- ریشه‌شناسی
- عدد 'بی‌ناموسی' و لویه جرگه
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[اعداد] [خرافات]
در بیشتر مناطق افغانستان، عدد ۳۹ چیزی معادل «بی‌ناموسی» تعبیر می‌شود و کسی حاضر نیست در هیچ عرصه‌ای زندگی‌اش، از این شماره کار گرفته شود[۱].
[↑] ریشه‌شناسی
بدرستی مشخص نیست که چنین باوری در کجا ریشه دارد. برخی می‌گویند عدد ۳۹ در حروف ابجد، واژه عربی «دله» را می‌سازد که معادل آن در فارسی «بی‌ناموسی» تعبیر می‌شود. عده‌ای هم می‌گویند سال‌ها پیش مرد بدنامی در شهر هرات زندگی می‌کرده که شماره خانه‌اش ۳۹ بوده است و پس از آن، مردم نسبت به این شماره حساس شده‌اند.[٢]
حساسیت در مورد شماره ۳۹، در گذشته تنها در شهر هرات وجود داشت، اما اکنون این باور عام شده و به کابل، مزارشریف و دیگر شهرهای افغانستان نیز رسیده است[٣].
بعضی از شهروندان شهر کابل می‌گویند حساسیت در برابر عدد ۳۹ پدیده جدید است و قبلاً در این شهر سابقه نداشته است[۴].
دلیل عام شدن چنین باوری هرچه باشد اما تاثیر مستقیمی بر زندگی و کار شمار زیادی از آدم‌ها گذاشته است. قیس یاسینی، یکی از موترفروشان در مزارشریف می‌گوید، موترهایی که پلاک ۳۹ دارند حداقل ۳۰۰۰ دلار از بقیه موترها ارزان‌تر هستند[۵].
با این حال، مدتی است در افغانستان کسانی که پلیت (پلاک) موتر (ماشین) آنان عدد ۳۹ است، یا ۳۹ ساله هستند، یا شماره تماس‌شان عدد ۳۹ دارد و یا بدتر از همه در خانه شماره ۳۹ زندگی می‌کنند، درد سر دارند.
عدد ۳۹ زمانی به مشکل جدی و خبرساز بدل شد که شماره مسلسل پلاک خودروها در افغانستان به‌جایی رسید که با عدد ۳۹ شروع می‌شد و کسی حاضر نبود این موترها را بخرد. زیرا مردم این شماره را چیزی معادل "بی‌ناموسی" می‌دانند[٦].
احمد غفور یک راننده تاکسی در کابل می‌گوید: "از اینکه موترم پلیت (پلاک) ۳۹ دارد متنفرم، مردم خیلی طعنه می‌زنند."
او می‌گوید مشکل زمانی جدی می‌شود که مسافر او یک خانم باشد، آنگاه بقیه راننده‌ها و عابران پیاده به او می‌گویند "نمیشه زن‌ها را به برای ما بیاوری؟"
این راننده تاکسی می‌گوید او چندین بار خواسته ماشین خود را بفروشد، اما کسی حاضر نیست آن را بیشتر از نصف قیمت واقعی آن بخرد.[٧]
نورالدین همدرد، رئیس پلیس ترافیک کابل، در این زمینه کسانی را مسئول می‌داند که کارشان خرید و فروش موتر است. او گفت:
- "مطابق قانون ما مجبور هستیم پلیت شماره ۳۹ را توزیع کنیم. این نادانی مردم را نشان می‌دهد که پی خرافات می‌روند و هیچ کاری مانع نخواهد شد که ما توزیع پلیت ۳۹ را متوقف کنیم. مردم مجبور هستند این شماره را قبول کنند."[٨]
این مشکل به حدی جدی شده که حالا بسیاری از کسانی که ماشین‌های با پلاک ۳۹ داشته‌اند برای تبدیل پلاک‌شان، حاضرند رشوه نیز بدهند.
پلیس ترافیک کابل، برای حل این مشکل از روحانیون نیز مدد جسته است. مسئولان پلیس ترافیک می‌گویند:
- "در همه کشورهای اسلامی شما پلیت ۳۹ را می‌بینید، حتی در قرآن سوره‌های وجود دارد که عدد ۳۹ در آن است. در این مورد با ملاها هم صحبت کردیم و آن‌ها می‌گویند چنین باورهایی جز خرافات چیزی نیست."[۹]
این مشکل برای شرکت‌های مخابراتی هم دردسرساز بوده است، تا حدی که خیلی‌ها از پذیرفتن شماره تماسی که ۳۹ داشته باشد، خودداری می‌کنند[۱٠].
[↑] عدد 'بی‌ناموسی' و لویه جرگه
به‌دلیل حساسیتی که در مورد شماره‌ای ۳۹ در افغانستان وجود دارد، شرکت‌کنندگان لویه جرگه کابل می‌گویند، کمیته کاری شماره ۳۹ از جمع چهل کمیته‌ای که برای بحث روی آجندای لویه جرگه تشکیل شده بود، حذف شد.
عبدالظاهر فیض‌زاده، از شرکت‌کنندگان لویه جرگه گفت که از ابتدای تشکیل کمیته‌های کاری، رقم ۳۹ در میان کمیته‌ها وجود نداشت و با وجود اینکه تعداد مجموعی کمیته‌ها به چهل می‌رسد، اما به‌جای کمیته ۳۹، کمیته چهل و یک اضافه شده است. او گفت:
- "متاسفانه براساس یک سنت ناپسندیده‌ای که امروز در افغانستان است، نسبت به عدد ۳۹ حساسیت وجود دارد. به‌همین دلیل (در لویه جرگه) کسی علاقمندی نداشت تا در کمیته شماره ۳۹ کار کند. حتی شرکت‌کنندگان لویه جرگه، در مورد اتاق شماره ۳۹ در محل اقامت شرکت‌کنندگان این جرگه، حساسیت نشان داده‌اند."[۱۱]
لویه جرگه در کابل به‌دلیل بررسی دو موضوع مهم، روابط استراتژیک افغانستان و آمریکا و بحث مصالحه با طالبان تشکیل شده است. این دو موضوع، به نظر بسیاری از آگاهان امور، برای آینده افغانستان سرنوشت‌ساز است. در چنین حالتی، افغان‌ها از شرکت‌کنندگان این لویه جرگه انتظار داشتند، به‌جای آن که روی تشکیل کمیته‌ای با عدد ۳۹ بحث کنند، به این موضوعات سرنوشت‌ساز بپردازند[۱٢].
در حالی که مطرح شدن مشکل عدد ۳۹ در لویه جرگه‌ای که بزرگان قومی، نمایندگان جامعه مدنی، اعضای پارلمان و مقامات محلی افغان در آن شرکت داشتند، عمق این مسئله را در جامعه سنتی افغانستان نشان می‌دهد، شماری از جوانان و تحصیلکرده‌های افغانستان نسبت به ترویج آنچه "فرهنگ خرافات" می‌گویند، معترض هستند[۱٣].
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين نوشتار برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری شده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- رامین انوری، اعتراض '۳۹' در فیس‌بوک، بخش فارسی بی بی سی: ٢٠ نوامبر ٢٠۱۱ - ٢۹ آبان ۱٣۹٠
[٢]- طاهر قادری، هیچکس در افغانستان ۳۹ نمی‌خواهد، بخش فارسی بی بی سی: ۱۹ ژوئن ٢٠۱۱ - ٢۹ خرداد ۱٣۹٠
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]- رامین انوری، عدد 'بی‌ناموسی' از کمیته‌های لویه جرگه حذف شد، بخش فارسی بی بی سی: پنج شنبه ۱٧ نوامبر ٢٠۱۱ - ٢٦ آبان ۱٣۹٠
[۱٢]-
[۱٣]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
