- افغانستان و روابط دشوار با کشورهای منطقه و غرب
- متحد با حسن‌نیت
- يادداشت‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
[↑] افغانستان و روابط دشوار با کشورهای منطقه و غرب
در این روزها بحث‌های جدی بر سر موفقیت یا ناکامی سیاست خارجی افغانستان در رسانه‌های داخلی این کشور در جریان است.
مناسبت این بحث‌ها اول ده ساله شدن جنگ نیروهای ائتلاف و افغانستان با گروه طالبان است و دوم رابطه میان افغانستان و پاکستان که این روزها بسیار پرتنش گردیده است.
گرچه موفقیت سیاست خارجی ما به عوامل بسیار بستگی دارد که بر شمردن تمام آن‌ها در این مختصر نمی‌گنجد؛ اما جهتگیری روشن و به‌دور از ابهام، نقش اساسی در موفقیت آن دارد.
در دهه اخیر گرچه افغانستان متحد غرب تلقی می‌شده، اما جهتگیری سیاست خارجی نه تنها مسیر معینی را نپیموده و هدف مشخصی نداشته، بلکه دائم در نوسان بوده است.
دلیل اصلی این موضوع هم آن بود که تیم کارگزار حکومت در افغانستان به‌دلیل منافع غالباً فردی و گروهی دو علاقه متفاوت داشته‌اند:
گروه اول بازسازی افغانستان را بدون کمک‌های غرب، بخصوص ایالات متحده آمریکا ممکن نمی‌دانستند و لذا خواستار همراهی با آمریکا هستند و گروه دوم، به‌دلیل وابستگی‌های خویش در طی سال‌های دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی خواستار نزدیکی بیشتر با همسایگان می‌باشند.
سیاست خارجی ما نمی‌تواند از سیاست داخلی ما و نوع نظام سیاسی ما جدا باشد. از همین‌رو اگر ما خواستار مشارکت تمام اقوام ساکن در اداره مملکت، رعایت حقوق بشر، ایجاد ارتش و پلیس نیرومند و توسعه و بازسازی کشور جنگ‌زده خود باشیم، واضح است که با همکاری غرب به آن‌ها نایل شده می‌توانیم.
اما اگر این امور بی‌اهمیت تلقی شود و ایدئولوژی و شعارهای انقلابی ضرورت جامعه به‌حساب آید، همراهی با کشورهای همسایه مناسب‌تر است.
[↑] متحد با حسن‌نیت
نکته برجسته دیگری که باید به آن توجه شود توانایی یک متحد است. اتحاد با هند به این دلیل برای افغانستان مفید است که هند در تمام عرصه‌ها یک قدرت معتبر در عرصه جهانی است و می‌تواند تعهدات خود را عملی کند.
منطق حکم می‌کند که با کسانی متحد شویم که حسن‌نیت‌شان بر ما روشن شده باشد. رژیمی که ده سال جنگ اعلام نشده را بر افغانستان تحمیل کرد و فرصت طلائی افغانستان را که می‌توانست گام‌های بزرگی در راه توسعه بر دارد، از بین برد، نمی‌تواند شریک قابل اطمینانی باشد.
به سه دلیل همسایگان افغانستان نمی‌توانند متحدین راهبردی در دولت ما باشند:
- ۱- تضاد عمیق ایدئولوژیکی، تاریخی و فرهنگی میان‌شان. نزدیکی افغانستان با یکی از آن‌ها، باعث تحریک کشورهای دیگر می‌شود و این برای افغانستان مشکل‌ساز است.
۲- افغانستان به چیزهایی محتاج است که همسایگان ما قادر به تامین آن‌ها نیستند.
۳- به‌دلیل سوءرفتار گذشته خود و بی‌ثباتی داخلی‌شان شریک معتبری برای افغانستان بوده نمی‌توانند.
بنابراین، افغانستان به یک سیاست خارجی عملگرا، بدون ابهام و مبتنی بر نیازهای داخلی ضرورت دارد که برجسته‌ترین ویژگی آن جهتگیری روشن است.
امضاء معاهده استراتژیک با هند در خدمت منافع ملی ما است. حکومت افغانستان باید پیمان‌های مشابه با دیگر دولت‌های دموکرات، با ثبات و مقتدر که حسن‌نیت شان در طی سال‌های اخیر اثبات گردیده باشد، منعقد نماید.
ضروری نیست که در پی راضی‌سازی همه باشیم، چرا که این کار عملاً ناممکن است. صلح و امنیت پایدار زمانی خواهد آمد که دولت مقتدر، ارتش توانا و پلیس قوی و اقتصاد در حال رشد داشته باشیم.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- جعفر رسولی، افغانستان و روابط دشوار با کشورهای منطقه و غرب، بخش فارسی بی بی سی: شنبه ٠٨ اکتبر ٢٠۱۱ - ۱٦ مهر ۱٣۹٠
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ بخش فارسی بی بی سی
