ویساک، يکی از جشن‌های مذهبی سيکها است که از ۳۱۰ سال به این سو در روزهای ۲۴ و ۲۵ حمل (فروردین) به مناسبت تاسیس آیین سیک طی مراسم باشکوه برگزار می‌شود. در این مراسم، علاوه بر دعاخوانی و جشن‌های حاشیه‌ای، "گرانت"، کتاب مقدس سیکها، که به معنای هدایت است و ۱۴۳۰ برگ دارد، ظرف ۴۸ ساعت توسط افراد آموزش دیده و با تشریفات ویژه بدون وقفه، نیز خوانده می‌شود. ويساک سال يکبار برگزار می‌گردد و برای يک هفته ادامه می‌يابد.[+]
بخشی از مراسم ویساک به عروسی زوجهایی اختصاص می‌یابد که می‌خواهند تازه ازدواج کنند. ازدواج آنان در برابر کتاب مقدس گرانت انجام می‌شود.
آیین سیک محصول آموزه‌های گورو نانک، پیشوای دینی سیکها در سده ۱۵ میلادی است که گفته می‌شود او تلاش کرد این آیین را بر پایه آموزه‌های اسلامی-هندوئیسم به وجود آورد.
آن چه بیشتر در میان سیکها به عنوان آیین و دستورهای دینی اکنون وجود دارد و از آن پیروی می‌شود، مربوط به گورو بیند سنگ، گورو یا پیامبر دهم سیکها است.
اجرای مراسم ویساک و رعایت پنج کاف هم از شعائر بعد از او است که از نخستین سالهای سده ۱۸ میلادی به این سو در میان سیکها رایج است.
پنج کاف در زبان سانسکریت عبارت است از "کس" (Kesh) یعنی مو، کنگا (Kangha) یا شانه چوبی، کچه (Kaccha)، یا شلوار کوتاه، کره (Kara) دستبند فلزی، کرپن (kirpan) یا تیغ.
مردان سیک در همه جا، از جمله در افغانستان این پنج کاف را به عنوان وفاداری به دستورهای گورو بیند سنگ رعایت می‌کنند؛ یعنی موهای خود را نمی‌تراشند، شانه‌ای برای شانه‌زدن موهای خود دارند، شلوار کوتاه می‌پوشند و دستبند به دست راست خود دارند و همچنین تیغی کوچک به کمر خود می‌بندند.
ویژگیهای ظاهری و همچنین لباس سیکها باعث شده است که آنان در میان جامعه اسلامی افغانستان متمایز شوند و بیشتر از سوی برخی افراد متعصب، مورد آزار و اذیت قرار گیرند.
در گذشته در کابل چند درمسال وجود داشت که سیکها در آنجا، که به زبان پنجابی به آن "گوردواره"، یعنی درگاهی به سوی گورو، می‌گویند، به عبادت و اجرای مراسم مذهبی خود می‌پرداختند، اما در حال حاضر فقط چهار یا پنج درمسال وجود دارد.[1]
سیکها، در قرن نوزدهم میلادی به افغانستان انتقال یافتند و از آن زمان تا حالا، در شهرهای مختلف افغانستان از جمله کابل، قندهار، غزنی و جلال آباد زندگی می‌کنند.[2] پیش از آغاز جنگهای میان گروهی در افغانستان بیش از ۲۰۰ هزار خانواده سیک و هندو در افغانستان زندگی می‌کردند[3]، اما اکنون شمار آنها به ۵ هزار نفر می‌رسد.[4] شمار بيشتر سيك‌ها و هندوها در دهه ۷۰ خورشيدی مجبور به مهاجرت از افغانستان شدند.
[1][2][3][4][5]
