 |
|
جان استوارت میل
فهرست مندرجات
[...] [...]
جان استوارت میل (به انگلیسی: John Stuart Mill) (زادۀ ۱۸۰٦ م - درگذشتۀ ۱۸۷۳ م)، فیلسوف بریتانیایی سدهٔ نوزدهم است. وی گذشته از آن که متفکر برجسته بود، نویسنده‌ی توانا بود که در زمینه منطق، نظریه شناخت، اخلاق و اقتصاد نیز قلم می‌زد و شخصیتی فعال در عرصه سیاست به‌شمار می‌آمد.
او مدتی طولانی کارمند کمپانی هند شرقی و چندی هم رئیس آن بود. در دهه ۱۸٦۰، نماینده مجلس عوام در پارلمان بریتانیا شد و به دفاع از سیاست لیبرال در مسایل قانونگذاری و آموزشی همت نهاد. نوشته‌های سیاسی میل، پیرامون مسایل مربوط به حقوق و آزادی‌های سیاسی، حکومت پارلمانی و جایگاه و پایگاه زنان در جامعه بوده است. او در فلسفه قایل به اصالت تجربه و اصالت سود بود که بنیانگذاران این مکتب جرمی بنتام و پدر وی جیمز میل بودند.
| ▲ | زندگی‌نامه |
 |
جان استوارت میل فرزند ارشد جیمز میل (James Mill)، در ۲۰ مه ۱۸۰٦ میلادی، در خانواده‌ای متوسط، در محله‌ی پینتوول، در شهر لندن زاده شد. پدر او دانشمند و اقتصاددان مشهور اسکاتلندی بود که از پیروان مکتب فلسفی بنتهام (Bentham) به‌شمار می‌رفت و آثار قلمی بی‌شمار دارد. جان استوارت میل از سه سالگی آموختن زبان لاتین را آغاز کرد. پدرش هیچ‌گاه او را به مدرسه نفرستاد تا فرزندش را به شیوه خاص خودش تربیت کند. از این‌رو، به نوشتۀ جواد شیخ‌الاسلامی، «آموزش و پرورش او منحصراً زیر نظر پدر دانشمندش صورت گرفت.» مراحل مختلف این آموزش که جزئیات آن غالباً باور نکردنی به‌نظر می‌رسد، به‌قلم خود استوارت میل، در کتابی که وی در شرح حال خویشتن نگاشته، مو به مو شرح داده شده است.
نوآموز جوان در درجه اول افکار و عقاید منطقی پدر را اقتباس کرد و سپس شیوه خاصی را که جیمز میل برای دفاع از آن افکار و عقاید به‌کار می‌برد، یاد گرفت.
اما پدر هرگر نکوشید که افکار خود را، با استفاده از نفوذ پدری، مستبدانه به فرزندش تحمیل کند؛ زیرا که جداً عقیده داشت - و این عقیده را از همان دوران کودکی به پسر نیز تلقین کرده بود، که انسان هرگز نباید مطلب یا ادعایی را فقط به این دلیل که از پدر یا بزرگسالان شنیده است، باور کند و فقط موقعی مجاز به این امر است که امکان درستی آن مطلب را قبلاً در ترازوی خرد خود سنجیده و قانع شده باشد که آنچه شنیده است صحت دارد.
پدر به پسر یاد داد که فکر خود را همیشه باز نگاهدارد و هیچ عقیده‌ای را فقط به این دلیل که خدا و پیامبران و قانون‌گذران و زمامداران چنین گفته‌اند نپذیرد، بلکه شخصاً در پیرامون آن عقیده تحقیق و بررسی کند، به دلایل مخالفان گوش بدهد و اگر گفته‌های آن‌ها را صحیح‌تر و معقول‌تر از آن خود تشخیص داد به عقایدی که مورد قبول حریفان است تسلیم شود.
منطق توانای پدر الفبای آزادی را از همان بهار کودکی در لوح اندیشه پسر حک کرد و پسر نیز تا پایان عمر به اندرز گرانبهای پدر وفادار ماند و هیچ عقیده‌ای را که عقلش باور نکرد، نپذیرفت. از آزادی فردی که در زمان وی بازیچه احساسات تعصب‌آمیز مذهبی شده بود، به‌شدت دفاع کرد و به قدرت هیچ مقامی که گفتارش متکی به منطق نبود تسلیم نشد.
| ▲ | آثار |
...
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
مهدیزاده کابلی، جان استوارت میل
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد می‌نویسد: «پدرش جیمز میل فرزند یک کفاش روستایی در اسکاتلند بود.»
شیخ‌لاسلامی، جواد، مقدمه بر چاپ دوم (ترجمه فارسی) کتاب رساله دربارۀ آزادی، نوشتۀ جان استوارت میل، پاورقی ص ۹
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ فیلسوفان │ نظریه‌پردازان سیاست
