فهرست مندرجات
- پيشگفتار
- قدمت
- چگونگی ساخت
- دلیل پیدایش
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- منابع
<مصر> <اهرام ثلاثه>
[↑] پيشگفتار
مصر باستان سرزمین فراعنه بود و آثار تاریخی برجسته‌ای چون اهرام سه‌گانه و نیایشگاه بزرگ را از آن دوران به یادگار دارد. در اسطوره‌های سامی محل ظهور برخی از پیامبرانی بنی‌اسرائيل، مانند: یوسف و موسی را نيز در همان دوران و در اين سرزمین آورده‌اند.[۱] تاکنون صد و هجده هرم در این کشور کشف شده است.[٢]
"مجموعه اهرام جیزه" نام مجموعه اهرام تاریخی ساخته شده در دوران مصر باستان است که در حاشیه شمالی شهر قاهره کنونی واقع شده‌اند. در اين ميان، هرم بزرگ جیزه یکی از عظیم‌ترین اهرام در اين مجموعه است که تنها بازمانده عجایب هفت‌گانه جهان به‌شمار می‌آید و بطور کلی، اهرام مصر (مجموعه اهرام جیزه) تا امروز نیز یکی از شاهکارهای تکنیک مهندسی، طراحی و معماری محسوب می‌شوند.[٣]
دليل پيدايش اين اهرام، به باورهای مذهبی مصريان عهد باستان بر می‌گردد. مصری‌های باستان خدایان متعددی را می‌پرستیدند و اعتقادات مذهبی آنها، مانند بسیاری از مذاهب کهن، برپایه وجود خدایان اساطیری و قدرت‌های گوناگون آنها شکل گرفته بود. آنها زندگی کوتاه این جهان را فانی و مرگ را آغاز یک حیات نوین و جاویدان در دنیای دیگر می‌پنداشتند. به‌همین دلیل منازل خود را با مصالحی مانند خشت و گل و مقابر را از مصالح با دوامی همچون سنگ می‌ساختند. بر اساس اعتقاد و تفکر آنها هر انسان علاوه بر جسم دارای یک روح بنام "بع"، و یک پیکر شبه‌گونه به‌نام "کا" است. "بع" پس از مرگ در زمین مانده و هر شب به جسد باز می‌گردد؛ ولی "کا" می‌تواند مابین این دو جهان در حرکت باشد. آنها بر اين تصور بودند که، شرط جاودانه‌بودن زندگانی آن است که "بع" و "کا" هر دو بتوانند جسد خود را شناخته و به آن باز گردند. به‌همین علت برای از بین نرفتن اجساد مردگان آنها را مومیایی کرده و کلیه اشیا و متعلقات آنان را در کنارشان قرار می‌دادند. هم‌چنین برای محافظت از جسد، مقابر را محکم و غیرقابل نفود می‌ساختند تا "کا" بتواند در آنجا سکونت کند و از بلاهای طبیعی و سرقت اموال در امان باشد. درهای کاذب در کنار مقابر به‌منظور ورود و خروج "بع" و "کا" ساخته شده بود تا آنها بتوانند تردد کنند. در اين ميان، هر چقدر مقام مردگان بالاتر بود، مقبره بزرگتری برای او ساخته می‌شد.
مصریان قدیم هم‌چنان اعتقاد داشتند که فراعنه پس از مرگ به‌خدایی می‌رسند و بنابراین مقابرشان می‌بایست بسیار عظیم و غیرقابل نفوذ ساخته می‌شد. چهار مثلث جانبی هرم در اهرام مصر به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که پرتوهای خورشید بر جسد فرعون تابیده شود و رابطه جاودانی او را با خدای آفتاب که "رع" نام دارد، حـفـظ کنـد. در کنـار ایـن اهــرام مقـابـر کـوچــک‌تر مکـعـب شــکلی بـه‌نـام "مصـطبه" (Mastababa) به تعداد زیادی ساخته شده است. فراعنه مراسم خاکسپاری خود را به‌شکل یک سنت ملی درآورده بودند به‌طوری که مذهب، هنر و تفکر مصریان آن زمان به شدت به‌سمت پرستش آنان سوق یافته بود.
ساختن اهرام بر پایه همین اعتقاد بوده است و فراعنه مصر بیش از هرچیز نگران زندگی پس از مرگ خود بوده‌اند و اهرام در واقع قصرهایی برای این زندگی دوباره آنها به‌شمار می‌آمد که با اتاق‌های متعدد و لوازم مجلل آماده شده و برای فرعون خوردنی و آشامیدنی و مال و ثروت کافی در آن قرار داده می‌شد.[۴]
[↑] قدمت
از عمر نخستین هرم بزرگ فراعنه که به‌دستور جوزر (Djoser)، دومین پادشاه از سلسه سوم فراعنه ساخته شد، حدود پنج‌هزار سال می‌گذرد. مهندس محمدرضا دهقانی می‌نويسد:
- "از سال ۲۷۰۰ تا ۲۳۰۰ قبل از میلاد، ۸۰ هرم در مصر ساخته شد. اولین هرم بزرگ را دومین پادشاه از سلسه سوم فراعنه به‌نام جوزر بر پا کرد و این سنت تا سلسلۀ هجدهم ادامه یافت. بعد از آن تا بیست و پنجمین فرعون دیگر هرمی ساخته نشد."[۵]
بدين ترتيب، در پایان دودمان سوم پادشاهی مصر، ساختن اهرام آغاز شد و به‌تدریج گسترش پیدا کرد. اما کمال حشمت این معماری تنها مدیون دودمان چهارم پادشاهی است که در آن عهد احداث چنین آرامگاه‌های پادشاهی با عظمت و پرشکوه، رونقی فراوان یافت. پادشاهی دودمان چهارم مصر، بيش از یک سده دوام آورد (٢٤٩٨-٢٦١٣ پ م) و شش پادشاه از این دودمان بر مصر فرمانروایی کردند. قدمت "اهرام جیزه" که به "اهرام سه‌گانه" معروف هستتد، به سلسله چهارم مصر می‌رسد. نام‌های "اهرام سه‌گانه" عبارتند از "هرم خوفـو" يا خئوپوس (Cheops) (به‌معنای کســی که به افق تعلق دارد)، "هرم خفره" (Khafre) يا خفرن (يعنی بزرگ) و "هـرم منکوره" (Menkaure) يا موكرينوس (به‌معنای ملکوتی). در اين ميان، "هرم خوفو" غول پیکرترین آنها، یکی از قدیمی‌ترین عجایب هفت‌گانه است که تا به امروز باقی مانده است.
افزون بر سه هرم اصلی، چندين هرم کوچکتر، مجسمه ابوالهول و کشتی بزرگ مصری متعلق به ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح نیز در منطقه جیزه واقع شده است.
[↑] چگونگی ساخت
در حدود ۲ هزار و ۶۳۰ سال قبل از میلاد فرعون "جوزر" تصمیم گرفت تا اولین هرم غول پیکر را به‌عنوان مقبره خود بنا کند. معمار و مغز متفکر طراحی این مقبره غول پیکر، راهب و مجسمه‌ساز معروفی به‌نام "ایم هوتپ" (Imhotep) بود. مکان این مقبره در ۱۰ مایلی شهر فینکس در محله ساکارا و ۶۱ متر بالاتر از شن‌های روان صحرا در کنار رود نیل تعیین و کار نقشه برداری، احداث کانال‌های آب و حمل سنگ‌های آهکی و گرانیت در فاصله ۹۰۰ کیلومتری از معادن آغاز شد.
اين هرم به‌صورت شش پله‌ای ساخته شد. مصریان اعتقاد داشتند روح فرعون به‌وسیله این پله‌ها به آسمان رفته و به خدا می‌پیوندد. یک راه اصلی برای وارد شدن به آن و ۱۳ در ورودی مجازی برای بازگشت "بع" و "کا" به آن ساخته شد. در این زمان زبان نوشتاری خاصی برای ثبت موضوعات، سوابق، موارد اداری، نقشه‌ها، شماره‌گذاری و مشخصات مکان نصب سنگ‌ها و نظایر آن ابداع شد که برای نوشتن تاریخ و موضوعات اجتماعی معمول به‌کار نمی‌رفت.
این معماری خود الگویی شد تا آیندگان به‌تقلید و پيروی از آن، دست به‌کار ساختمانی عظیمی بزنند که یکی از عجایب هفت‌گانه جهان شناخته شود.
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۲]- کشف هرمی دیگر در مصر، سايت فارسی بی بی سی: سه شنبه ۱۱ نوامبر ٢٠٠۸ - ٢۱ آبان ۱۳۸٧
[۳]- دهقانی، محمدرضا، اهرام ثلاثه مصر و اعتقاد مصریان قدیم، سايت دانشگاه زنجان؛ برگرفته از سایت معماران
[۴]- همان‌جا
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
[↑] منابع
پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
<برگشت به بالا><گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله>
