سپوژمی زریاب نویسنده افغان در سال ۱٩٤٩ م در کابل به دنیا آمد و در خانوادهای نوگرا و فرهیخته بزرگ شد. پدرش عتیقه فروش بود. او دخترانش را تشویق به درس خواندن میکرد.
مایکل باری محقق ادبیات فارسی سپوژمی زریاب را این گونه توصیف میکند: "یادم میآید سال ۱٩٧۰ در یک میهمانی در شهر کابل، او با عمهاش آمده بود، هر دو خوش لباس و خندان بودند."
زریاب در رفتار وحشیگرایانه طالبان هیچ نشانهای از مذهبی که با آن بزرگ شده نمییافت.
سپوژمی زریاب دخت عبدالروف پنجشیری میباشد. و در سال هزار و سه صد و بیست و نه خورشیدی در کابل زاده شده است.
"دورههای دبستان و دبیرستان را در مدرسه "ملالی" خوانده و از دانشگاه کابل در رشتهی زبان و ادبیات فرانسوی دانشنامه گرفته و در رشتهی ادبیات مدرن از فرانسه با مدرک دوکتورا فارغ التحصیل شده است وی از دورهی دانشآموزی به داستاننویسی پرداخته و تا کنون از او مجموعه داستانهای "شرنگ شرنگ رنگها" و "دشت قابیل" و داستان بلند به نشر رسیده و او هم چنان در مکتبهای ملالی و استقلال تدریس کرده است.
سپوژمی زریاب که در آغاز "رووفی" تخلص میکرد بعد از ازدواج با اعظم رهنورد زریاب، سپوژمی زریاب تخلص میکند." به باور برخی از نظریهپردازان ادبی: جایگاه سپوژمی زریاب در میان داستاننویسان امروزین و حتا اساتید رشکآوراست.
سپوژمی زریاب در میان بانوان داستانسرا به بالاترین مقام داستاننویسی کشور تکیه دارد و کمترین نویسنده را میتوان سراغ کرد که با تعهد و مسوولیت دوگانه دست به قلم داشته باشد.
تنوع درونمایه داستانی، زبان داستان، توجه به شگردهای داستان و انسجام مضون و شگل از دیگر ویژهگیهای داستاننویسی سپوژمی زریاب را میسازد. سپوژمی زریاب از اندک نویسنده گان ماست که با مدرنترین شگردهای داستاننویسی آشنایی دارد.
زبان پارسی را بخوبی میداند و مردم و سرزمیناش را دوست میدارد. این تعهد در برابر مردم و هنر نویسندهگی در بسیاری از داستانهایش تجلی دارد. سپوژمی زریاب در داستان هایش نه تنها با زمانه ما و مصایب ما، ما را آشنا میسازد و پیوند هنری و گفتگو برقرار میکند بلکه این مصایب و رنجها را در تمامیت انسانی ما به تصویر میکشد و بومیترین نامها، روایتها، رنج ها و هویت ما را در قالب معاصرترین شگردهای داستانپردازی جاویدانه میسازد.
از همین رو یک تن از افغانستانشناسان فرانسوی سپوژمی زریاب را در کنار خلیلی و مجروح یکی از بزرگترین نویسندهگان افغانستان برشمرده است. قلمش توانا و خلاقیت ادبیاش شگوفا باد!
سالار عزیزپور
خاوران[*]
سپوژمی را تكنيكگراترين داستاننويس ميدانند. نظر شما چيست؟
اعظم رهنورد زرياب: یکی از نویسندههایی است که اطلاع دقیق دارم فراوان اثر خوانده و همین حالا هم چون فوقالعاده بر زبان فرانسوی مسلط است، فراوان میخواند. بدون شک، نتیجه این همه خواندن میتواند این باشد که با تکنیکهای داستانپردازی بیشتر از نویسندههای دیگر آشنايي داشته باشد.[*]
سپوژمی زرياب به سال ۱۳۲۹ خورشيدی در شهر کابل چشم به جهان گشود. پس از اخذ بکلوريا از ليسه ملالی شامل ديپارتمنت زبان فرانسوی پوهنڅی ادبيات و علوم بشری پوهنتون کابل شد و ديپلوم تدريس زبان فرانسوی را به دست آورد. آنگاه به فرانسه رفت و با شــور و شـــــوق در رشته ادبيات تحصيل نمود و در ادبيات مدرن ماستری و بعداً دکتورا گرفت.
سپوژمی زرياب پس از تحصيل به وطن برگشت و تا زمانی که ناگزير شد ناخواسته راهی ديار مهاجرت گردد به حيث معلم در ليسه مسلکی زنان و به حيث ترجمان در سفارت فرانسه در کابل ايفای وظيفه مينمود.
سپوژمی زرياب هنوز شاگرد مکتب بود، که به نوشتن داستان رو آورد. آن زمان آثار خود را به نام سپوژمی رووف در مطبوعات کشور به چاپ میرسانيد.[*][*][*][1 2 3 4 5]