واژگان مهندسی عمران - حرف «خ»

از: مهدیزاده کابلی

واژگان مهندسی عمران

حرف خ

جستجو			آ	ا	ب	پ	ت	ث	ج	چ	ح
خ	د	ذ	ر	ز	ژ	س	ش	ص	ض	ط	ظ
ع	غ	ف	ق	ک	گ	ل	م	ن	و	ھ	ی

قبل

بعد

خاموت (آرماتوربندی)

Stirrup

خاموت خاموت (به انگلیسی: Stirrup؛ به آلمانی: Steigbügel)، عبارت است از آرماتورهای عرضی که برای مقاومت در برابر برش و پیچش به دور آرماتورهای طولی و اصلی در شناژها بسته می‌شوند. البته نه‌تنها برای تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک، بلکه هم‌چنین برای جلوگیری از بیرون‌زدگی آرماتورهای طولی در اثر کمانش نیز از خاموت استفاده می‌شود. قطر خاموت و فاصله‌ی آن‌ها از یکدیگر با توجه به نیروهای وارده طراحی و محاسبه می‌شود. بنابراین، برای جلوگیری از شکست زود‌رس مقطع بتنی بلافاصله پس از ایجاد ترک مورب که در اثر برش خالص و یا اثر توام برش و خمش ایجاد می‌شود، باید مقطع بتنی را طوری مسلح کرد که در مقابل بازشدن ترک‌های مورب مقاومت نماید. فولاد‌های برشی که به‌نام فولاد عرضی نیز خوانده می‌شوند، با انتقال تنش به‌دو طرف یک ترک مورب، به‌عنوان مصلح‌کننده‌ی عضو بتنی در مقابل تاثیرات برش در مقطع ایفای نقش می‌کنند. فولاد برشی قائم از نظر سهولت اجرا متداول‌ترین نوع فولاد برشی است. هر یک از فولاد‌های برشی یا خاموت به‌نام تنگ نیز خوانده می‌شود. این فولادها را می‌توان به‌صورت خاموت یا تنگ باز و یا به‌صورت تنگ بسته به‌کار برد. تنگ باز ممکن است به‌صورت تک شاخه (قلاب)، یا دو شاخه (رکابی)، یا تنگ چند شاخه به‌کار رود. از طرفی تنگ بسته می‌تواند درست مثل تنگ باز و بر اساس تعداد شاخه‌های قائم تنگ، در تحمل برش ایفای نقش کند؛ اگرچه تنگ بسته در تحمل پیچش نیز ایفای نقش خواهد نمود. فولاد برشی مایل می‌تواند عمود بر ترک مورب تعبیه شود و بنابراین عملکرد بهتری نسبت به فولاد برشی قائم خواهد داشت. با این وجود، از آن‌جا که جهت قراردادن این فولادها در نزدیکی هر تکیه‌گاه کاملاً مهم است، ممکن است در اجرا با اشتباه یا مشکل مواجه شود. به‌همین جهت در شرایط اجرایی، استفاده از برش فولادی قائم نسبت به خاموت مایل ترجیح داده می‌شود. خاموت‌هایی که به‌عنوان فولاد برشی مایل به کار می‌روند، نیز ممکن است به‌صورت تنگ باز برشی و یا تنگ بسته‌ی برشی انتخاب شوند.

1