[شخصیت‌های سیاسی افغان] [حزب افغان ملت]
غلام‌محمد فرهاد معروف به پاپا (زادۀ ۱٢٨٠ خ - درگذشتۀ ۱٣٦٣ خ)، موسس و نخستین رئیس شرکت برق افغانستان، شهردار کابل و بنیان‌گذار و رهبر حزب سوسیال دمکراسی افغانستان (افغان ملت) بود[۱].
او یکی از افغان‌های بود، که به تشدید روابط آلمان و افغانستان اهمیت زیادی قایل بود و یکی از معماران همکاری آلمان و افغانستان بود[٢].
[↑] زندگی‌نامه
غلام‌محمد فرهاد در سال ۱٢٨٠ خورشیدی (۱۹٠۱ میلادی) میدان‌شهر استان وردک زاده شد[٣]. خانواده او در سال ۱٢۹۴ خورشیدی (۱۹۱۵ میلادی) به کابل آمد و او که تحصیلات خود را در دبیرستان حبیبیه به پایان برد، یکی از اولین دانش‌آموزانی بود که در سال ۱۹٢۱ توسط شاه امان‌الله برای ادامۀ تحصیل به آلمان فرستاده شد و در رشتۀ مهندسی برق در دانشگاه فنی مونیخ به تحصیل پرداخت[۴].
در سال ۱۹٢٨، به افغانستان بازگشت و در دبیرستان آلمانی‌زبان امانی به‌عنوان آموزگار مشغول به‌کار شد[۵]. هم‌زمان، مدیریت بخش تأسیسات برق یک کارخانه دولتی را نیز به‌عهده داشت[٦].
در سال ۱۹٣۴، او دوباره به آلمان رفت و به‌خرید توربین برق برای سد چک وردک اقدام کرد[٧].
در سال ۱۹٣۹، دومین کارخانۀ تولید برق افغان را در سد سروبی با توربین آلمانی فعال کرد[٨] و در سال ۱۹۴٨ به‌عنوان اولین شهردار منتخب شهر کابل انتخاب شد[۹]. در این زمان، او یک شهر مدرن را اساس گذاشت. جاده میوند و جادۀ نادر پشتون کابل ساخته شد[۱٠]، چراغ راهنمایی و رانندگی برای اولین‌بار در افغانستان نصب گردید و به‌جای سیستم حمل و نقل بریتانیا، سیستم حمل و نقل بین‌المللی مرسوم شد[۱۱]. در سال ۱۹۵۴، او موسس و نخستین رئیس شرکت برق افغانستان بود[۱٢].
فرهاد، در سال ۱۹۵۵، عضو لویه جرگۀ تدوین و تصویب قانون اساسی بود[۱٣] و در سال ۱۹٦٦ از سوی مردم کابل به‌عنوان نماینده در مجلس شورای ملی (پارلمان) برگزیده شد[۱۴] و در همان‌سال، با ٦٢ نفر افغان دیگر، حزب سوسیال دموکرات افغانستان را بنیاد گذاشت و رهبر این حزب شد[۱۵]. در سال ۱۹۷۰ به‌عنوان اعتراض به‌کار خود در مجلس پایان داد[۱٦].
در ۱۴ اکتبر ۱۹۷۹، توسط حکومت کمونیستی حفیط الله امین دستگیر و روانۀ زندان شد و تا سال ۱۹۸۰، در زندان ماند[۱٧].
وی، سر انجام در ۱۷ عقرب ۱۳٦۳ (٦ نوامبر ۱۹۸۴) در شهر کابل درگذشت و در شهدای صالحین دفن شد[۱٨].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
