- تاریخچه
- ترکیبات شیمیایی
- خواص درمانی
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- ...
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[سبزیجات]
گشنیز (به انگلیسی: Coriander؛ به آلمانی: Echte Koriander)، نوعی سبزی با نام علمی "Coriandrum sativum" است. این گیاه بومی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا است و ارتفاع آن تا نیم‌متر هم می‌رسد[۱]. گشنیز از جمله سبزیجات معطری است که اگرچه به لحاظ فرم ظاهری به جعفری شباهت دارد ولی برگ‌های آن بسیار لطیف‌تر از جعفری است. به‌همین خاطر بعضی‌ها آن را به‌صورت خام نیز در سبزی‌خوردن و سالاد مورد استفاده قرار می‌دهند.
این سبزی معطر نه تنها به‌صورت خام و پخته مصرف می‌شود بلکه از تخم آن – در واقع میوه گشنیز است – نیز به‌عنوان طعم‌دهنده در بعضی غذاها و بخصوص ترشی‌ها استفاده می‌کنند[٢].
[↑] تاریخچه
گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است. از زمان‌های قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری‌ها بوده است. بقراط این گیاه را می‌شناخته و برای درمان بیماری‌های مختلف از آن استفاده می‌کرده است. در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می‌کردند.
گشنیز گیاهی است علفی و یکساله، به‌رنگ سبز که ارتفاع آن تا ٨٠ سانتی‌متر نیز می‌رسد. برگ‌های آن به دو شکل ظاهر می‌شود آن‌هایی که در قاعده ساقه وجود دارد به‌شکل دندانه‌دار و دیگری در طول ساقه که باریک و نخی شکل می‌باشند.
قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه و برگ و میوه آن است. میـوه گشـنیز گـرد و به‌رنـگ زرد می‌باشـد. بـوی تـازه آن مطبـوع نبـوده و تقریبـاً بدبـو اسـت ولـی بـر اثـر خشـک شـدن این بـو از بیـن رفتـه و خوشـبو می‌شـود. حتـی نـام لاتیـن گشـنیز از لغـت یونـانی (Korio) مشتق شده که به‌معنی بدبو است.
[↑] ترکیبات شیمیایی
مواد چرب گشنیز مرکب از اسید اولئیک، اسید پالمتیک، اسید لینولئیک و اسید پتروسه لینیک است. در برگ‌های خشک گشنیز مقدر زیادی ویتامین A و C یافت می‌شود. در یکصد گرم گشنیز مواد زیر وجود دارد:
| آب | ٧/۵ گرم |
| مواد چرب | ۱۵ گرم |
| سلولز | ٣٨ گرم |
| اسانس | ۱ گرم |
| اسید اگزالیک | ۱٢ میلی‌گرم |
| کلسیم | ۱٧٠ میلی‌گرم |
| ویتامین آ | ٢٠٠ واحد |
| ویتامین ث | ۵٠ میلی‌گرم |
علاوه بر گشنیز، تخم گشنیز نیز دارای خواص درمانی بسیاری نیز هست. برگ و تخم گشنیز هردو دارای طبیعت سرد و خشک هستند. این گیاه سرشار از انواع ویتامین‌ها – به‌ویژه ویتامین A و C – است.
- برگ و تخم گشنیز باعث تقویت معده شده و علاوه بر اینکه به هضم غذا کمک می‌کند، التهاب آن را نیز از میان می‌برد؛ همچنین خاصیت بادشکنی و ضدنفخ هم دارند.
- برگ گشنیز تسکین‌دهنده استفراغ و همچنین برطرف‌کننده عطش است.
- گشنیز خام خواب‌آور است پس اگر برای خواب شب مشکل دارید، آب ٣٠ گرم از برگ گشنیز را گرفته، با کمی شکر شیرین کرده، بنوشید. فقط توجه داشته باشید که مقدار گشنیز نباید از ٣٠ گرم بیشتر شود زیرا مصرف زیاد گشنیز – به‌ویژه تخم آن – حالت بی‌حسی، خواب‌آلودگی، گیجی و گاهی فراموشی موقت ایجاد می‌کند.
- تخم گشنیز دارای اثر ضدباکتری است؛ در نتیجه مصرف دم‌کرده ۱۵ گرم از آن در یک لیتر آب برای درمان بیماری‌های عفونی مانند حصبه، تب روده و مسمومیت‌هایی که منشا باکتری دارند بسیار مؤثر است.
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[↑] :
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[٢۱]
[٢٢]
[٢٣]
[٢۴]
[٢۵]
[٢٦]
[٢٧]
[٢٨]
[٢۹]
[٣٠]
[٣۱]
[٣٢]
[٣٣]
[٣۴]
[٣۵]
[٣٦]
[٣٧]
[٣٨]
[٣۹]
[۴٠]
[۴۱]
[۴٢]
[۴٣]
[۴۴]
[۴۵]
[۴٦]
[۴٧]
[۴٨]
[۴۹]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط … برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱:
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- گشنیز، از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[۲]- آشنایی با خواص گشنیز، همشهری آنلاین
[۳]- گشنیز "دارویی"، دانشنامه رشد
[۴]-
[۵]-
[۶]-
[٧]-
[۸]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱۲]-
[۱۳]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱۶]-
[۱٧]-
[۱۸]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[٢۱]-
[٢۲]-
[٢۳]-
[٢۴]-
[٢۵]-
[٢۶]-
[٢٧]-
[٢۸]-
[٢۹]-
[۳٠]-
[۳۱]-
[۳۲]-
[۳۳]-
[۳۴]-
[۳۵]-
[۳۶]-
[۳٧]-
[۳۸]-
[۳۹]-
[۴٠]-
[۴۱]-
[۴۲]-
[۴۳]-
[۴۴]-
[۴۵]-
[۴۶]-
[۴٧]-
[۴۸]-
[۴۹]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□
□
[برگشت به بالا] [گفت و گو و نظر کاربران در بارهٔ مقاله]
