- روابط سياسی افغانستان و آمريکا
- روابط اقتصادی افغانستان و آمريکا
- روابط نظامی افغانستان و آمريکا
- روابط فرهنگی افغانستان و آمريکا
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[روابط افغانستان با جهان] [ديپلمات‌های افغان در آمريکا]
روابط افغانستان و آمریکا از اواسط قرن نوزدهم میلادی آغاز شد[۱]. این روابط زیاد شفاف نیست. اما نخستین روابط سیاسی افغانستان و آمریکا در سال ۱۹۳۴ بر قرار شد و تا اغتشاش حبیب‌الله کلکانی استوار ماند. اما پس از آن، این دو کشور تا پایان جنگ جهانی دوم، مناسبات رسمی با یکدیگر نداشتند. از ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی، دور تازه‌ای روابط میان دو کشور از سر گرفته شد که تا اوایل کودتای هفتم ثور ۱۳۵۷ خورشیدی در افغانستان، با فراز و نشیب‌های ادامه یافت.
[↑] روابط سياسی افغانستان و آمريکا
نخستین تماس میان این دو کشور زمانی آغاز شد که «جوسیا هارلان»، يک فرد ماجراجویی از ايالت پنسلوانیا به افغانستان سفر کرد. او در آن‌جا به دیدار «شاه شجاع» و «امير دوست محمد» خان نايل آمد.
اما روابط سياسی افغانستان و ايالات متحده آمريکا، در عصر اعلیحضرت «امان‌الله» شاه اصلاح‌طلب افغانستان پديد آمد. پس از آن که افغانستان دوباره استقلالش را از «بریتانیا» در سال ۱۹۱۹ میلادی به‌دست آورد، شاه امان‌الله، ژنرال «ولی» خان دروازی را به‌عنوان اولین نماینده به «واشنگتن» فرستاد. بدين ترتيب، رابطه کامل سیاسی میان ایندو کشور در سال ۱۹۳۴ میلادی بر قرار شد.
تجمع در باغ در پغمان: لاول توماس، نفر سوم از سمت چپ، شاهزاده عنایت‌الله، مرکز؛ امیر امان‌الله، نفر سوم از سمت راست، شاه‌ولی، نفر دوم از سمت راست؛ محمود طرزی، سمت راست.
با این همه، روابط سیاسی میان دو کشور زیاد شفاف نیست. زیرا، این روابط بد آغاز شد و در سال‌های بعد، پیچیده‌تر گردید. اگرچه افغانستان در سال ۱۹۱۹، استقلال خود را به‌دست آورد، اما ایالات متحده آمریکا، از شناسایی افغانستان به‌عنوان یک کشور مستقل تا سال ۱۹۳۵ خودداری ورزید.
در واقع، عدم تمایل حکومت بریتانیا در لندن مبنی بر پذیرفتن استقلال کامل افغانستان، در طرز تلقی دولتمردان آمریکایی مؤثر بود و بر موقف رسمی دولت آمریکا اثر منفی گذاشت.
هنگامی محمد ولی خان دروازی، در فرانسه برای سفر به آمریکا آماده می‌شد، در پاریس با هیو کامبل والس (Hugh Campbell Wallace)، سفیر آمریکا دیدار کرد و به او اطلاع داد که به‌عنوان نماینده ویژه افغانستان، حامل پیام کتبی از جانب وزیر امور خارجه افغانستان، برای وزیر امور خارجه آمریکا است و قصد دارد به واشنگتن برود و مناسبات دوستانه با آن کشور برقرار نماید. سفیر آمریکا با لُرد هاردنگ (Lord Hardinge)، سفیر بریتانیا در پاریس تلفنی صحبت کرد تا موقف حکومت بریتانیا را در این مورد جویا شود. هاردنگ پاسخ گفت که چون هیأت افغانی از طرف رئیس جمهور فرانسه پذیرفته شده است، سفیر آمریکا نمی‌تواند به گونه‌ای که قابل توجیه باشد، از پذیرفتن این هیأت خودداری کند. اما افزود که «حکومت بریتانیا از مساعی این هیأت برای عقد موافقنامه با دیگر کشورها راضی نیست. زیرا، هرچند افغانستان به ظاهر مستقل است، ولی، این کشور هنوز در حوزۀ نفوذ بریتانیا می‌باشد و ما علاقمندیم از هر اقدامی که در روابط خارجی آن کشور، به‌عدم دلبستگی ما اشاره کند، جلوگیری نماییم.»
زمانی که این پاسخ به واشنگتن اطلاع داده شد، بدون شک در پذیرایی سرد در ایلات متحده آمریکا از ولی خان دروازی بی‌تأثیر نبود.
پس از جنگ جهانی دوم، اعلیحضرت «محمدظاهر» شاه، «عبدالحسین عزیز» را به سمث اولین سفیر به ايالات متحده آمریگا فرستاد. «عبدالحسین عزیز» ساختمان تاریخی را که در گذشته مقر «دادگاه عالی» بود، برای سفارت افغانستان در اين کشور به گرو گرفت. بعد «عبدالله ملکیار» این عمارت را خرید. در مقابل، «روزولت»، رییس جمهور کشور، «ویلّیام هارنی بروک» را به‌عنوان اولین سفیر ايالات متحده آمريکا، در ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی به افغانستان فرستاد.
هری ترومن، سی و سومین رئیس جمهور آمریکا، در دیدار با شاه‌محمود خان، نخست‌وزیر افغانستان و عبدالحمید عزیز، کاردار سفارت افغانستان در واشنگتن
«د. د. هایزنهاور»، نخستين رييس جمهور ايالات متحده آمريکا بود که در نهم نوامبر ۱۹۵۹ م. به افغانستان سفر کرد و فصل جديد در روابط تاریخی اين دو کشور افزود. برداشت «هایزنهاور» از این سفر چنین بود که افغانان مردمی به‌شدت مصمم هستند که من کم‌تر به‌چنین کسانی برخورد داشته‌ام».
پذیرای محمدظاهر شاه، اعضای دولت و کودکان افغان از د. د. هایزنهاور در فرودگاه کابل
آن‌گاهی که اعليحضرت «محمدظاهر» شاه افغانستان بنابر دعوت «ج. ف. کنیدی» در ماه سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، از ايالات متحده آمريکا دیدن کرد، اولین سفر رییس دولت این کشور به آمريکا به‌شمار می‌آید. در جریان دهه‌های بعدی، همکاری میان اين دو کشور گسترش یافت. در این راستا، بایست از سهم مهم داوطلبان "گرو صلح" که در میان سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۹ میلادی که در مسير گسترش این رابطه‌ها به افغانستان سفر کردند، یادآور شد.
رئیس جمهور جان اف کندی و محمدظاهر شاه در هنگام سفر شاه به ایالات متحده آمریکا
[↑] روابط اقتصادی افغانستان و آمريکا
[↑] روابط نظامی افغانستان و آمريکا
در پی حمله القاعده به رهبری اسامه بن لادن به نیویورک و واشنگتن در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی، جورج دبلیو بوش رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به گروه طالبان هشدار داد تا گروه تروریستی القاعده از افغانستان اخراج گردد. به‌دنبال خودداری طالبان از پذیرش خواست ایالات متحده آمریکا، در روز ۷ اکتبر سال ۲۰۰۱ میلادی، فرمان حمله به افغانستان صادر شد و جنگ افغانستان توسط نیروهای ایالات متحده آمریکا با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی آغاز شد. هدف اصلی این جنگ، مبارزه و از بین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود.
شبکه سی‌ان‌ان اجرای برنامه‌ی منحصر به‌فردی را از بمباران کابل به رسانه‌های آمریکایی در ساعت ۵:۰۸ دقیقه روز هفتم اکتبر ۲۰۰۱ عرضه کرد. در این روز، حملات هوایی به شهرهای کابل، جلال‌آباد و فرودگاه بین‌المللی قندهار در شهر قندهار که مرکز اصلی رهبر اصلی طالبان ملا عمر بود، شروع شد.
سیا، اولین نیروهای آمریکایی بودند که پای به خاک افغانستان برای جنگ گذاشتند. آن‌ها بعدا همراه با نیروهای ویژه نظامی آمریکا که با نام مستعار «کلاه سبزها» نیز شناخته می‌شوند، گروه نیروهای ویژه ۵ام و دیگر واحدهای نظامی از فرماندهی نیروهای ویژه ایالات متحده ادغام شدند. این نیروهای بیشتر همراه با نیروهای افغان مخالف طالبان (اتحاد شمال) کار می‌کردند. بریتانیا و استرالیا نیز بعداً نیروهای ویژه‌ای را برای حمایت از نیروهای آمریکایی و افغان وارد افغانستان کردند که با حمایت بسیاری از کشورها روبرو شد.
پس از حدود یک ماه جنگ رژیم طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به‌قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد.
آمریکا در حال حاضر حدود ٦٨ هزار نیرو در افغانستان دارد.[*]
[↑] روابط فرهنگی افغانستان و آمريکا
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: تاریخچه سفارت ایالات متحدۀ امریکا در کابل
پيوست ٢: ديپلمات‌های افغان در آمريکا
پيوست ۳: مهدیزاده کابلی، ديپلمات‌های آمريکايی در افغانستان
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ [1]
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
