 |
|
آرماتوربندی
فهرست مندرجات
◉ آرماتوربندی چیست؟
◉ مزایای آرماتوربندی در اجرای سازه‌ی بتنی
◉ معایب آرماتوربندی در سازه‌ی بتنی
◉ نحوه‌ی اجرای آرماتوربندی
◉ خم و برش میل‌گرد
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
مهندسی عمران میل‌گرد
آرماتوربندی (به انگلیسی: Reinforcement؛ به آلمانی: Verstärkung)، فرایندی است که در آن میلگردها و سایر محصولات فولادی با ترتیب خاص کنار هم چیده می‌شوند و به کمک جوشکاری سرد یا بست فلزی به‌هم وصل می‌شوند. آرماتوربندی یکی از اصلی‌ترین شیوه‌ها برای ایجاد ساختمان‌های مدرن است که باعث می‌شود ساختمان از لحاظ مهندسی مقبولیت داشته باشد. در واقع ترکیب آرماتور و بتن خالی باعث ایجاد یک نوع سنگ مصنوعی می‌شود که از لحاظ مختلف مناسب است. بتن ماده‌ای خمیری است و به‌هر شکلی درمی‌آید، اما آرماتور به بتن کمک می‌کند که به‌شکل دلخواه مهندسین سفت شود و استحکام لازم را بگیرد.
| ▲ | آرماتوربندی چیست؟ |
 |
آرماتوربندی به‌عنوان یکی از اصول مهندسی در اجرای سازه‌ی بتنی شناخته می‌شود که تا حد بسیار بالایی بر استحکام آن سازه تأثیر دارد. نحوه‌ی اجرای آرماتوربندی در بخش‌های مختلف متفاوت است و استحکام کششی متفاوتی ایجاد می‌کند. اجرای آرماتور استحکام کششی سازه را بالا می‌برد. بتن خالی استحکام فشاری بالایی دارد و در برابر تنش‌های مختلف مقاوم است. اما بتن مقاومت کششی خوبی ندارد و در برابر تنش‌های کششی کوچک نیز دچار مشکل می‌شود. آرماتوربندی باعث می‌شود که استحکام کششی بتن بالا رود و مقاومت آن‌را در برابر تنش‌های محیطی بالا می‌برد.
بتن مسلح ترکیبی خاص از بتن و میل‌گرد است که میلگردهای آن به‌شکل‌های خاص کنار هم چیده شده‌اند و به‌صورت همزمان باعث افزایش مقاومت فشاری بتن و استحکام کششی فولاد می‌شود. آرماتوربندی باعث می‌شود که این اتصال بین بتن و میل‌گرد به‌شکل ایده‌آل صورت گیرد و این اجزأ با جزئیات بیش‌تری به‌هم وصل شوند و مقاومت سازه بتنی را بالا ببرند.
آرماتوربندی ممکن است به‌صورت قرار گرفتن چندین میل‌گرد ساده و راست بر روی یکدیگر باشد که در سقف انجام می‌شود، یا ممکن است به‌صورت میله‌های خمیده و در هم‌تنیده باشد که در ستون‌ها و فونداسیون استفاده می‌شود. آن‌چه که مسلم است این است که آرماتوربندی باید مطابق با اصول مهندسی صورت گیرد و از اندازه‌های مناسب میل‌گرد استفاده شود. آرماتوربندی سازه‌های بتنی بزرگ مانند مجتمع‌های چند طبقه به کمک میلگردهای بزرگ‌تر مانند ۱۴، ۱۶ و ۲۰ انجام می‌گیرد و برای سازه‌های کوچک‌تر از میلگردهای با قطر کمتر استفاده می‌شود.
بتن در حقیقت شکننده است که در برابر نیروهای فشاری، مقاومت مناسبی از خود نشان می‌دهد، ولی در برابر نیروهای کششی مقاومت اندکی را بروز می‌دهد؛ به خاطر همین موضوع است که در محاسبات بتن آرمه این مقاومت را لحاظ نمی‌نمایند. بتن در برابر نیروهای برشی، مقاومت کششی در حدود یک دهم را نشان می‌دهد. باید این نکته را در نظر داشت که قطعات بتنی جهت برخوردار بودن از مقاومت کافی در برابر نیروها، با مواد مناسبی مسلح شوند. عنصری که می‌تواند برای این هدف به کار برده شود و مناسب‌تر از بقیه است، فولاد می‌باشد.
| ▲ | مزایای آرماتوربندی در اجرای سازه‌ی بتنی |
- ۱- بتن دارای آرماتور از قدرت فشرده‌سازی و تراکم‌سازی بیش‌تری نسبت به سایر مصالح ساختمانی برخوردار است.
۲- با توجه به نوع آرماتوربندی صورت گرفته، بتن‌آرمه ممکن است افزایش قابل‌توجهی در استحکام کششی تجربه کند.
۳- در حضور آرماتور، مقاومت سازه‌ی بتنی در برابر آب و آتش قابل توجه خواهد بود.
۴- سیستم ساختمان دارای آرماتور نسبت به سیستم سایر ساختمان‌ها پایدارتر خواهد بود.
۵- با کمک آرماتوربندی می‌توان بتن را به‌شکل‌های مختلف و متنوع شکل‌دهی کرد.
۶- هزینه نگهداری بتن دارای آرماتور بسیار کم است.
۷- آرماتوربندی مانع از انحراف ساختمان از حالت اولیه می‌شود.
۸- در سازه‌هایی مانند فونداسیون، ستون‌ها و سدها استفاده از آرماتور بهترین انتخاب ممکن است.
۹- در مقایسه با سازه‌های فلزی، سازه‌های بتنی نیاز کمتری به مهارت دارند.
۱۰- آرماتور باعث می‌شود که این نوع بتن به‌طور وسیع در سازه‌های پیش‌ساخته به‌کار گرفته شود.
| ▲ | معایب آرماتوربندی در سازه‌ی بتنی |
- ۱- استحکام کششی بتن آرمه حدود یک دهم استحکام فشاری آن است.
۲- استحکام نهایی سازه فقط به بتن‌آرمه بستگی ندارد و مواد سازنده، تولید بتن و خرد کردن دانه شن در آن اهمیت دارد.
۳- هزینه‌های شکل‌دهی بتن دارای آرماتور نسبتاً بالاست.
۴- انقباض در بتن باعث ترک و کاهش قدرت بتن‌آرمه می‌شود
آرماتوربندی بتن
| ▲ | نحوه‌ی اجرای آرماتوربندی |
قبل از ساخت‌و‌ساز ساختمان مهندس معمار نقشه‌ی ساختمان را به‌طور کامل با تمامی بخش‌ها و اجزای آن طراحی می‌کند. طراحی نقشه‌ی ساختمان موجب می‌گردد میزان تمام مواد و مصالحی که برای ساخت ساختمان مورد نیاز است، به‌ویژه میزان آرماتور، به‌طور دقیق مشخص گردد.
پس از این‌که باتوجه به نقشه ساختمان تعداد آرماتورهایی که در پروژه مورد نیاز است مشخص شد، اقدامات لازم برای خرید آرماتور صورت می‌گیرد. البته در هنگام خرید آرماتور نیز یک‌سری نکات حائز اهمیت وجود دارد که باید حتماً مورد توجه قرار بگیرد؛ برای مثال اگر قرار است به ساخت یک ساختمان با تعداد طبقات کم مانند ۲ یا ۳ طبقه بپرداخته شود، می‌توان میلگردهای فولادی آجدار خریداری کرد؛ اما در صورتی‌که یک پروژه‌ی بزرگ ساختمانی اجرا شود، مانند مجتمع‌های مسکونی بزرگ و یا یک مجتمع فروشگاهی، باید متناسب با استفاده‌ای که از میل‌گرد در هر بخش و قسمت از مجتمع انجام می‌شود، یک نوع میل‌گرد را خریداری گردد؛ بنابراین بهتر است قبل از خرید میل‌گرد برای پروژه‌های این‌چنینی باتوجه به نقشه‌ای که در مرحله قبل طراحی کرده‌اند فرمی از انواع میلگردهای مورد نیاز را تهیه شود.
پس از اتمام عملیات خرید میل‌گرد، مهندس ناظر بر سر ساختمان حاضر می‌شود و به‌خوبی اندازه و نوع میلگردها را مورد بررسی قرار می‌گیرد و آن‌ها را با نقشه ساختمان تطبیق می‌دهد. البته در پروژه‌های بزرگ مانند ساخت و اجرای مجتمع‌های مسکونی، مهندس طراح نیز در کنار مهندس ناظر بر سر پروژه حاضر می‌شود. تفاوت عملکرد مهندس ناظر و راهنما در این مرحله این است که مهندس ناظر به بررسی اندازه و نوع آرماتورها می‌پردازد، اما مهندس طراح، آرماتورها را از نظر کیفیت و جنسی که دارند مورد بررسی قرار می‌دهد.
سه روش کلی برای آرماتوربندی وجود دارد که این سه روش شامل: آرماتوربندی منظم، آرماتوربندی کراواتی و آرماتوربندی گره‌‌زنی می‌باشد که مهندس ناظر و مهندس طراح تشخیص می‌دهند که کدام یک از این روش‌های آرماتوربندی برای پروژه‌ی ساختمانی مناسب است. جالب است که این سه روش آرماتوربندی دارای یک وجه مشابه با یکدیگر می‌باشند، به‌طوری‌که برای نگه‌داشتن میلگردها در کنار یکدیگر در هر سه روش از روش جوشکاری سرد استفاده می‌شود چراکه برای آرماتوربندی نمی‌توان از جوشکاری استفاده کرد، در صورت استفاده از جوشکاری در آرماتوربندی، استحکام کششی آرماتورها کاهش پیدا می‌کند از اینرو مقاومت و انعطاف خود را از دست می‌دهند و خیلی راحت می‌شکنند.
یکی از مراحل مهم در اجرای آرماتوربندی، تعیین نحوه‌ی قرارگیری آن است؛ چراکه نحوه‌ی قرارگیری آرماتورها موجب رسیدن و یا نرسیدن بتن به آن‌ها می‌شود. در صورتی‌که آرماتورها به‌درستی قرار بگیرند بتن به نقاط مختلف آن‌ها می‌رسد؛ اما در صورتی‌که آرماتورها به‌درستی قرار نگیرند احتمال نرسیدن بتن به برخی از نقاط آن‌ها وجود دارد. برای مثال برای اجرای ستون‌های بزرگ از آرماتورهایی با قطر بیش‌تر استفاده می‌شود؛ از اینرو آرماتورها فضای بیش‌تری را اشغال می‌کنند. بنابراین باید تلاش شود که بتن به تمامی نقاط آرماتورها برسد. یکی از نکاتی که باید در حین آرماتوربندی حتماً اجرایی گردد، استفاده از لایه‌های عایق برای فونداسیون و سایر قسمت‌های زیرین آرماتوربندی می‌باشد تا به بهترین شکل بتوان از رسیدن رطوبت به سازه و خراب‌شدن آن جلوگیری کرد.
پس از آن‌که آرماتوبندی به پایان رسید، عملیات قالب‌بندی و بتن‌ریزی آغاز می‌شود. اما پیش از آن‌که عملیات بتن‌ریزی شروع شود، مهندس ناظر چندین‌بار آرماتوربندی را بررسی می‌کند. اما دلیل این کار چیست؟ ممکن است سیم مفتولی که برای اتصال آرماتورها به یکدیگر مورد استفاده قرار گرفته است پاره شده باشد. از اینرو مهندس ناظر بر روی آرماتوربندی صورت گرفته راه می‌رود و به آرماتورها با پا ضربه وارد می‌کند تا مطمئن شود هیچ‌کدام از سیم‌های مفتولی پاره نشده‌اند.
آخرین مرحله از عملیات آرماتوربندی، قالب‌گذاری و بتن‌ریزی است. به‌گونه‌ای که یک قالب فلزی را دور تا دور محل آرماتوربندی قرار می‌دهند و سپس عملیات بتن‌ریزی را آغاز می‌کنند. استفاده از قالب فلزی در دور آرماتورها به این دلیل است که آب سیمان از بتن خارج نشود.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ ...
