|
ببرک ارغند
فهرست مندرجات
◉ زندگینامه
◉ آثار
◉ نگارخانه
◉ يادداشتها
◉ پيوستها
◉ پینوشتها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمهها
◉ پيوند به بيرون
.
افغانستانشناسی داستاننویسی افغانستان
دکتر ببرک ارغند (به انگلیسی: Babrak Arghand) (زادهی ۱۳۲۸ خ - درگذشتهی ۱۳۹۸ خ)، نویسنده، روزنامهنگار و داستاننویس سرشناس افغانستان است، که از او بهعنوان یکی از پیشکسوتان داستاننویسی در این کشور نام برده میشود او به سبک رئالیسم سوسیالیستی داستان کوتاه و بلند مینوشت.
▲ | زندگینامه |
ببرک ارغند فرزند غلاممحیالدین، در سال ۱۳۲۸ خورشیدی (۱۹۴۹ میلادی)، در شهر کابل بهدنیا آمد. دورههای دبستان و دبیرستان را بهترتیب در استانهای بلخ (دبیرستان باختر)، کابل (دبیرستان حبیبیه) و قندهار (دبیرستان میرویس هوتکی) به پایان برد. سپس، به دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کابل راه یافت. در سال ۱۳۵۲، برای ادامهی تحصیل به بلغارستان رفت و در سال ۱۳۵۸، از دانشگاه صوفیه، در رشتهی روزنامهنکاری دانشنامهی دکترا گرفت و در همانسال به کشورش باز گشت.
بهنوشتهی حمزه واعظی در دانشنامهی ادب فارسی در افغانستان، ارغند چهرهای نامآشنا در میان داستاننویسان امروز افغانستان است که داستانهای کوتاهش، از سال ۱۳۵۲، در نشریههای گوناگون بهچاپ رسید و در مدت کوتاهی آوازهاش زبانزد ادبدوستان شد. اما دورهی شکوفایی او را در زمینهی داستاننویسی میتوان دورهی پس از کودتای ثور ۱۳۵۷ دانست، که قصههایش بازتابی گسترده در مطبوعات افغانستان یافت.
ارغند، عضو شاخه پرچم حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود. از اینرو، عضو اتحادیهی نویسندگان افغانستان و عضو اتحادیهی ژورنالیستان جمهوری افغانستان نیز بود و لقب کارمند شایسته فرهنگ را در دوران ریاست جمهوری دکتر نجیبالله دریافت کرد. وی، همچنین اولین مدیر مسؤول هفتهنامهی درفش جوانان و نخستین مدیر مسؤول مجلهی فرهنگی وطن و مدیر مسؤول مجلهی زراعت (بعدها دهقان) بود.
به نظر عبدالله نایبی، «ارغند در مقام یک خبرنگار خبره، نقش مهمی را در پاگیری رسانههای مدرن و اساسگذاری اتحادیهی ژورنالیستان (خبرنگاران) افغانستان ایفا کرد. وی بنیانگذار و گردانندهی چندین جریده و مجلهی وزین در کشور بود که هر کدام در اشاعهی اندیشههای هومانیستی و دموکراتیک و مقاومت در برابر تاریکاندیشیِ قرون وسطایی نقش برازندهای داشت.
ببرک ارغند، پس از سقوط حکومت دکتر نجیب، افغانستان را ترک کرد و در کشور هلند اقامت گزید. سرانجام، وی در ۲۲ اوت ۲۰۱۹ (۳۱ اسد ۱۳۹۸) بهسبب پیامدهای ابتلا به بیماری قلبی، در بیمارستانی در هلند، درگذشت.
▲ | آثار |
...
▲ | نگارخانه |
[▲] يادداشتها
[▲] پيوستها
...
[▲] پینوشتها
عبدالله نایبی، داستاننویسی که سیما و رفتار آدمهای وطنش را به تصویر کشید، وبسایت فارسی بیبیسی: ۳۱ اوت ۲۰۱۹ - ۹ شهریور ۱۳۹۸.
حمزه واعظی تاریخ تولد دکتر ببرک ارغند را سال ۱۳۲۵ خورشیدی نگاشته است (رجوع شود به: دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در افغانستان، ج ۳، ص ۷۵). اما محمود خوافی زادروز او را سال ۱۳۳۲ خورشیدی یاد کرده است (رجوع شود به: داستانهای امروز افغانستان، ص ۲۸). در حالی بهگفتهی عبدالله شادان و عبدالله نایبی و هارون يوسفی، دکتر ارغندی در سال ۱۹۴۹ میلادی (۱۳۲۸ خورشیدی) زاده شده است. بهنوشتهی حمید عبیدی که از حدود چهل سال پیش با ارغندی آشنایی دارد، «زادگاه پدری ببرک ارغند قریهی ارغنده ِ شهرستان پغمان ِ استان کابل است. این روستا در بیست کیلومتری شهر کابل واقع است. خانوادهی پدری او از ریشهی سلیمانخیل، از شاخهی ستانکزایی تترخیل میباشند که همان ارغندیوالهای امروزی هستند و تخلص (نام خانوادگی) وی نیز در همین واژه ریشه گرفته است. ملاعبدالحق ارغندیوال در جنبش مشروطیت اول، نظامالدینخان ارغندیوال در جنبش مشروطیت دوم، پروفسور محمدانور ارغندیوال و چند تن از مشاهیر دیگر، نیز از همین روستا برخواستهاند. اجداد مادری ارغند با پنجصد فامیل از اقارب و خویشاوندان خویش، در زمان زمامداری احمدشاه بابا - بنابر دلایل سیاسی - از سمرقند و بخارا به افغانستان کوچیدهاند و پس از توافق شاه در منطقهی کوهدامن شمالی - بهخاطر مطبوعبودن آبوهوای آن - سکونت اختیار کردند. احمدشاه درانی به رئیس این خانواده لقب «نواب» را اعطا نمود و بههمین دلیل خانوادهی مادری وی نوابی تخلص میکنند.»
عبدالله نایبی، پیشین؛ و نیز: هارون یوسفی، ببرک ارغند در استودیوی شماره هفت، وبسایت فارسی بیبیسی: چهارشنبه ۴ ژوئن ۲۰۰۸ - ۱۵ خرداد ۱۳۸۷.
رجوع شود به منابع بالا.
رجوع شود به منابع بالا.
حمزه واعظی، پیشین، ج ۳، ص ۷۵.
محمود خوافی، پیشین، ص ۲۸.
حمزه واعظی، پیشین، ج ۳، ص ۷۵.
هارون یوسفی، پیشین.
عبدالله نایبی، پیشین.
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمهها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
ردهها │ ...