- شیوه گزینش اعضای لویه جرگه
- آغاز نشست
- مشورت‌نامه
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[لویه جرگه‌ها در افغانستان]
سومین لویه جرگه، پس از سقوط امارت اسلامی طالبان در افغانستان، روز چهارشنبه ٢۵ آبان ۱٣۹٠ خورشیدی (برابر با ۱٦ نوامبر ٢٠۱۱ میلادی) با شرکت حدود دو هزار نماینده از سراسر افغانستان و با حضور حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان، در میان تدابیر کم‌سابقه امنیتی، در شهر کابل آغاز شد[۱].
بیش از دو هزار نفر در کابل جمع شده‌اند تا روی دو موضوع مذاکره با طالبان و پیمان استراتژیک همکاری با آمریکا بحث کنند
این جرگه جرگه مشورتی بود و برای چهار روز ادامه داشت و درباره دو موضوع عمده به دولت افغانستان مشاوره داد: چگونگی رابطه استراتیژیک افغانستان با آمریکا و آینده گفتگوهای صلح با مخالفان مسلح دولت[٢]. این دو موضوع، به نظر بسیاری از آگاهان امور، برای آینده افغانستان سرنوشت ساز است.[٣] اما برخی از منتقدان می‌گویند، این جرگه نتایج محسوسی برای افغانستان نخواهد داشت.
[↑] شیوه گزینش اعضای لویه جرگه
صلاحیت تعیین معیارهای گزینش اعضای لویه جرگه مشورتی افغانستان از اختیارات کمیسیون برگزاری لویه جرگه است، که تعداد آن به ۳۲ تن می‌رسد.
پیش از آغاز به کار لویه جرگه سنتی افغانستان، ستاد برگزاری این لویه جرگه اعلام کرد که ۱۹۰۰ نفر از ۲۰۳۰ نفری که برای شرکت در این جرگه دعوت شده بود، نام‌نویسی کرده‌اند.[*]
صفیه صدیقی سخنگوی این ستاد گفت که این افراد شامل کسانی هستند که از سراسر افغانستان نمایندگی می‌کنند و افزون بر این، نمایندگان مهاجران افغان در کشورهای ایران، پاکستان، آمریکا، اروپا و استرالیا برای شرکت در این جرگه دعوت شده‌اند.
حکومت می‌گوید، پیش‌بینی شده بود که بیست و پنج درصد از شرکت‌کنندگان لویه جرگه زنان باشند، اما به‌دلیل عدم شرکت شماری از آن‌ها، این رقم حالا هجده درصد است
در این میان، بیش از ۱۷۰ عضو پارلمان افغانستان هم برای شرکت در لویه جرگه نام‌نویسی کردند، در حالی که پیش از آن، شماری از نمایندگان مجلس، برگزاری این جرگه را غیرقانونی خوانده و گفته بودند که در آن شرکت نمی‌کنند. ولی به گفتۀ خانم صدیقی، برخی از این نمایندگان در زمان نام‌نویسی اظهار تمایل به شرکت در جرگه را نمودند.[*]
به گفتۀ خانم صدیقی، هر چند صلاحیت تعیین معیارهای گزینش اعضای این جرگه از اختیارات این ستاد بوده، ولی فهرست نهایی آن را حامد کرزی، رئیس جمهوری تایید کرده است. او دربارۀ نحوه‌ی انتخاب نمایندگان در درون کشور می‌گوید:
- "این‌ها کسانی هستند که لیست‌شان از ولایات آمد و این لیست را از اداره ارگان‌های محلی به کمیسیون برگزاری لویه جرگه آوردند. این شک وجود داشت که نشود والی‌ها افراد خود را و آن‌هایی را که وابسته به خودشان هستند معرفی کنند و شنیدیم که آن‌ها دستیارها و محافظان خود را هم معرفی کرده‌اند."
بسیاری از این نمایندگان از مناطق دورافتاده به کابل آمده‌اند. طالبان تهدید کرده‌اند به این مراسم حمله خواهند کرد
از این روی، اعضای کمیسیون برگزاری لویه جرگه تلاش کردند تا تشخیص دهند که آیا افراد معرفی شده واقعاً افراد "متنفذ قومی" و شخصیت‌های شناخته‌شده در ولایت و محل خود هستند یا نه. به گفته خانم صدیقی، این کمیسیون تغییراتی را در فهرست افراد معرفی شده به‌وجود آورد.
- "بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده از هر یک ولسوالی (شهرستان) و منطقه‌های شهری و مراکز ولایت یک نفر دعوت شده است و علاوه بر آن نمایندگان جامعه مدنی، روحانیون، کوچی‌ها (عشایر) و مهاجران افغان در کشورهای دیگر هم شامل اعضای لویه هستند. ... ۳۰ درصد اعضای شوراهای منتخب ولایات هم برای شرکت در لویه جرگه سنتی دعوت شده‌اند."
لویه جرگه - مجمع مشورتی بزرگان در افغانستان - روز چهارشنبه (۲۵ عقرب) رسماً در کابل، افتتاح شد. این جرگه به منظور بررسی و اظهار نظر پیرامون بخشی از سیاست خارجی دولت حامد کرزی، رئیس جمهوری، تشکیل شده و موضوع توافقنامه‌های همکاری امنیتی بین افغانستان و سایر کشورها به‌ویژه ایالات متحده آمریکا و سیاست مصالحه با شورشیان مخالف در دستور کار آن قرار دارد.
حامد کرزی در مراسم گشایش لویه جرگه: کرزی در سخنرانی خود در لویه جرگه گفت که امضای پیمان استراتژیک با آمریکا به نفع افغانستان است. هم‌چنان رئیس جمهور از این نمایندگان خواست که میکانیسم مذاکره با طالبان را نیز مشخص کنند. شماری از سران سیاسی افغان شرکت در این جرگه را تحریم کرده‌اند.
در ماده ۶۵ قانون اساسی افغانستان آمده است که: "رئیس جمهور می‌تواند در موضوعات مهم ملی سیاسی، یا اجتماعی اقتصادی به آراء عمومی مردم مراجعه کند." این جرگه با استناد به همین ماده قانون اساسی برگزار شد تا حامد کرزی با آن‌ها در دو مورد مهم مشورت کند. آیا افغانستان می‌تواند با آمریکا پیمان استراتژیک امضا کند و دولت افغانستان با طالبان چه کند؟[*]
لویه جرگه مشورتی، در حالی برگزار شد که مخالفت‌ها با برگزاری آن در محافل سیاسی منتقد حکومت گسترده بوده است.
از جمله جریان‌های مطرح سیاسی، ائتلاف تغییر و امید به‌رهبری عبدالله عبدالله و جبهه ملی که احمدضیا مسعود معاون پیشین ریاست جمهوری، محمدمحقق رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان و ژنرال عبدالرشید دوستم از رهبران پرنفوذ ازبک‌ها اعلام کرده‌اند که در لویه جرگه شرکت نخواهند کرد. شماری از اعضای مجلس نمایندگان نیز مخالف برگزاری این جرگه هستند.
استدلال مخالفان برگزاری جرگه این است که رئیس جمهوری افغانستان به‌جای اینکه به نمایندگان منتخب و نهاد‌های قانونگذار مانند مجلس نمایندگان و سنا، رجوع کند، به افرادی که به‌صورت غیر انتخابی و فقط با دعوت دولت به این جرگه می‌آیند، رجوع می‌کند و با راه‌اندازی یک جرگه از افراد غیرمنتخب، می‌خواهد نیت و تصمیم خود را ظاهراً صبغه قانونی دهد. به گفته آنان برگزاری جرگه باید با توجه به مفاد قانون اساسی باشد و در چنین جرگه‌ای نمایندگان پارلمان، روسای شوراهای ولایات و روسای شوراهای ولایت باید شرکت کنند.
در حالی که دولت افغانستان می‌گوید، از همه اعضای مجلس نمایندگان و سنا که عضو نهاد قانونگذاری افغانستان هستند و افراد منتخب مردم هستند نیز دعوت کرده است، و دعوت افراد بیشتر برای مشورت در یک امر مهم، غیردموکراتیک نیست. در ضمن، جرگه صرفاً برای مشاوره است و دولت افغانستان پس از مشاوره با اعضای جرگه، تصمیم می‌گیرد و تصمیم خود را در نهایت به مجلس نمایندگان می‌فرستد تا با تصویب از سوی مجلس صبغه قانونی به‌خود بگیرد.
[↑] مشورت‌نامه
لویه جرگه سنتی افغانستان در چهارمین روز کاری خود پیشنهادهای خود را در باره روابط استراتژیک با آمریکا و مصالحه با طالبان به حامد کرزی، رئیس جمهوری ارائه کرد. محمدعلم ایزیدیار، دبیر جرگه، در آغاز اجلاس لویه جرگه گفت که روز شنبه ۲۸ عقرب (آبان) ۱٣۹٠ خورشیدی، در پایان کار لویه جرگه، پیشنهادها و نظریات اعضای ۴۰ کمیته کاری این جرگه در یک "مشورت‌نامه" به آقای کرزی ارائه خواهد شد.[*]
این افراد قرار است در پایان چهار روز کار، نظریات و مشاوره‌های خود را به ریاست جمهوری افغانستان ارایه دهند
اعضای لویه جرگه سنتی افغانستان با صدور یک قطعنامه ۷۶ ماده ای، از بستن پیمان استراتژیک بین افغانستان و آمریکا حمایت کرد. در این قطعنامه که در تالار عمومی لویه جرگه خوانده شد، بارها بر ضرورت پیمان استراتژیک بین آمریکا و افغانستان تاکید شده است.
اما پیش‌شرط‌های زیادی نیز گذاشته شده است که مهم‌ترین آن‌ها در واقع شرط‌هایی است که حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان در روز نخست لویه جرگه بر آن تاکید کرد.
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- علی سلیمی، آغاز نشست لویه جرگه در افغانستان، بخش فارسی بی بی سی: چهارشنبه ۱٦ نوامبر ٢٠۱۱ - ٢۵ آبان ۱٣۹٠
[٢]- همان‌جا
[٣]- رامین انوری، عدد 'بی‌ناموسی' از کمیته‌های لویه جرگه حذف شد، بخش فارسی بی بی سی: پنج شنبه ۱٧ نوامبر ٢٠۱۱ - ٢٦ آبان ۱٣۹٠
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
