- نام‌های تاریخی
- جغرافیا
- تاریخ
- اقتصاد
- فرهنگ
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[ترکیه] [شهرهای ترکیه]
استانبول (به ترکی: İstanbul؛ به انگلیسی: Istanbul)، بزرگ‌ترین شهر ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی این کشور است. این شهر در دو طرف تنگه بسفر و در کنار دریای مرمره قرار دارد. تنگهٔ بسفر دو قارهٔ آسیا و اروپا را جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در این دو قاره واقع است.
این شهر، در شمال دریای سیاه، در مشرق شهر «کوجا الی» و دریای مرمره و در غرب شهرهای «تکبرداغ» و «کندرکلار الی» احاطه شده است. بندر طبیعی «شاخ طلایی» یا خلیج در این شهر واقع است.
شهر استانبول در منطقه‌ای به‌وسعت ۵٧۱٢ کیلومتر مربع قرار گرفته و در این منطقه جزیره‌های پرنس (پرنس آدالاری) که در دریای مرمره واقع است، نیز موجود می‌باشد.
این کلان شهر، در سال ۲۰۱۰ میلادی، به‌عنوان پایتخت فرهنگ اروپا انتخاب شده است. همچنبن از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان به‌شمار می‌رود.
| [↑] | نام‌های تاریخی |
|---|
این شهر، در ابتدا با نام «بیزانتیوم» شناخته می‌شد که در سال ٦٦٧ پیش از میلاد ساخته شد و در خلال جنگ‌های یونانیان و پارسیان، این شهر تحت حکمرانی پادشاهان پارسی درآمد و تا این‌که در سال ۱۹۶ میلادی، «سپتیموس سوِروس»، امپراطور روم، با حمله به بیزانتیوم آن‌را اشغال کرد و بسياری از رومیان به این شهر مهاجرت کردند. تلاش امپراطور برای نامیدن این شهر به‌نام فرزندش «آگوستا آنتونینا» موفق نبود و مردم تا زمان تغییر نام شهر به «کُنستانتینوپُل» (شهر کنستانتین یا قسطنطنیه)، نام رم جدید را برای آن به‌کار می‌بردند. از سال ۱۹۳۰، پس از فتح آن توسط ترکان، رسماً «استانبول» نامیده شد که از نام «ایستیم پولی» (στην Πόλι) که در زبان یونانی به‌معنای «شهر» یا «مرکز شهر» است٬ برگرفته شده است. در سال ۱۷۷۰ میلادی، سلطان مصطفی سوم با ضرب سکه‌هایی که روی آن نام استانبول نقش بسته بود، به این نام رسمیت بخشید و جایگزین قسطنطنیه شد. در دورهٔ جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰، ادارهٔ پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده كنند.
| [↑] | جغرافیا |
|---|
استانبول در ساحل دریای مرمره قرار دارد و تنگه بسفر که این دریا را به دریای سیاه متصل می‌کند، از وسط این شهر می‌گذرد. بخش غربی شهر در قاره اروپا (شبه جزیره تراکیه) و بخش غربی آن در آسیا (شبه جزیره آناتولی) واقع است. وسعت شهر استانبول ۵٧۱٢ کیلومتر مربع است. این کلان شهر، دارای ٣٢ منطقه است که ٢٧ منطقه‌ای آن در محدوده شهری قرار دارد.
استانبول، از لحاظ بافت شهری، به ۳ قسمت اصلی تقسیم می‌شود:
- شبه جزیره تاریخی استانبول قدیمی بخش‌ها و نواحی امین اونو و فاتح را در بر می‌گیرد. این مناطق در سواحل شمالی شاخ طلایی (خلیج) واقع شده‌اند که مرکز قدیمی شهر را از قسمت‌های شمالی و جوانتر سمت اروپایی جدا و متمرکز می‌کند. شبه جزیره تاریخی با دیواره‌های قسطنطنیه در غرب به انتها می‌رسد. شبه جزیره توسط دریای مرمره در جنوب و بسفر در شرق احاطه شده است.
- شمال شاخ طلایی، مناطق تاریخی بَی اوغلو و بشیکتاش هستند که محل اسکان آخرین سلطان بوده و زنجیره‌ای از روستاهای سابق مانند اورتاکوی و ببک در میان سواحل بسفر ادامه می‌یابد. در بخش‌های اروپایی و آسیایی بسفر، استانبولی‌های ثروتمند عمارت‌های بزرگ چوبی زیبایی را ساخته‌اند که این عمارت و ساختمان‌ها یالی نامیده می‌شوند که به‌عنوان اقامتگاه تابستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کوی‌های اوسکودر و کادیکوی که در سمت آسیایی قرار گرفته‌اند، در واقع شهرهای مستقلی هستند و امروزه مناطق تجاری و مسکونی مدرنی در آن‌ها ایجاد شده و حدودیک سوم از جمعیت استانبول در خود جای داده است.
افزایش رشد ساختمان‌های اداری و مسکونی به‌طور غالب در مناطق شمالی سمت اروپایی متمرکز گشته است و به‌ویژه در زمینه تجارت و مراکز خرید ماسلاک، لونت و اتیلَر که بین پل بسفر و پل سلطان احمد فاتح قرار گرفته‌اند، شهرت خاصی دارند.
| [↑] | تاریخ |
|---|
| [↑] | اقتصاد |
|---|
| [↑] | فرهنگ |
|---|
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
