 |
|
یوسف کهزاد
فهرست مندرجات
◉ زندگی‌نامه
◉ آثار
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
چهره‌های فرهنگی افغانستان نقاشان افغانستان
محمدیوسف کهزاد (به انگلیسی: Mohammad Youssof Kohzad) (زاده‌ی ۱۳۱۳ خ - درگذشته‌ی ۱۳۹۷ خ)، شاعر، نقاش، نمایش‌نامه‌نویس و بازیگر نامور تئاتر اهل افغانستان بود. افزون بر این، او یکی از بنیان‌گذاران گالری ملی افغانستان به‌شمار می‌آید و از چهره‌های پیش‌گام هنر نقاشی نوین افغانستان بود که اثر نقاشی او با عنوان «دختران چنگ‌زن» معروف است.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
محمدیوسف کهزاد فرزند میرزا محمدعلی، در سال ۱۳۱۳ خورشیدی (۱۹۳۵ میلادی) در شهر کابل به‌دنیا آمد. دوره‌ی آموزش ابتدایی و متوسطه را در دبیرستان (لیسه‌ی عالی) نجات به پایان رساند.
در سال ۱۹۵۴ میلادی وارد دانشگاه شد و تحصیلات دانشگاهی را در رشته‌ی ادبیات در دانشگاه کابل گذراند. پس از آن، دو سال خدمت سربازی را انجام داد.
یوسف کهزاد، فعالیت‌های هنری و ادبی خود را از دورانی که هنوز دانش‌آموز بود آغاز کرد. در همان زمان در يک مسابقه ادبی که از طرف رياست مستقل مطبوعات برگزار شده بود با سرودن يک غـزل بهاريه، برنده‌ی جايزه‌ی اول شـد.
پس از پایان دبیرستان و خدمت سربازی، به‌عنوان نويسنده و هنرپيشه تیاتر در «شارى نندارى» (تئاتر افغانستان) استخدام شد. در سال ۱۹۶۰ برای تحصیلات عالی در رشته‌ی نقاشی به ایتالیا رفت و در اکادمی هنرهای زیبای شهر روم به‌تحصیل پرداخت. در همان ایام، آثار خود را در کشورهاى ايتاليا، آلمان، دنمارک و سويد به نمايش گذاشت و همچنان در يکى از مسابقات بين‌المللى نقاشى که در ايتاليا برگزار شده بود، شرکت جست و حايز مقام اول شد و مدال طلا به‌دست آورد.
او در سال ۱۹۶۵ میلادی، به افغانستان بازگشت و در سمت‌های مدیر در دفتر آرت (هنر) ریاست تالیف و ترجمه‌ی وزارت معارف، مدیر آرتوګرافی، آمر و استاد دیپارتمنت هنرهای زیبا (آکادمی هنر) اشتغال ورزید و در سال ۱٩۶۶ میلادى به‌عنوان مسئول هنر در رياست ثقافت و هنر وزارت اطلاعات و فرهنگ برگزیده شد. در همان زمان، نگارستان پروفسور غلام‌محمد ميمنه‌گى را که در برگیرنده‌ی دوره‌های آموزشی نقاشى، مجسمه‌سازى، خطاطى و مينياتورى بود، تاسيس کرد و مدتی نیز ریاست آن سازمان هنری را بر عهده داشت.
آخرين سمت دولتى کهزاد در افغانستان، رياست فرهنگ در وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان بود. در سال ۱۹۹۲ میلادی، ناگزیر به ترک افغانستان شد و مدت هشت سال را در دهلی به‌عنوان پناهنده اقامت گزید و سپس، به‌همراه همسرش ذکیه کهزاد که يکى از گويندگان برجسته‌ی راديو تلويزيون سابق افغانستان است و سه دختر و يک پسر خود، در شمال ایالت کالیفرنیای آمریکا زندگی می‌کرد.
سرانجام، محمدیوسف کهزاد، در روز ۱۲ بهمن ۱۳۹۷، بر اثر بیماری در سن ۸۴ سالگی، در کالیفرنیا درگذشت.
| ▲ | آثار |
اشعار و نبشته‌های کهزاد در بیشتر جراید، مجلات و روزنامه‌های داخل و خارج کشور به نشر رسیده است. «جلوه‌هاى زيبا در هنر»، «گزيده اشعار»، «خدا زن را آفريد» و «مرواريدهاى سياه» از جمله آثار یوسف کهزاد است. او که بسیار روان شعر می‌گفت، مورد توجه علاقه‌مندان شعر و ادب بود. یکی از سروده‌های او «دیشب به خدا خمار بودم ...» است که ساربان آن‌را در قالب آهنگ سرود. یکی دیگر از شعرهای کهزاد «زخم ناسور» نام دارد که دوری از وطن، رنج غربت و داغ ویرانی افغانستان به‌گونه‌ی آشکار در آن احساس می‌شود: «چه زیبا بود اگر دل‌های همه پاک از ریا می‌بود / حریم خانه‌ی دل، روشن از عشق خدا می‌بود».
سمت راست: نقاشی محمدیوسف کهزاد و سمت چپ: یکی از شاهکارهای هنری ۱۶۰۰ سال پیش افغانستان.
اين هنرمند نقاش، بارها آثار هنرى خود را در داخل و خارج افغانستان به نمايش گذاشت؛ از جمله هفت‌بار نمایشگاه آثار هنری‌اش در ايالات مختلف امريکا برگزار شد.
به‌گفته‌ی حامد نوید، استاد پیشین هنرهای زیبا در دانشگاه کابل، «برخی از آثار قدیمی افغانستان که در اثر گذشت زمان و جنگ‌های چند دهه‌ای اخیر تخریب شده و یا صدمه دیده بود، را دوباره نقاشی کرد.» همو می‌گوید: «کهزاد در رنگ آبی دست توانای داشت و تابلوی «کوزه‌گر» و نقاشی «دختران چنگ‌زن» او، زبان‌زد فرهنگیان و افراد هم‌عصر وی بوده است.»
در واقع، «دختران چنگ‌زن»، از شاهکارهای هنری تقریباْ ۱۶۰۰ سال پیش افغانستان است که در اثر جنگ‌ها و حوادث روزگار تخریب شده بود. کهزاد آن‌را دوباره‌سازی کرد و این نقاشی به‌عنوان «نماد تاریخ هنر نقاشی افغانستان» شده است».
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
گفت‌وکوی مهدیزاده کابلی با یوسف کهزاد، در اوایل مهرماه ۱۳۸۷ خ.
قدیر مشرف، کهزاد نقاش «دختران چنگ‌زن» و از موسسین گالری ملی افغانستان درگذشت، رادیو آشنا صدای امریکا: ۱۳ دلو ۱۳۹۷.
یوسف کهزاد، هنرمند سرشناس افغانستان درگذشت، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: ۱ فوریه ۲۰۱۹ - ۱۲ بهمن ۱۳۹۷.
قدیر مشرف، پیشین.
در نسخه‌ی ۸ مهرماه ۱۳۸۷، تاریخ تولد یوسف کهزاد ۱۳۲۴ خورشید ذکر شده است که اشتباه است؛ اما سال ۱۹۳۵ به‌گفته‌ی خود کهزاد در گفت‌وگوی تلفنی با من درست می‌باشد.
گفت‌وکوی مهدیزاده کابلی با یوسف کهزاد، در اوایل مهرماه ۱۳۸۷ خ.
همان
همان و نیز: هارون يوسفی، استوديوی شماره هفت با يوسف کهزاد، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: چهارشنبه ۶ فوريه ۲۰۰۸ - ۱۷ بهمن ۱۳۸۶.
همان
جناب دکتر شمس سینا نوشته است: «که استاد کهزاد، در سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۵۰ در آکادمی هنرهای زیبا که بعدا به دانشکده‌ی هنرهای زیبا ارتقا یافت، استاد آن‌ها بود.»
هارون یوسفی، پیشین.
یوسف کهزاد، هنرمند سرشناس افغانستان درگذشت، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: ۱ فوریه ۲۰۱۹ - ۱۲ بهمن ۱۳۹۷.
هارون یوسفی، پیشین.
قدیر مشرف، پیشین.
هارون یوسفی، پیشین.
قدیر مشرف، پیشین.
همان.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ گفت‌وکوی مهدیزاده کابلی با یوسف کهزاد، در اوایل مهرماه ۱۳۸۷ خ.
□ وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی
□ رادیو آشنا صدای امریکا
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ چهره‌های فرهنگی و هنری افغانستان
