 |
|
آهوی مشکین افغان
فهرست مندرجات
- طبقه‌بندی علمی
- ویژگی‌ها
- فرگشت
- نگارخانه
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
آهو آهوی نیشدار
آهوی مشکین افغان یا آهوی نیشدار افغان (به انگلیسی: Afghan fanged deer)، که به آهوی خون‌آشام یا آهوی دراکولای یا آهوی مشکین کشمیری (Kashmir musk deer) نیز معروف است، یکی از هفت گونه مرتبط آسیایی است که بنا بر بررسی جدید انجمن حفاظت از حیات وحش (WCS)، هنوز در افغانستان زندگی می‌کند. شهرت این آهوی مشکین به دلیل داشتن دندان‌های نیش شبیه به خون‌آشام‌ها در جنس نر است. این دندان‌ها در آهوی مشکین نر در فصل جفت‌گیری رشد می‌کنند. آهوهای مشکین نر از این دندان‌ها در واقع برای رقابت با سایرین در فصل جفت‌گیری استفاده می‌کند.
آهوی مشکین در دره‌های جنگلی شمال‌شرقی افغانستان زندگی می‌کند و در سرشماری‌های اخیر تعداد معدودی از آن‌ها هنوز باقی مانده‌اند. آخرین باری که آهوی مشکین در این مناطق دیده شده مربوط به سال ۱۹۴٨ می‌شود. اما اخیراً پس از گذشت حدود ٦٠ سال بار دیگر در کوه‌های افغانستان ظاهر شده است.
| ▲ | طبقه‌بندی علمی |
آهوی مشکین با نام علمی «Moschus cupreus» که یکی از ٧ گونه‌ی «Musk deer» می‌باشد، از لحاظ طبقه‌بندی علمی، از فرمانرو: جانوران (Animalia)، شاخه: طنابداران (Chordata)، رده: پستانداران (Mammal)، راسته: جفت‌سم‌سانان (Cetartiodactyla)، تیره: Moschidae، سرده: Musk deer و گونه: Moschus cupreus است.
| ▲ | ویژگی‌ها |
بر اساس تحقیقات انجام شده، آهوی مشکین به‌دلیل نابودی محیط طبیعی زیست و شکار بیرویه در حال انقراض است. این آهو تولیدکننده‌ی عطر مُشک است که در عطرسازی، بخور و داروسازی مصرف می‌شود. شکارچیان در پی به‌دست آوردن غده‌های عطری آهوی مشکین، این حیوان را شکار می‌کنند. ارزش این غده‌ها از معادل وزنی طلا گران‌تر است و هر کیلوی آن به قیمت ۴۵ هزار دلار در بازار سیاه به‌فروش می‌رسد.
آهوی مشکین افغان، هنوز در کشمیر و استان «نورستان» افغانستان زندگی می‌کند. پیش از این تصور می‌شد که این جانور منقرض شده و آخرین مشاهدات کارشناسان حیات وحش که از سوی یک تیم دانمارکی صورت گرفت مربوط به سال ۱۹۴٨ میلادی بوده است. ٦٦ سال پس از آخرین مشاهده، کارشناسان حیات وحش موفق شدند این گونه منقرض شده را در سال ٢٠۱۴ مشاهده کنند.
آهوی مشکین حدود ٦٠ سال پس از آخرین مشاهده اکنون در کشمیر و استان «نورستان» افغانستان مشاهده شده است.
این آهو، حدود ٦٠ سانتی‌متر قد دارد و حیوان‌شناسان دندان‌های نیش این آهو را مشابه عاج فیل می‌دانند. دندان‌های نیش، این آهو او را شبیه «دراکولای خون‌آشام» کرده است؛ اما این دندان‌ها فقط در نوع نر این آهوها دیده می‌شود، و در فصل جفت‌گیری، برای جلب نوع ماده و راندن نرهای دیگر به‌کار می‌رود.
ناظران حیات وحش، تا کنون، فقط ۵ راس از این آهو را مشاهده کرده‌اند. این آهوها بیشتر در سراشیب‌های تند و صخره‌ای استان نورستان افغانستان پراکنده هستند و به‌خاطر مخفی‌شدن و استتار طبیعی عکس‌برداری از آن‌ها دشوار است. با این حال، زیستگاه مناسب برای آهوی مشکین در افغانستان، گستره‌ی جغرافیایی به مساحت بیش از ۱٣٠٠ کیلومترمربع، در استان‌های به‌هم پیوسته‌ی نورستان (٧۵،۵٪)، کنر (۱۴،۴٪) و لغمان (۱٠،۱٪) می‌باشد.
زیست‌شناسان آهوی مشکین و پلنگ برفی را میراث طبیعی کشور افغانستان می‌دانند و به‌دنبال آن هستند تا از انقراض این حیوانات جلوگیری کنند. «پیتر زالر» معاون برنامه آسیایی انجمن حفاظت از حیات وحش (WCS) می‌گوید: «این جانور نادر همراه با گونه‌های شناخته‌شده دیگر حیات وحش نظیر پلنگ‌ها، جزو میراث طبیعی کشور بحران‌زده افغانستان به شمار می‌رود.»
با این حال، به دلیل شکار غیرمجاز و نابودی زیستگاه، این جانور از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در فهرست قرمز گونه‌های در حال انقراض قرار گرفته است.
| ▲ | فرگشت |
آهوی مشکین (Musk deer)، ممکن است از بازمانده‌ی «دیرین‌جوندگان» (Palaeomerycidae)، که نام یک تیره از زیرراسته نشخوارکنندگان است، نمایندگی کند که احتمالاً آبا و اجدادی گوزن است. آن‌ها از اوایل عصر الیگوسن سرچشمه گرفته و در پلیوسن ناپدید شدند. اکثر این گونه‌ها فاقد شاخ گوزن هستند، هر چند که در برخی از گونه‌ها بعدها شاخ هم پدید آمد. با این حال، آهوی مشکین، هنوز هم در یک خانواده جداگانه (گاوسانان = Bovidae) قرار داده می‌شود.
| ▲ | نگارخانه |
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
مُشک ماده خوشبویی است که بیشتر از نافه‌ی جنس نر آهوی مشکین، که دارای دندان نیش بلند است، گرفته می‌شود. کیسه‌ای در زیر شکم این آهو وجود دارد که در آن ماده لزج شکلاتی رنگی وجود دارد و در فصل بهار آهو آن را در اثر خارش به سنگ می‌کشد. این ماده سپس خشک می‌شود و می‌افتد. گفته می‌شود برای گرفتن مشک از نافه‌ی آهو، این حیوان را می‌کشند.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ جانورشناسی │ طنابداران │ پستانداران │ آهو │ آهوی نیشدار
