واژگان علمی

از: دانشنامه‌ی آریانا

واژه‌نامه‌ی علمی

  ن  

جستجو			آ	ا	ب	پ	ت	ث	ج	چ	ح
خ	د	ذ	ر	ز	ژ	س	ش	ص	ض	ط	ظ
ع	غ	ف	ق	ک	گ	ل	م	ن	و	ه	ی

• يادداشت‌ها
  
• پيوست‌ها
  
• پی‌نوشت‌ها
  
• جُستارهای وابسته
  
• سرچشمه‌ها
  
• پيوند به بيرون
  
  

[واژه‌نامه]

[بعد]

فرهنگ واژگان علمی، فرهنگ اصطلاحات علمی یا واژه‌نامه‌ی علمی، مجموعۀ است که در آن معانی واژه‌های علمی، به‌طور عمومی در رشته‌های مختلف دانش بشری با توضیحات مربوط به آن‌ها، به ترتیب حروف الفبا به‌زبان فارسی دری گردآوری شده است.

ن	واژگان ردهٔ  « ن »

(به انگلیسی: Astronomy)، علم بررسی موقعیت، تغییرات، حرکت و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی پدیده‌های آسمانی از جمله ، ستاره‌ها، سیاره‌ها، دنباله‌دارها، کهکشان‌ها و پدیده‌هایی مانند شفق قطبی و تابش زمینه کیهانی است که منشأ آن‌ها در خارج از جو زمین قرار دارد. این رشته با رشته‌هایی مانند فیزیک، شیمی و فیزیک حرکت ارتباط تنگاتنگ دارد و هم‌چنین با رشتهٔ کیهان‌شناسی (پیدایش و تکامل عالم) ارتباط نزدیکی دارد.

	نجوم	Astronomy
	نجوم یا اخترشناسی

	نسبیت خاص	Special Relativity (SR)
	نسبیت خاص (به انگلیسی: Special Relativity یا SR) نظریه‌ای فیزیکی دربارهٔ اندازه‌گیری در چارچوب مرجع لخت است که در سال ۱۹۰۵ میلادی توسط آلبرت اینشتین در نوشتاری با نام «در باب الکترودینامیک اجسام متحرک» مطرح شد. گالیلئو گالیله قبلاً چنین اصلی را بیان نموده بود که تمام حرکات یکنواخت نسبی هستند و هیچ حالت سکون مطلق و تعریف شده‌ای وجود ندارد (چارچوب مرجع برتر وجود ندارد). این اصل امروزه اصل نسبیت گالیله خوانده می‌شود. انیشتین این اصل را با در نظرگرفتن پدیده‌ی سرعت ثابت نور گسترش داد؛ پدیده‌ای که به تازگی در «آزمایش مایکلسون-مورلی» مشاهده شده بود. او هم‌چنین بیان نمود که این اصل برای تمام قوانین فیزیک صادق است که در آن زمان شامل قوانین مکانیک و الکترودینامیک می‌شد.

	نسبیت عام	General relativity
	نسبیت عام (به انگلیسی: General relativity) نظریه‌ای هندسی برای گرانش است که در سال ۱۹۱۶ میلادی توسط اینشتین منتشر شد و توصیف کنونی گرانش در فیزیک نوین است. این نظریه تعمیمی بر نظریه نسبیت خاص و قانون جهانی گرانش نیوتون است که توصیف یکپارچه‌ای از گرانش به‌عنوان یک ویژگی هندسی فضا و زمان یا فضا–زمان ارائه می‌دهد. این نظریه، گرانش را به‌عنوان یک عامل هندسی و نه یک نیرو بررسی می‌کند. در این نظریه فضا–زمان توسط هندسه ریمانی بررسی می‌شود. خمش فضازمان مستقیماً با انرژی و تکانه کل ماده و تابش موجود متناسب است. این رابطه توسط سیستمی از معادلات دیفرانسیل با مشتقات پاره‌ای به‌نام معادلات میدان اینشتین نمایش داده می‌شوند. پایهٔ نظری گرانش در کیهان‌شناسی، این نظریه و تعمیم‌های آن است. نظریهٔ اینشتین جنبه‌های اخترفیزیکی مهمی دارد. مثلاً این نظریه وجود سیاهچاله‌ها را به‌عنوان وضعیت پایانی ستاره‌های بزرگ پیش‌بینی می‌کند. شواهد گسترده‌ای موجود است که تابش بسیار شدید منتشر شده از برخی انواع اجسام اخترفیزیکی ناشی از وجود سیاهچاله‌ها است.

	نیروهای بنیادی	Fundamental interaction
	نیروهای بنیادی یا اندرکنش‌های بنیادی در فیزیک (به انگلیسی: Fundamental interaction)، که گاهی آن‌ها را نیروهای تعاملی نیز می‌نامند، چهار نیروی بنیادی شناخته شده در جهان هستند که به‌وسیله آن‌ها ساده‌ترین ذرات در جهان می‌توانند با یکدیگر اندرکنش داشته باشند. بنابراین، جهان بر پایه چهار نیرو یا برهم‌کنش استوار است: نیروی گرانشی، نیروی الکترو مغناطیسی، نیروی قوی هسته‌ای و نیروی ضعیف هسته‌ای. عامل وقوع این بر هم‌کنش‌ها گروهی از ذرات به‌نام بوزون‌های پایه هستند که در بین ذرات تشکیل‌دهنده مواد مبادله می‌شوند.

	...	...
	...

[▲] يادداشت‌ها

يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.

[▲] پيوست‌ها

پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:

[▲] پی‌نوشت‌ها

[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-

[▲] جُستارهای وابسته

□
□
□

[▲] سرچشمه‌ها

□
□
□
□

[▲] پيوند به بیرون

□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]