 |
|
جنگ قدرت بی‌پایان در افغانستان
فهرست مندرجات
◉ حمله تروریستی به امن‌ترین نقطه افغانستان
◉ حکایت بی‌پایان حملات تروریستی
◉ طالبان و آغاز «عملیات منصور»
◉ سیاست افغانستان دولت ترامپ
◉ مذاکرات صلح افغانستان
◉ حمایت پاکستان
◉ نقش جنگسالاران
◉ منافع روسیه در افغانستان
◉ دولت ناکارآمد
◉ يادداشت‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
.
جنگ قدرت بی‌پایان در افغانستان
۱٦ سال پس از حضور نیروهای نظامی بین‌المللی به رهبری ایالات متحده آمریکا در افغانستان می‌گذرد، اما هنوز جنگ در افغانستان بیش از پیش ادامه دارد. ناکامی آمریکا در افغانستان، بیش‌تر به سبب روی‌کار آوردن یک دولت ناکارآمد مختلط از تکنوکرات‌ها و جنگسالاران است. اشتباه آمریکا این است که در افغانستان فقط به طالبان و حزب اسلامی، به‌عنوان گروه‌های بنیادگرای اسلامی و جنگ‌سالار نگاه کرد و اجازه داد سایر گروه‌های بنیادگرا و جنگ‌سالار در داخل دولت سهیم قدرت باشند. این گروه‌ها نه‌تنها در قدرت سهم بیش‌تر یافتند، بلکه هر روز در تلاش‌اند با شورش‌گری تمام قدرت در افغانستان را مصادره کنند. آن‌ها برای رسیدن به اهداف خود، دامن‌زدن به مسایل قومی و زبانی را مهم‌ترین ابزار خویش ساخته‌اند و نام آن را حرکت مدنی گذاشته‌اند. گذشته از این، این گروه‌ها به‌طور گسترده در نیروهای امنیتی-اطلاعاتی، ارتش و پلیس افغانستان شامل هستند؛ با وجود این هر روز افغانستان شاهد انفجارها و انتحارها است. حتی در انفجار مرگبار اخیر کابل که طالبان نقش خود را کاملاً رد کرده‌اند، جای پرسش دارد که در این منطقه‌ی به‌شدت کنترول‌شده‌ی کابل چه گروه‌های نفوذ و جای پا داشته و می‌توانسته‌اند در انفجار با عاملین انفجار هم‌دست بوده باشند و چه گروه‌های از پی‌آمد این انفجار بهره‌برداری سیاسی کرده و به آشوب‌گری پرداخته‌اند.
۱٦ سال پس از شروع عملیات نظامی آمریکا در افغانستان، این کشور جنگ‌زده کماکان در چنگال خشونت اسلام‌گرایان [هم در داخل دولت و هم در مقابل دولت] گرفتار است. حمله تروریستی روز ۳۱ مه به منطقه دیپلمات‌ها در کابل، جلوه‌ای است از قدرت نظامی این نیروها در افغانستان.
| ▲ | حمله تروریستی به «امن‌ترین» نقطه افغانستان |
در جریان انفجار روز ۳۱ ماه مه کابل، دست‌کم ۹۰ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر مجروح شدند. این حمله تروریستی قلب سیستم امنیتی را هدف قرار داده بود. «منطقه سبز» محلی است که نمایندگی سیاسی کشورهای مختلف و از آن جمله سفارت آلمان و هم‌چنین بسیاری از وزارتخانه‌های افغانستان در آن واقع است. محله‌ای که بیش از سایر نقاط کابل محافظت می‌شود. به‌رغم این کنترل، تروریست‌ها موفق به انجام این حمله مرگبار شدند.
| ▲ | حکایت بی‌پایان حملات تروریستی |
این نخستین‌باری نیست که کابل هدف حملات تروریستی واقع می‌شود. در اوایل ماه مه، در اثر یک حمله تروریستی ۸ سرباز خارجی مستقر در این کشور جان باختند. حمله‌ای که مسئولیت آن را داعش برعهده گرفت. در ماه مارس نیز در جریان حمله به بیمارستان نظامی کابل، ۳۸ نفر کشته و ۷۰ نفر از بیماران و کادر پزشکی بیمارستان مجروح شده بودند.
| ▲ | طالبان و آغاز «عملیات منصور» |
طالبان همه ساله در فصل بهار بر دامنه حملات خود می‌افزایند. در ماه آوریل سال جاری نیز طالبان شروع «حملات بهاری» خود را اعلام کردند. طالبان اعلام کرده‌اند که این حملات اساساً متوجه نیروهای نظامی و انتظامی افغانستان و هم‌چنین سربازان خارجی مستقر در این کشور است. «حملات بهاری» طالبان این بار با نام «عملیات منصور» اجرا می‌شوند.
| ▲ | سیاست افغانستان دولت ترامپ |
دولت ترامپ هنوز سیاست خود را در قبال افغانستان روشن نکرده است. میشائیل کوگلمن، کارشناس مسائل افغانستان بر این باور است که ترامپ سیاستی کمابیش مشابه سیاست اوباما درباره افغانستان دنبال خواهد کرد. کوگلمن معتقد است که سیاست دولت ترامپ نیز هم‌چون دولت اوباما بر ایده‌ی برقراری صلح و آشتی بین طالبان و دولت افغانستان استوار خواهد بود.
| ▲ | مذاکرات صلح افغانستان |
اما طالبان تمایلی برای شرکت در گفت‌وگوهای صلح از خود نشان نمی‌دهند. کارشناسان مسائل افغانستان بر این باورند که چون طالبان در شرایط کنونی در برابر نیروهای دولتی این کشور از موقعیت برتری برخوردارند، تن به مشارکت در هیچ مذاکره‌ای نخواهند داد. موقعیت طالبان از سال ۲۰۰۱ تا به امروز، هیچ‌گاه چون امروز قوی نبوده است. نیروهای این گروه اسلامگرا بر بخش‌های زیادی از کشور تسلط دارند.
| ▲ | حمایت پاکستان |
رئیس جمهور افغانستان سال گذشته آشکارا اعلام کرد که برای کشاندن طالبان پشت میز مذاکره روی حمایت و پشتیبانی پاکستان حساب نمی‌کند. کارشناسان بر این باورند که دولت پاکستان از نیروهای طالبان برای مقابله با نفوذ هند در افغانستان بهره می‌گیرد. سخنگوی پیشین طالبان پاکستان، احسان‌الله احسان اخیراً توسط پلیس پاکستان دستگیر شد و تنها پس از آن‌که او هند را متهم به حمایت از طالبان نمود، مورد عفو قرار گرفت.
| ▲ | نقش جنگسالاران |
صرف‌نظر از جایگاه طالبان در افغانستان، جنگسالاران نیز نقش مهمی در این کشور ایفا می‌کنند. در اوایل ماه مه، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی پس از ۲۰ سال زندگی در مهاجرت به کابل بازگشت و نقش مهمی در سیاست افغانستان برعهده گرفت. سپتامبر ۲۰۱۶ دولت افغانستان با حکمتیار به توافق رسید. هدف دولت از این اقدام ترغیب گروه‌های مسلمان برای نزدیکی و همکاری با دولت مرکزی بود. اقدامی که نتیجه چندانی در پی نداشت.
| ▲ | منافع روسیه در افغانستان |
روسیه بر حضور و نقش خود در افغانستان افزوده است. روسیه سال‌ها نقشی در درگیری‌های افغانستان نداشت. اما حال اوضاع ژئوپولیتیکی منطقه تغییر کرده است. در چنین شرایطی روسیه نیز تصمیم گرفته است که نقش فعال‌تری در ارتباط با افغانستان در پیش بگیرد. روسیه ظرف ماه‌های گذشته با مشارکت کشورهایی هم‌چون چین، ایران و پاکستان اقدام به برگزاری چندین کنفرانس نموده است.
| ▲ | دولت ناکارآمد |
در شرایطی که جنگ قدرت با شدت و حدت تمام در جریان است، از محبوبیت دولت اشرف غنی روزبه‌روز کاسته می‌شود. فساد مالی در دولت و هم‌چنین مشارکت در جنگ طولانی آمریکا علیه تروریسم در افغانستان تاثیری منفی بر رویکرد مردم نسبت به دولت این کشور داشته است.[۱]
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- جنگ قدرت بی‌پایان در افغانستان، وبسایت دویچه‌وله فارسی: پنج‌شنبه ۱ ژوئن ٢٠۱٧ - ۱۱ جوزا (خرداد) ۱٣۹٦
[▲] جُستارهای وابسته
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وبسایت دویچه‌وله فارسی
