نـوشـــته: نعمت حسينی
(پژوهشگر افغانستانی)
کریم نزیهی فرزند بابا مراد قاضی در سال ۱٢٨۵ خ درشهر کابل زاده شد.
او تحصیلات را در مدرسهی حبیبیه تا درجهی رشدیه آموخت و علوم عربی را خاندان با علم و با فرهنگ خویش فرا گرفت. نزیهی آن گاهی که در راه تجدد و مشروطه خواهی گام می گذاشت، در زمینه ی تاریخ، اجتماعیات، شناسایی رجال خراسانی و اسلامی مطالعاتی نمود و اندر باب نویسندگی نیز آگاهی درخوری دید. وی در زمانی که عضو انجمن ادبی کابل بود، یک سلسله مقالات ارزشمندی اندر باب تاریخ، اجتماعیات و رجال خراسان و اسلام را در مجلهی کابل آن روزگار انتشار داد.
کریم نزیهی به سال ۱۳۱۰ خ به عضویت انجمن ادبی کابل درآمد و بعد به امور تجارت پرداخت.
در شورای هفتم سال ۱۳٢٨ خ و هشم سال ۱۳۳٢ خ وکیل مردم اندخوی بود. وی پس از آن دوره کارمند صدارت عظمی و وکیلالتجاره افغانی در مشهد شد و بعد به تقاعد سوق داده شد.
کریم نزیهی پس از سالهای زیاد بیکاری و پیری سرانجام به سال ۱۳۶٢ خ در دهلی چشم از جهان بست. نزیهی مرد فاضل، ادیب، روشنفکر، جامعهشناس و شاعر بود. شعر او همانند دیگر نوشتههایش از پختهگی و محتوای عالی برخوردار است. او در شعر «جلوه» مینمود، که بسیاری از سرودههایش در مطبوعات آن روزگار بار بار اقبال چاپ یافتهاند. این هم نمونهی شعرش:
تا کی از جور و ستم شکوه و فریاد کنید!
ســـعی بـرهم زدن منشـــا بیــداد کنیــد
ننـگ دارد بشـــریت ز چنین کهنـــه رژیـم
طــرح ویــرانــی ایــن بنــگه بیــداد کنیـــد
آشـــیان همــه مـرغان، زســتم آتـش زد
قـصـــد آتــش زدن خانــهی صــیاد کنــید
غـازه ســـازید ز خــون شـــاهد آزادی را
تا ز خـود روح شــهدان وطـن شـاد کـنید
خانمـان کرد تبـه، تا شــــود آبـاد خودش
خانـهی ظلم و سـتم یکسـره بر باد کنـید
حسینی، نعمت، آواها سیماها، کابل: مطبعه دولتی، چاپ اول - ۱۳۶٧، ج ۱، صص ۶٧٧ و ۶٧٨