 |
|
بارداری
فهرست مندرجات
◉ واژه‌شناسی
◉ علایم و نشانه‌ها
◉ آسیب‌شناسی
◉ همه‌گیرشناسی
◉ بارداری مضاعف
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
پزشکی زنان و زایمان تولید مثل
بارداری یا حاملگی (به انگلیسی، با تلفظ آمریکایی: Pregnancy، که هم‌چنین به انگلیسی: Gestation، و با تلفظ آمریکایی: Gestation نیز شناخته می‌شود)، به وضعیتی گفته می‌شود که زن در رحم خود دارای یک یا چند رویان یا جنین باشد.[۱] اگر زنی، در مدت یک یا دو روز پیش از تخمک‌گذاری تا ۲۴ ساعت پس از آن، آمیزش داشته باشد، احتمال حامله‌شدن او زیاد است. بنابراین، بارداری، از زمان لقاح تخمک و اسپرم، یا به‌طور قراردادی از اولین روز آخرین قاعدگی شروع می‌شود و معمولاً ۲۸۰ روز یا ۴۰ هفته به‌طول می‌انجامد[٢]. این دوره، به‌نام «دوران حاملگی» یا «دوره‌ی آبستنی» خوانده می‌شود و با زایمان و به‌دنیا آمدن نوزاد به پایان می‌رسد.[٣]
| ▲ | واژه‌شناسی (Terminology) |
در اصطلاح علمی به وضعیت بارداری «گراوید» (Gravid یا Gravidus یا Parous) می‌گویند و این واژه ریشه در زبان لاتین دارد که به‌معنای «سنگین» (heavy) است. گاهی زن باردار (Pregnant) «گراویدا» (Gravida) نامیده می‌شود[۴]؛ اما فرهنگ‌نامه‌ی کمبریج «گراوید» (Gravid) را - به‌صورت صفت - به‌معنای Pregnant به‌کار برده است.[۵] با این‌حال، زنی که هیچ‌گاه باردار نشده «نولی‌گراوید» (Nulligravida) و زنی که برای اولین‌بار باردار شده «پریمی‌گراوید» (Primigravida) و در بارداری‌های بعدی «مولتی‌گراوید» (Multigravid) یا «مولتی‌پار» (Multiparous) نامیده می‌شود. زنی که هیچ‌گاه باردار نشده یا جنینی را بیش از ۲۰ هفتگی نگه نداشته «نولی‌پار» (Nulliparous) خوانده می‌شود. این اصطلاحات برای نشان‌دادن وضعیت بارداری‌های قبلی یک زن در شرح‌حال و ثبت اطلاعات پزشکی در حین بارداری یا شرایط دیگر به‌کار می‌رود.[٦]
| ▲ | علایم و نشانه‌ها (Signs and Symptoms) |
| ▲ | زمان‌سنجی (Chronology) |
...
| ▲ | فیزیولوژی (Physiology) |
| ▲ | مدیریت (Management) |
| ▲ | تشخیص (Diagnosis) |
| ▲ | آسیب‌شناسی (Pathology) |
| ▲ | همه‌گیرشناسی (Epidemiology) |
| ▲ | بارداری مضاعف (Superfetation) |
بارداری یا حاملگی مضاعف (Superfetation)، به‌وقوع همزمانِ تشکیل جنین در دو مرحله‌ی تکاملی مختلف در یک حیوان یا انسان گفته می‌شود. در پستانداران، حاملگی مضاعف بدان معناست که در همان حالی که یک جنین در رحم موجود است، حاملگی دیگری رخ دهد و جنین دیگری (از دوره‌ی فَحْلی یا دوره‌ی پذیرش متفاوت) تشکیل شود. حاملگی مضاعف را نباید با «لقاح همزمان» (Superfecundation) اشتباه کرد که در آن، دو لقاح مختلف در یک چرخه قاعدگی واحد رخ می‌دهد. در حالی‌که این‌گونه حاملگی در برخی جانوران شایع است، در انسان پدیده‌ای بسیار نادر است. چنان‌که در طول صد سال تنها شش‌بار چنین اتفاقی افتاده است.
گرچه تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک پس از لقاح، حاملگی دوباره را غیرممکن می‌کند، اما در موارد استثنایی، حاملگی مضاعف، دو تا چهار هفته بعد از لقاح اول، ممکن است.
در سال ۲۰۱۷، یک زن بریتانیایی که دو قلو حامله بود در حین حاملگی دوباره باردار شد و در نهایت سه قلو زایید.
پروفسور سایمون فیشل (Professor Simon Fishel)، متخصص باروری می‌گوید: «نباید چنین اتفاقی بیفتد، اما می‌افتد... اولین مورد در ۱۸۶۵ گزارش شد و در دهه‌های بعد هر از چند گاهی خبری عجیب در این باره می‌شنویم.»
پروفسور فیشل که اولین کودک با لقاح مصنوعی (IVF) را در سال ۱۹۷۸ به‌دنیا آورد، می‌گوید:
- وقتی زنی :باردار می‌شود دیگر نباید باردار شود. تکامل طوری طراحی شده - به‌خصوص برای زنان - که دیگر نباید تخمک آزاد کنند. حتی اگر هم آزاد کند، تخمک نباید بارور شود چون اسپرم نباید قادر باشد که به آن برسد. حتی اگر هم اسپرم به تخمک برسد، پوشش داخلی رحم نباید بتواند جنین دیگری را بپذیرد چون در لقاح قبلی تغییراتی در آن رخ داده است.
حاملگی مضاعف اتفاقی بسیار فوق‌العاده است، اما همیشه پایان خوشی ندارد. مواردی بوده که جنین حاصل از حاملگی دوم در رحم مرده، چرا که رشدش بالاجبار متوقف شده و باید زودتر به‌دنیا می‌آمده است. بنابراین، خطر حاملگی مضاعف در انسان این است که جنین دوم، نارس بدنیا می‌آید و خطر وقوع نارسایی تنفسی در آن بالا می‌رود. پروفسور فیشل می‌گوید:
- موضوع مهم کیفیت جفت است، چرا که جفت مهم‌ترین منبع تغذیه و رشد و تکامل جنین در حال رشد است. اگر جفت به‌طور عادی رشد و تکامل پیدا کند مشکلی نیست، اما اگر جفت دو بارداری با هم یکی شوند مسئله‌ساز می‌شود.
چنان‌که در بالا بیان شد، حاملگی مضاعف در برخی پستانداران بیش‌تر از انسان دیده می‌شود، مثل جوندگان، خرگوش، اسب و گوسفند. با این‌که حاملگی مضاعف در انسان چیزی شبیه به معجزه است، اما اتفاق می‌افتد و گاهی به‌شکلی بسیار عجیب هم اتفاق می‌افتد. پروفشور فیشل می‌افزاید: «یک مورد از حاملگی مضاعف چند سال پیش در رم گزارش شد که فاصله بین دو حاملگی تقریباً سه تا چهار ماه بود.»
پروفسور سایمون براون فیشل (Simon Brian Fishel) (زاده‌ی ۲۹ جولای ۱۹۵۳ م)، فیزیولوژیست، بیوشیمیست و متخصص پیشگام در لقاح آزمایشگاهی اهل انگلستان است. او کارشناسی خود را در رشته‌ی فیزیولوژی و بیوشیمی از دانشگاه سالفورد و دکترای خود را در رشته‌ی ویروس‌شناسی از دانشگاه کمبریج به‌دست آورد.
| ▲ | جامعه و فرهنگ (Society and Culture) |
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشته‌ی تحرير درآمده است.
[▲] پيوست‌ها
پيوست ۱: نسخه‌ی قدیمی بارداری: از دکتر مهدی خراسانی
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها │ زیست‌شناسی │ تولید مثل │ پزشکی زنان و زایمان
