روی و انحصار قدرت متهم کردهاند.
این رهبران افغان که به سه قوم عمده‌ی افغانستان تعلق دارند، با تشکیل ائتلاف نجات افغانستان خواستار اصلاحات گسترده در نهادهای امنیتی، بازگرداندن صلاحیت‌های معاون اول ریاست جمهوری، وزرا و مشارکت‌شان در تصمیم‌‌گیری‌های کلان کشوری شده‌اند.
این ائتلاف هرچند رسماً فعالیتش را شروع نکرده است، می‌تواند معادلات بازی را در آینده تغییر دهد. بسیاری جلوگیری از ورود دوستم به کابل و حتی ماجرای اخیر آصف مهمند، عضو شورای ولایتی و نور را به زمین‌گیر ساختن این تشکل نسبت می‌دهد.
حزب اسلامی از بازیگران بالقوه انتخابات بعدی پارلمانی و ریاست جمهوری و رقیب اصلی هر ائتلاف جدی خواهد بود.
حالا به‌نظر می‌رسد که حکمتیار با تیزتر کردن نوک پیکان انتقاداتش از حزب جمعیت اسلامی و زیر سوال بردن جنبش‌های معترض در حال سمت و سو دادن به مبارزات آتی حزبش است.
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- اسماعیل شهامت، حکمتیار و غوغای پس از بیست سال سکوت، وبسایت فارسی بی‌بی‌سی: دوشنبه ٢۱ اوت ٢٠۱٧ - ٣٠ مرداد ۱٣۹٦
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وبسایت بی‌بی‌سی
