[چهره‌های سیاسی افغانستان] [وزیران افغانستان]
دکتر نعمت‌الله پژواک (زادۀ ۱٣٠٧ خ - درگذشتۀ ۱٣٨٨ خ)، يکی از چهره‌های فرهنگی و سياسی افغانستان بود که در سمت‌های مختلف در دولت‌های مختلف این کشور[۱]، از جمله به‌عنوان وزیر معارف، وزیر مشاور و معاون صدراعظم (معاون نخست‌وزير) اشتغال داشت[٢].
[↑] زندگی‌نامه
نعمت‌الله پژواک فرزند قاضی حفیظ الله در ٢۱ اسد (مرداد) ۱٣٠٧ خورشيدی (۱٢ اگست ۱۹٢٨ ميلادی) در شهر کابل به‌دنيا آمد[٣]. دورۀ آموزش ابتدايی و متوسطه را در دبيرستان حبيبيه به پايان برد و در سال ۱٣٢٨ مدرک ديپلم (بکلوريا) خود را به‌دست آورد. سپس در حمل (فروردین) ۱٣٢۹ (مارچ ۱۹۵۱) وارد دانشکدۀ ادبیات دانشگاه کابل شد و پس از چهار سال تحصيل از آنجا با رتبۀ اول فارغ‌التحصیل گردید[۴].
وی، در ٢۹ حمل ۱٣٣٣ تا ۵ جوزای (خرداد) ۱٣٣۵، به‌عنوان عضو ریاست تدریسات ابتدایی تعلیم و تربیت، در وزارت معارف خدمت می‌کرد[۵]. در این دوران، از جوزای ۱٣٣۴ تا ثور (ارديبهشت) ۱٣٣۵ برای یکسال جهت مطالعه سیستم تعلیم و تربیت هند، با استفاده از یک بورس آن کشور به دهلی رفت[٦]. هنگامی که از هند بازگشت، در ۵ جوزای همان سال، کفیل مدیریت دارالمعلمین شد و تا ۱٠ حمل ۱٣٣٨، در این سمت باقی ماند[٧]. همزمان، با تیم پروفسورهای دانشگاه کولمبیای امریکا که از طریق کمک اداره انکشافی امریکا (AID) جهت رشد سیستم تعلیم و تربیت و کتاب‌های درسی مدارس، به افغانستان دعوت شده بودند، نیز همکاری داشت. به سبب این همکاری، بورس تحصیلی به وی اعطا شد و به‌منظور تکمیل تحصیلات عالی خود، در ماه دلو ۱٣٣٦، به آمریکا عزیمت کرد و از دانشگاه کولمبیا، در رشتۀ تعلیم و تربیت، مدرک فوق لیسانس (ماستری) به‌دست آورد. سپس، به کابل بازگشت، و در ۱٠ حمل ۱٣٣٨، مدیر دبیرستان (لیسۀ) حبیبیه شد.
پژواک، در اسد ۱٣۴۱ خورشیدی (اگست ۱۹٦٢ میلادی)، دوباره به آمریکا رفت[٨] و پس از سه سال تحصیل، به اخذ مدرک دکترا نایل آمد[۹]. پس از بازگشت به افغانستان، در ٢٠ جدی ۱٣۴۴، به‌عنوان کفیل ریاست تدریسات ثانوی گماشته شد[۱٠].
از ۱٦ سنبلۀ ۱٣۴٧ تا ۴ میزان ۱٣۴۹، دکتر پژواک، مستشار (کاردار) فرهنگی افغانستان در مسکو بود. پس از آن تا ۱٧ حمل ۱٣۵٠، به‌عنوان رئیس تألیف و ترجمۀ وزارت معارف خدمت می‌کرد. مدتی هم والی (استاندار) بامیان بود و از ٢٢ قوس ۱٣۵۱ تا ۱۱ اسد ۱٣۵٢، در مقام وزارت امور داخله (وزیر کشور) انجام وطیفه کرد[۱۱].
یک هفته پس از کودتای ٢٦ سرطان ۱٣۵٢، در ۱۱ اسد همان سال، در کابینۀ جدید محمدداوود، به‌عنوان به‌مقام وزارت معارف افغانستان رسید و تا ٣٠ قوس ۱٣۵٣، به این خدمت ادامه داد.[۱٢].
دکتر پژواک، در زمان حاکمیت دکتر نجیب‌الله، در ۱۴ جدی ۱٣٦۵، به‌عنوان وزیر مشاور در شورای وزیران و منشی (دبیر) مجلس وزرأ منصوب شد[۱٣].
سر انجام، دکتر نعمت الله پژواک، به‌روز هشتم عقرب سال ۱٣٨٨ خورشیدی (٣٠ اکتبر سال ٢٠٠۹ میلادی) چشم از جهان فرو بست[۱۴].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: پروین پژواک، سخنرانی دکتر نعمت‌الله پژواک در جلسۀ عالی مصالحه و آشتی ملی
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]- سوانح دکتور نعمت‌الله پژواک، آسمایی، هشتم عقرب سال ۱٣٨٨
[۴]-
[۵]- سالنامۀ افغانستان (د افغانستان کلنی)، شمارۀ ۵٣، سال ۱٣٦٦، ص ۴۵۹
[٦]- آسمایی، پیشین
[٧]- سالنامۀ افغانستان، پیشین
[٨]- به نوشتۀ حمیدالله عبیدی، «در این سفر، با هزینۀ شخصی، همسر خود، خانم عفیفه پژواک را نیز به امریکا برد.» (رجوع شود به: آسمایی، پیشین)
[۹]-
[۱٠]- سالنامۀ افغانستان، پیشین؛ حمیدالله عبیدی، سمت اخیر وی را والی (استاندار) کابل می‌نویسد. (رجوع شود به: آسمایی، پیشین)
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]- اطلاعیه مطبوعاتی، آسمایی: ٨ عقرب سال ۱٣٨٨؛ همچنین: داکتر نعمت‌الله پژواک چشم از جهان پوشید، رادیو آزادی (فارسی): دوشنبه ۱۱ عقرب ۱٣٨٨
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
