جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۵ مهر ۳, شنبه

زندگی پرفراز و نشیب گلبدین حکمت‌یار

گزارش از: هارون نجفی‌زاده، گزارشگر بی‌بی‌سی

زندگی پرفراز و نشیب گلبدین حکمت‌یار


فهرست مندرجات

.



زندگی پرفراز و نشیب گلبدین حکمت‌یار

گلبدین حکمت‌یار، یکی از رهبران شورشی افغانستان که تحت حمایت‌های مالی و نظامی پاکستان پرورش یافت.

هرچند گلبدین حکمت‌یار برای طرفدارانش اسطوره مقاومت در برابر شوروی است، اما در میان مخالفانش به جلاد کابل معروف است. هم‌چنین، سازمان عفو بین‌الملل او را به نقض گسترده حقوق بشر و گلوله‌باران مناطق مسکونی در دهه هفتاد خورشیدی متهم کرده است. زندگی‌ این جنگ‌سالار افغان، پر از فراز و نشیب است. هارون نجفی‌زاده گزارش می‌دهد که چگونه گلبدین حکمت‌یار از یک دانشجوی مهندسی به رهبر شورشی تحت پیگرد آمریکا تبدیل شد.

گلبدین حکمتیار، جنجالی‌ترین چهره میان رهبران سیاسی افغانستان است. سیاست‌های ناسازگار پی در پی او، از او تندروترین رهبر جهادی ساخته است. فردی که بیش از چهل سال از ٦٨ سال عمرش را زیر سایه‌ی کلاشینکوف گذرانده است.

او متولد قندوز است. دو ترم در دانشکده‌ی مهندسی کابل درس خواند و اخراج شد و بعد به فعالیت‌های سیاسی رو آورد. به گروه جوانان مسلمان پیوست. در همان اوایل زندانی شد و پس از کودتای محمدداوود به پاکستان فرار کرد. از آن‌جا بود که حملات چریکی خود را علیه دولتی به رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان آغاز کرد. البته با کمک پاکستان.

او حزب اسلامی را بنیان گذاشت. رابطه‌ی نزدیکی با دولت و ارتش پاکستان برقرار کرد. از بیشترین امکانات مالی و نظامی آن برخوردار شد و طرفداران زیادی هم به‌دست آورد.

اما دو سال بعد، پس از پیروزی مجاهدین وارد کابل شد و بر سر تصاحب قدرت با رهبران جمعیت اسلامی در افتاد.

در جنگ داخلی افغانستان، حدود هفتاد و پنج هزار پایتخت‌نشین کشته شدند و کابل ویران شد. حکمیت‌یار به جنایت علیه بشریت متهم است.

    آرین خیبر: «جناب حکمتیار صاحب، هر زمانی که خواسته در پروسه‌ی صلح در دولت‌های متعدد افغانستان بپیوندد، جنجال‌آفرین شده و تقریباً حاکمیت‌ها سقوط کرده است. در قاموس حکمت‌یار چیزی به‌نام صلح وجود ندارد. ایشان همیشه خواسته‌اند که از طریق جنگ و کشتار و انفجار و انتحار به قدرت دست بیازد و انحصار و کسب قدرت یگانه هدف عمده و اساسی حزب اسلامی در کل می‌باشد.»

آن‌وقت که گروه طالبان پشت درهای کابل رسید، حکمت‌یار حاضر شد، نخست وزیر دولت برهان‌الدین ربانی شود. اما آن‌گاه کار از کار گذشته بود و طالبان کابل را گرفتند و حکمت‌یار به ایران پناه برد.

پس از یازدهم سپتامبر و سقوط رژیم طالبان، او در کنار این گروه قرار گرفت و مبارزه علیه نیروهای خارجی و دولت افغانستان را آغاز کرد. آمریکا و سازمان ملل، حکمت‌یار را تروریست می‌دانند. آمریکا برای سر او، ٢۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.

گرچه برخی حالا او را مهره‌ی سوخته‌ی می‌دانند که آمدن یا نیامدنش در اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان آب را از آب تکان نمی‌دهد، ولی سرانجام خداحافظی آقای حکمت‌یار با میدان نبرد، امیدها به صلح را بیشتر می‌کند.

    نبی مصداق: «حکمت‌یار از یک طرف فکر می‌کند که در انزوا است، از طرف دیگر، نامش در یک لیست سیاه است و هم‌چنین حزب اسلامی او، به چند پارچه تقسیم شده است و در داخل افغانستان موجودیت دارد. حالا می‌خواهد که این‌جا بیاید و تنظیم خود را یکجا کند و هم چهل سال می‌شود که در افغانستان جنگ و ناامنی است، برای صلح و برای آرامی افغانستان کمک کند.»

بازگشت گلبدین حکمت‌یار به کابل، به‌معنای ورود یکی از ستیزه‌جوترین چهره‌های جهادی به عرصه‌ی رقابت‌های سیاسی برای کسب قدرت است. اما پیکارجویی که نزدیک هفتاد سال سن دارد و بیشتر آن را در آوارگی، خفا و فرار سپری کرده است.[۱]


[] يادداشت‌ها

يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.


[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- گزارش هارون نجفی‌زاده، زندگی پرفراز و نشیب گلبدین حکمتیار، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: پنج‌شنبه ٢٢ سپتامبر ٢٠۱٦ - ۱ مهر ۱٣۹۵


[] جُستارهای وابسته




[] سرچشمه‌ها

وب‌‌سایت بی‌بی‌سی