از: دانشنامهی آریانا
واژه‌نامه‌ی علمی
ج
فرهنگ واژگان علمی، فرهنگ اصطلاحات علمی یا واژه‌نامه‌ی علمی، مجموعۀ است که در آن معانی واژه‌های علمی، به‌طور عمومی در رشته‌های مختلف دانش بشری با توضیحات مربوط به آن‌ها، به ترتیب حروف الفبا به‌زبان فارسی دری گردآوری شده است.
| جغرافیا | Geography |
| جغرافیا یا جغرافی (به انگلیسی: Geography)، دانشی است که درباره سطح زمین و پدیده‌های طبیعی، آب و هوا، رستنی‌ها، خاک، فراورده‌ها و مانند آن و پراکندگی آن‌ها بر روی زمین و روابط آن‌ها با انسان گفتگو می‌کند و به‌مطالعهٔ روابط بین جوامع متشکل انسانی و محیط زندگی می‌پردازد. هر یک از موارد مورد بررسی این دانش رشتهٔ ویژه‌ای را پدید می‌آورد مانند ژئومورفولوژی، زمین‌شناسی، هواشناسی، ستاره‌شناسی، مردم‌شناسی، زیست‌شناسی و جز این‌ها. |
| جغرافیای اقتصادی | Economic geography |
| جغرافیای اقتصادی (به انگلیسی: Economic geography)، شاخه‌ای از جغرافیای انسانی است که از اوایل قرن بیستم جای خود را به‌عنوان یک شاخه مستقل در علم جغرافیا باز نموده است. کارکرد این شاخه از علم جغرافیا سبب گردیده است تا در مدتی کم، تعداد در خور توجهی از دروس رشته جغرافیا تحت عنوان‌های جغرافیای جمعیت، جغرافیای کشاورزی، جغرافیای صنعتی، جغرافیای تجارت و بازرگانی را به‌خود اختصاص دهد. شناخت فضای جغرافیایی که متأثر از کنش‌های انسانی است، عمدتاً از طریق مطالعه در جغرافیای انسانی تأثیر می‌پذیرد زیرا شکل‌دهی فضای جغرافیایی و پیامدهای آن را می‌توان متاثر از خواست بهره‌وری انسان از محیط دانست، بهره‌وری‌هایی که نمی‌تواند خارج از عملکرد زیر بخش‌های جغرافیای اقتصادی باشد. زیرا موضوع مطالعه جغرافیای اقتصادی، اشکال تولید و مکان‌های مصرف انواع تولیدات در سطح جهان است.
به لحاظ آن‌که فرایندهای تولید، داد و ستد و حمل و نقل، تغییر شکل مواد و تبدیل مواد و مصرف تولیدات، منتج از هدایت و قوه ابتکار انسان‌ها و متأثر از اشکال سازمانی جوامع انسانی است، جغرافیای اقتصادی در ردیف علوم انسانی یا زیر مجموعه جغرافیای انسانی قرار می‌گیرد. حضور و فعالیت آدمی، اعمال نظر و اراده و دخل‌وتصرفی که در طبیت اعمال می‌کند (از مباحث جغرافیای انسانی) خود شرط اساسی تولید است.
فرایندهای تشکیل‌دهنده موضوع مطالعه جغرافیای اقتصادی ناشی از:
- تحول و تکامل فعالیت‌های اقتصادی (کشاورزی، صنعت و...) از دوره بس کهن تا امروز
- به‌کارگیری مداوم کشفیات علمی، در چند و چون شرایط تاریخی و جغرافیایی
- انعکاس امکانات مختلف تولیدی و تجاری در سطح جهان
در این زمینه طرق مختلف تولید و مصرف، بنا بر سیستم‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و هم‌چنین بنابر توسعه مورد لزوم تکنیک‌ها، عدم برابری توسعه فضایی هر کدام از این سیستم‌های مورد توجه است.
جغرافیای اقتصادی، کارکردهای اقتصادی را به‌روش جغرافیایی مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهد. در جغرافیای اقتصادی، اقتصاد مورد مطالعه، و جغرافیا روش‌های مورد مطالعه را مشخص می‌نماید. همان‌گونه که در جغرافیای جمعیت، جمعت موضوع و جغرافیا روش مطالعه را ارائه می‌دهد.[مطیعی لنگرودی، سید حسین، جغرافیای اقتصادی ایران، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ ۱۳۸۱] |
| جغرافیای انسانی | Human geography |
| جغرافیای انسانی (به انگلیسی: Human geography)، رابطه متقابل انسان و عوامل جغرافیایی را مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌سخن دیگر، در این رشته، اثراتی که محیط بر جامعه انسانی و انسان به‌جای می‌گذارد و نیز متقابلاً اثراتی که انسان به کمک مهارت خود بر محیط زندگی بر خود برجای می‌گذارد مورد مطالعه و پژوهش قرار می‌گیرد.
جغرافیای انسانی شامل: جغرافیای جمعیت، جغرافیای تاریخی، جغرافیای سیاسی، جغرافیای فرهنگی (نژاد و زبان)، جغرافیای شهری و برنامه‌ریزی شهری، جغرافیای روستایی و برنامه‌ریزی روستایی، جغرافیای کوچ‌نشینی، جغرافیای پزشکی و امراض، جغرافیای نظامی و جغرافیای ناحیه‌ای و برنامه‌ریزی می‌باشد.
|
| جغرافیای دیرینه | Paleogeography |
| جغرافیای دیرینه یا پالئوژئوگرافی (به انگلیسی: Paleogeography)، یکی از شاخه‌های علم زمین‌شناسی است که به مطالعه‌ی جغرافیای کره‌ی زمین و به‌ویژه وضعیت خشکی‌های کره‌ی زمین در روزگاران گذشته می‌پردازد. |
| جغرافیای طبیعی | Physical geography |
| جغرافیای طبیعی یا . (به انگلیسی: Physical geography، که به‌نام‌های Geosystems یا Physiography نیز نامیده می‌شود)، یکی از شاخه‌های علم جغرافیا است که شامل مباحث: ژئومورفولوژی (زمین‌ریخت‌شناسی)، جغرافيای ديرينه، جغرافيای آب‌ها (اقیانوس‌شناسی)، جغرافيای خاک‌ها، آب‌وهوا و اقليم‌شناسی، بوم‌شناسی (اکولوژی) یا جغرافيای زيستی و جغرافيای نواحی خشک و نيمه‌خشک می‌باشد. به سخن دیگر، این رشته از جغرافیا، عبارت است از مطالعهٔ جغرافیایی از چهره‌های طبیعی سیارهٔ زمین که به تجزیه و تحلیل و سنجش پراکندگی اشکال زمین، آب‌وهوا، خاک‌ها، گیاهان، حیوانات و سایر پدیده‌های طبیعی می‌پردازد. |
| جنگل كاری | ... |
| جنگل كاری، عبارت است از كاشت درختان جنگلی بر روی زمينی كه قبلاً كاشته نشده يا فاقد درختان جنگلی است |
[
▲]
يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[
▲]
پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[
▲]
پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[
▲]
جُستارهای وابسته
□
□
□
[
▲]
سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[
▲]
پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
