براساس نوشتۀ مهـديزاده کابلـی
(استاد پيشين دانشگاه کابل)
واژۀ "ايران" به معنای "سرزمين آريايی‌ها" است. از ديد جغزافيای سياسی، امروزه اين نام به کشوری داده می‌شود که در جنوب باختری آسيا، در آن بخش از گيتی که اصطلاحاً "خاورميانه"اش می‌خوانند، واقع است. در گذشته اين سرزمين را "پارس" می‌ناميدند.[به گفتۀ دکتر پيروز مجتهدزاده: کشور ايران را تا همين اواخر "پارس" (Persia) می‌خواندند. اطلاعات سياسی - اقتصادی، ايران و ايرانی بودن در آستانۀ قرن بيست و يکم، شماره ١۴٧-١۴٨، ص ١٣]
از ديد جغرافيای طبيعی، اين نام پهنه‌ای گسترده‌تر از کشور ايران کنونی را در بر می‌گيرد و سراسر فلات ايران را می‌پوشاند.
از ديد فرهنگی، اين نام در برگيرندۀ همۀ مردمانی است که براساس آيين‌های ايرانی سر می‌کنند و به زبانهای ايرانی سخن می‌گويند.
از ديد جغرافيای تاريخی، اين نام هيچ ربطی با ايران کنونی ندارد، بلکه بيشتر به افغانستان امروزی و سرزمين‌های همجوارش که در قرن نوزدهم در اثر دخالت‌های مستقيم استعمار بريتانيا و روسيه از پيکر اين کشور جدا گشته و به کشورهای همسايۀ آن واگذار شده است، اطلاق می‌شد.
