جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۸ شهریور ۱۲, سه‌شنبه

امارت بخارا

از: دانشنامه‌ی آریانا

امارت بخارا


خانات بخاراباسمه‌چی

امارت بخارا (به انگلیسی: Emirate of Bukhara)، دولتی در آسیای مرکزی بود که از سال ۱۷۸۵ تا ۱۹۲۰ میلادی موجودیت داشت. این امارت با فروپاشی امپراتوری نادرشاه افشار پا گرفت و با پیروزی بلشویک‌ها در روسیه از پا افتاد. پایتخت این امارت شهر بخارا بود.

امارت بخارا رسماً در سال ۱۷۸۵ ایجاد شد و در سال ۱۸۶۸ میلادی، در جنگ با روسیه مغلوب شد و به‌قلمرو این امپراتوری ضمیمه گشت. در سال ۱۹۲۰ میلادی، امارت بخارا را بلشویک‌ها تسخیر کردند و آن را جمهوری خلق شوروی بخارا نامیدند.


پیشینه‌ی تاریخی

خانات بخارا، دولت فئودالی بود که از اوایل سده شانزدهم میلادی تا اواخر سده هجدهم بر بخش‌هایی از آسیای میانه شامل جنوب ازبکستان و جنوب تاجیکستان کنونی حکومت می‌کرد.

محمد شیبانی بنیان‌گذار دودمان شیبانیان با اشغال سمرقند (۱۵۰۰، ۱۵۰۵) و بخارا (۱۵۰۶) این دولت را بنیان نهاد و بخارا را به پایتختی آن برگزید. اقتدار و وسعت خان‌نشین بخارا در عصر عبدالله خان دوم (۱۵۷۷–۱۵۹۸) به اوج رسید.

در سده‌های هفده و هجده میلادی دودمان جانی (اشترخانی یا هشترخانی) بر این امیرنشین حکومت می‌کرد. در ۱۷۴۰ نادرشاه افشار آن‌را فتح کرد، اما در ۱۷۴۷ با مرگ نادر فرزندان امیر خدایار خان به‌قدرت رسیدند. در ۱۷۸۵ شاه مراد، از نوادگان وی، حکومت موروثی خاندان خود را رسمیت بخشید و خانات بخارا به امارت بخارا تبدیل شد. با این فرق که بر پایه‌ی یک رسم دیرینه در فرارود تنها فرمانروایانی که نواده‌ی چنگیز بودند می‌توانستند لقب «خان» داشته باشند و باقی فرمانروایان مثلاً «امیر» خوانده می‌شدند.

در ۱۸۶۸ امارت بخارا از امپراتوری روسیه شکست خورد و با واگذاری بخشی از قلمرو خود از جمله سمرقند تحت‌الحمایه روسیه شد. با وقوع انقلاب اکتبر، ارتش سرخ در ۲ سپتامبر ۱۹۲۰ بخارا را فتح کرد و جمهوری شوروی خلق بخارا تشکیل شد. به دنبال آن در ۱۹۲۴ بیشتر قلمرو آن در جمهوری شوروی ازبکستان و بخشی نیز در جمهوری شوروی تاجیکستان قرار گرفت.


...

...


...



[] يادداشت‌ها




[] پيوست‌ها


...


[] پی‌نوشت‌ها

...


[] جُستارهای وابسته






[] سرچشمه‌ها







[] پيوند به بیرون

[۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]

رده‌ها │ ...