"نگاهی به آلمان امروز"، یک کتاب راهنما با اطلاعات موثق و به روز در مورد آلمان است. در این کتاب نویسندگانی سرشناس در ده فصل جنبه‌های گوناگون زندگی مدرن در آلمان را – از اقتصاد گرفته تا فرهنگ – معرفی می‌کنند. هر فصل را ارقام، داده‌ها و تورقی تاریخی و جذاب همراهی می‌کند. "سالشمار تاریخ آلمان"، بخشی از فصل سوم اين کتاب زير عنوان "گذشته و حال" است.
آلمان برای دستیابی به حاکمیتی دموکراتیک و آزاد و یک نظام پارلمانی کارا مسیر تاریخی پرفراز و نشیبی را طی کرده است.
از مجموعهای از حکومتهای کوچک محلی در آغاز عصر جدید تا شکست انقلاب مارس و از جمهوری وایمار تا "فروافتادن از تاریخ" توسط ناسیونال سوسیالیسم.
از قرن نوزدهم بهاینسو اتحاد و آزادی شعارهای مرکزی جنبش‌ها در آلمان بودند که دامنهی آن بهدوران جدایی بعد از جنگ جهانی دوم نیز کشیده شد.
با اتحاد مجدد این سرزمین در ۱۹۹٠ بود که مسئلهی آلمان حل شد.
کلیسای پائول ١٨۴٨
"انقلاب مارس" آلمان بین مارس ١٨۴٨ و تابستان ١٨۴٩، همانند آنچه که در بخش‌های بزرگی از اروپا اتفاق افتاد، جنبشی بورژوا دموکراتیک و ملی‌گرا بود. این جنبش اولین تلاش برای ایجاد یک حکومت آزاد، دموکراتیک، متحد و ملی در آلمان بود. "انقلاب آلمان" به‌ایجاد دولت‌های لیبرال و برگزاری انتخابات برای تشکیل مجمع ملی مؤسسان منجر شد که در کلیسای پائول در فرانکفورت/ماین جلسۀ خود را تشکیل داد. در ژوئیۀ ١٨۴٩ این جنبش توسط نیروهای نظامی شاهزادگان آلمانی با خشونت سرکوب شده و مناسبات قدیمی مجددا حاکم گردید.
جنگ جهانی اول
جنگ جهانی اول (١٩١٨- ١٩١۴) در ابتدا بین رایش آلمان و اتریش - مجارستان از یک¬سو و قدرت‌های متحد فرانسه، بریتانیای کبیر، روسیه و صربستان آغاز شد. در جریان جنگ سایر حکومتهای اروپایی، آسیایی، آفریقایی و امریکایی نیز در جنگ وارد شدند. ورود ایالات متحدۀ امریکا به این جنگ در سال ١٩١٧ نقشی تعیین کننده در سرنوشت آن داشت. این جنگ به قیمت جان ١۵ میلیون انسان تمام شد. دگرگونی سیاسی پی‌آمد فروپاشی نظامی رایش آلمان بود: قیصر ویلهلم دوم به‌دنبال انقلاب نوامبر ١٩١٨ اعلامیۀ کناره‌گیری خود را امضا کرد. سلطنت جای خود را به‌جمهوری داد.
جمهوری وایمار
در روز ٩ نوامبر ١٩١٨ سیاست‌مدار سوسیال دموکرات فیلیپ شایدمان جمهوری را اعلام کرد. این جمهوری بعدها به‌نام شهری که مجلس ملی مؤسسان در آن اجلاس خود را برگزار کرد، جمهوری وایمار خوانده شد. در دورۀ جمهوری وایمار (١٩٣٣- ١٩١٩) رایش آلمان - کشوری که کماکان به‌همین نام خوانده می‌شد – دارای حکومتی فدرالی و دموکراتیک بود، ترکیبی از نظام دولتی مبتنی بر رییس جمهور منتخب و پارلمان. این دومین تلاش برای تثبیت یک دموکراسی لیبرالی به سبک غربی در آلمان نیز به شکست انجامید. جمهوری وایمار که از درون پاشیده شده بود با کسب قدرت توسط ناسیونال سوسیالیست‌ها، که به یک دیکتاتوری خودکامه انجامید، پایان یافت.
رایش سوم
"رایش سوم" به دوازده سال حاکمیت ناسیونال سوسیالیستی، از ١٩٣٣ تا ١٩۴۵، اطلاق می‌شود. این دوره با انتصاب هیتلر به‌عنوان صدراعظم رایش در روز ٣٠ ژانویۀ ١٩٣٣ آغاز شد و با تسلیم بلاشرط ارتش آلمان در روز ٧ مه ١٩۴۵ پایان یافت. "رایش سوم" مترادف تبلیغات بی‌شرمانۀ نژادپرستانه و ایدئولوژی ضد سامی، یک‌سان‌سازی سازمان‌های سیاسی و اجتماعی، دخالت ایدئولوژیک در حیات اجتماعی، اعمال خشونت علیه یهودیان و دگراندیشان، حمایت توده‌ای مبتنی بر احساسات و قتل‌عام‌های ماشینی، هوس‌های توسعه¬طلبانۀ لجام گسیخته و بالاخره به‌راه انداختن جنگ دوم جهانی است.
ناسیونال سوسیالیسم
ناسیونال سوسیالیسم از جنبشی ناسیونالیستی و خلقی – ضد سامی سربرآورد که از سال ١٩٢٠ در حزب ناسیونال سوسیالیستی کارگری آلمان (NSDAP) متشکل شده بود. عناصر اصلی ایدئولوژی ناسیونال سوسیالیستی را نژاد پرستی، به ویژه به صورت ضد سامی گری و تبلیغ نژاد آریایی به عنوان نژاد برتر، داروینیسم اجتماعی با توجیه حفظ سلامت نسل و مرگ داوطلبانه، خودکامگی و رد دموکراسی، موضعگیری خلقی به معنای پذیرش اصل اطاعت از رهبر، میلیتاریسم، ناسیونالیسم افراطی و ایدئولوژی جامعۀ مبتنی بر مشخصات یکسان بیولوژیک، سیاست امپریالیستی مبتنی بر ایجاد فضای حیاتی و همچنین صحنه‌سازی‌های تبلیغاتی برای ایجاد پایۀ توده‌ای تشکیل میدادند.
هولوکاست
هولوکاست به قتل عام سیستماتیک، با سازمان‌دهی تمام و کمال بوروکراتیک و اجرای دقیق ماشینی شش میلیون یهودی اروپایی اطلاق می‌شود. اقوام سینتی و روما، هم‌جنس‌گرایان و سایر افرادی که توسط نازی¬ها "عناصر نامطلوب" تلقی شده و یا "جان آن‌ها بی‌ارزش بود" نیز در این قتل عام جان خود را از دست دادند. انسان‌ها طی یک برنامۀ تصورناپذیر نابود کننده در کارخانه‌های "مرگ" و اردوگاه‌های کار اجباری استثمار شده، مورد آزار قرار گرفته، تحقیر شده و به‌قتل رسیدند. تبلیغات وسیع برای جا انداختن ایدئولوژی نژادپرستانه و ضد سامی، سلب تدریجی حقوق یهودیان همراه با سلب حق مالکیت و وادار ساختن آنان به‌سکونت در محل‌های خاص پیش‌درآمد این قتل عام بود. در جریان اجرای هولوکاست به‌غیر از ارگان‌های دولتی، نخبگان قوای مسلح، بانک¬ها، علوم و پزشکی نیز به طور مستقیم و غیرمستقیم مشارکت داشتند.
جنگ دوم جهانی
در روز اول سپتامبر ١٩٣٩، در ساعت ۴۵/۴ هیتلر بدون اعلان جنگ به‌کشور همسایه لهستان حمله کرد. به‌دنبال این حمله بریتانیای کبیر و فرانسه به‌آلمان اعلان جنگ دادند. جنگ دوم جهانی که به قیمت جان شصت میلیون نفر تمام شد، شروع شده بود. اغلب قربانیان – قریب ٢۵ میلیون نفر – از اهالی اتحاد شوروی بودند. با شکست استراتژی حملۀ برق‌آسا در دروازه‌های مسکو و ورود ایالات متحده امریکا به‌جنگ به سیاست توسعه‌طلبانه و بی‌رحمانۀ آلمان و متحدین‌اش پایان داده شد. در روز ٧ مه ١٩۴۵ به‌دستور کارل دونیتس، جانشین هیتلر، ژنرال آلفرد یودل، رییس ستاد ارتش آلمان، در مقر متفقین در شهر ریمز فرانسه اعلامیۀ تسلیم بلاشرط آلمان را امضا کرد.
جمهوری دموکراتیک آلمان (DDR)
جمهوری دموکراتیک آلمان در سال ١٩۴٩ در منطقۀ تحت اشغال اتحاد شوروی در آلمان و در بخش شرقی برلین تأسیس شد و تا ٢ اکتبر ١٩٩٠ پابرجا بود. این کشور جزیی از بلوک شرق بود که تحت سیطرۀ شوروی قرار داشت. در قیام توده‌ای سال ١٩۵٣ تظاهراتی در سرتاسر کشور برگزار شد که توسط نظامیان شوروی و با کمک پلیس خلقی DDR با خشونت سرکوب گردید.
از ٨٠٠ تا ١۴٩٩ ميلادی
- ٨٠٠: کارل کبیر
فرمانروای امپراطوری فرانکی از جانب پاپ لئوی سوم به‌عنوان قیصر رومی تاج بر سر می‌نهد. بعدها این عضو خانوادۀ کارولین‌ها که درسال ٨١۴ در شهر آخن فوت می‌کند، به "پدر امپراتوری" ملقب می‌شود. - ٩٦٢: اوتوی اول ملقب به کبیر
در قرن یازدهم، با تاج‌گذاری قیصر اوتو تاریخ "امپراتوری رومی مقدس" آغاز می‌شود. - ١٠٢۴–١١٢۵/١١٣٨–١٢٦٨: سالی‌ها و اشتاوفرها
در قرن دوازدهم، سلسله‌های سالی (سازندگان کلیسای جامع اشپایر، تصویر) و اشتاوفر ساختار اروپا را تحت تاثیر قرار دادند. - ١١٧٩: هیلدگارد فن بینگن
رئیسۀ صومعه و طبیب، یکی از زنان نقش‌آفرین در دورۀ قرون وسطی در آلمان، در سن ٨١ سالگی در شهر بینگن در کنار رود راین فوت کرد. - ١۴۵٢–١۴۵۴: چاپ کتاب یوهانس گوتنبرگ
(حدود ١۴٠٠- ١۴٦٨)، مخترع چاپ کتاب با حروف متحرک، در شهر ماینس برای اولین بار کتاب مقدس را در تیراژ ١٨٠ نسخه چاپ کرد. - ١۴٩٣: برآمدن خاندان هابسبورگ
در قرن شانزدهم، با نیابت سلطنت ماکسیمیلیان اول ترقی خاندان‌هابسبورگ آغاز شد. این خاندان قرن‌ها از اشراف‌زادگان قدرت‌مند در مرکز اروپا بوده و اغلب قیصرها و شاهان امپراتوری مقدس رومی ملت آلمان و از سال ١۵٠۴ تا ١٧٠٠ شاهان اسپانیا از آن برخاسته‌اند.
- ١۵١٧: شکاف عقیدتی
با انتشار علنی ٩۵ تز علیه سوء مدیریت در کلیسای قدیمی کاتولیک توسط مارتین لوتر (١۴٨٣- ١۵۴٦) در ویتن‌برگ دورۀ رفرماسیون آغاز شد. - ١٦١٨–١٦۴٨: جنگ‌های سی ساله
هم‌زمان با جنگ مذهبی و اختلاف بین حکومت‌ها، با صلح وستفالی جنگ‌های سی ساله پایان یافت: مذاهب کاتولیک و پروتستان لوتری به عنوان مذاهب دارای حقوق یکسان به‌رسمیت شناخته شدند. - ١٧۴٠–١٧٨٦: فریدریش کبیر
در دورۀ حکومت فریدریش دوم، هنردوست و فرمانده نظامی، پروس به‌عنوان یک ابر قدرت اروپایی موقعیت خود را تثبیت کرد. دوران حکومت او نمونۀ برجستۀ عصر "مطلق‌گرایی روشنگرانه" محسوب می‌شود. - ١٨٠٣: جدایی دین از حکومت
با دنیوی شدن حاکمیت‌های دینی و انحلال شهرهای آزاد امپراتوری و مصوبۀ مجلس نمایندگان امپراتوری حیات "امپراتوریِ مقدسِ رومیِ ملتِ آلمان" به پایان رسید. - ١٨۴٨/۴٩: انقلاب مارس
"انقلاب آلمان" از حکمران نشین بادن آغاز شد. این انقلاب طی مدت کوتاهی به سایر حکمران نشینان اتحاد آلمان سرایت کرده و به تأسیس مجمع ملی آلمان منجر شد که جلسات آن در کلیسای پائول در فرانکفورت برگزار می‌شد. - ١٨٧١: تاسیس رایش
در ١٨ ژانویه، در اثنای جنگ بین فرانسه و آلمان، ویلهلم اول در ورسای به‌عنوان قیصر برگزیده شد. (دومین) رایش آلمان یک سلطنت مشروطه بود. مدت کوتاهی بعد از تأسیس رایش، دورۀ شکوفایی اقتصادی سال‌های تأسیس آغاز شد.
- ١٩١۴–١٩١٨: جنگ جهانی اول
قیصر ویلهلم دوم آلمان را از نظر سیاست خارجی به‌انزوا کشاند و فاجعۀ جنگ جهانی اول را سبب گردید که به قیمت جان پانزده میلیون نفر تمام شد. در ژوئن ١٩١٩ قرارداد صلح ورسای امضا شد. - ١٩١٨/١٩: جمهوری وایمار
در ٩ نوامبر ١٩١٨ سیاست مدار سوسیال دموکرات فیلیپ شایدمان آغاز جمهوری را اعلام کرد. قیصر ویلهلم دوم برکنار شد. در ١٩ ژانویه ١٩١٩ انتخابات مجمع ملی برگزار شد. - ١٩٣٣: ناسیونال سوسیالیسم
حزب ناسیونال سوسیالیست کارگری آلمان (NSDAP) در انتخابات رایشتاگ در سال ١٩٣٢ بیشترین آرا را کسب کرد و در ٣٠ ژانویه ١٩٣٣ آدولف هیتلر به عنوان صدراعظم منصوب شد. با تصویب قانون "اختیارات ویژه" دوران دیکتاتوری نازی‌ها آغاز گردید. - ١٩٣٩: آغاز جنگ جهانی دوم
هیتلر با هجوم به لهستان در اول سپتامبر ١٩٣٩ جنگ جهانی دوم را آغاز کرد. نابودی ٦٠ میلیون انسان و ویرانی بخش‌های وسیعی از اروپا و آسیای شرقی پیامد این جنگ بود. ٦ میلیون یهودی قربانی سیاست نابودگر ناسیونال سوسیالیسم شدند. - ١٩۴۵: پایان جنگ حهانی دوم
با تسلیم ارتش آلمان در ٧ و ٩ مه ١٩۴۵ جنگ دوم جهانی در اروپا پایان پذیرفت. قدرت‌های فایق این کشور را به چهار منطقۀ تحت اشغال و برلین را به چهار قسمت تقسیم کردند. - ١٩۴٨: محاصرۀ برلین
به‌گردش انداختن مارک آلمان در قسمت‌های تحت نفوذ اشغال‌گران غربی در برلین برای اتحاد جماهیر شوروی بهانه‌ای شد تا در روز ٢۴ ژوئن ١٩۴٨ تمام راه‌های منتهی به برلین غربی را مسدود کند. متفقین با ایجاد یک پل هوایی که از طریق آن مایحتاج ساکنین برلین غربی تا سپتامبر ١٩۴٩ تامین کردند، به‌این اقدام پاسخ گفتند. - ١٩۴٩: تأسیس جمهوری فدرال آلمان
در روز ٢٣ مه ١٩۴٩ قانون اساسی جمهوری فدرال آلمان در بن تصویب شد. در روز ١۴ اوت همان سال اولین انتخابات مجلس فدرال آلمان (بوندس تاگ) برگزار شده و کنراد آدناوئر از حزب دموکرات مسیحی (CDU) به عنوان صدراعظم انتخاب شد. در روز ٧ اکتبر ١٩۴٩ با رسمیت یافتن قانون اساسی جمهوری دموکراتیک آلمان (DDR) جدایی بخش‌های غربی و شرقی آلمان جامۀ عمل پوشید.
- ١٩۵٧: قراردادهای رم
جمهوری فدرال آلمان از جمله شش کشوری بود که در رم قراردادهای تأسیس جامعۀ اقتصادی اروپا را امضا کرد. - ١٩٦١: ایجاد دیوار
DDR در روز ١٣ اوت ١٩٦١ با ایجاد دیواری در وسط برلین و "نوار مرگ" در امتداد مرز بین دو آلمان مرزهای خود را مسدود کرد. - ١٩٦٣: قرارداد الیزه
قرارداد دوستی بین آلمان و فرانسه توسط صدراعظم کنراد آدناوئر (سمت راست) و رییس جمهور فرانسه شارل دوگل امضا شد. - ١٩٧٠: زانو زدن در ورشو
ژست صدراعظم آلمان ویلی برانت (از حزب سوسیال دموکرات-SPD) در برابر بنای یادبود قربانیان قیام محله‌ی یهودی نشین ورشو به نماد تقاضای آلمان برای آشتی تبدیل شد. - ١٩٨٩: فروریختن دیوار
انقلاب صلح‌آمیز در DDR در شب ٩ نوامبر به فروریختن دیوار برلین و با آن مرز بین آلمان غربی و شرقی انجامید. - ١٩٩٠: اتحاد مجدد آلمان
در روز ٣ اکتبر دورۀ حیات DDR پایان یافت. وحدت حاکمیت در آلمان مجددا برقرار شد. در روز ٢ دسامبر ١٩٩٠ اولین انتخابات سرتاسری آلمان برگزار شده و هلموت کهل (خزب دموکرات مسیحی-CDU) به‌عنوان اولین صدراعظم آلمان متحد انتخاب گردید. - ٢٠٠۴/٢٠٠٧: گسترش اتحادیه اروپا
بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در سال ٢٠٠۴ هشت كشور اروپای مرکزی و شرقی به همراه قبرس و مالت به عضویت اتحادیه اروپا پذیرفته شدند. در سال ٢٠٠٧ بلغارستان و رومانی به اين كشورها پيوستند.[۱]
جُستارهای وابسته
منابع
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
