- زندگی‌نامه
- دیدگاه‌ها و واکنش‌ها
- آثار
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
کلینتون ریچارد داوکینز (به انگلیسی: Clinton Richard Dawkins) (زادهٔ ۱۹۴۱ م)، آزاداندیش، اومانیست سکولار، شک‌گرا، خردگرای علمی، پشتبان جنبش روشن‌ها[۱]، دانشمند و زیست‌شناس انگلیسی و استاد بازنشسته درک عمومی علم در دانشگاه آکسفورد[٢] و همچنین رفتارشناس، زیست‌شناس فرگشتی و نویسندهٔ کتاب‌های علمی برای عموم است[٣] و همچنین کتاب‌های مشهوری در زمینهٔ فرگشت نوشته است[۴].
از جمله افتخارات او، عضویت در انجمن سلطنتی علوم، و انجمن سلطنتی ادبیات است. وی در تفسیر و آموزش عمومی دانش نقش برجسته‌ای در انگلستان دارد[۵]. او از منتقدان بزرگ آفرینش‌گرایی و یک بی‌خدای مشهور است[٦].
[↑] زندگی‌نامه
ریچارد داوکینز در ۲٦ مارس ۱۹۴۱ در نایروبی کنیا زاده شد. پدرش یک سرباز بود که در جنگ جهانی دوم از کنیا به انگلیس بازگشت تا به نیروهای متفقین بپیوندد.[٧] آن‌ها در سال ۱۹۴۹، زمانی که ریچارد هشت ساله بود، به انگلستان بازگشتند. هر دو والدین او به علوم طبیعی علاقه‌مند بودند و پاسخ پرسش‌های داوکینز را به شکل علمی می‌داده‌اند.[٨]
داوکینز، دوران کودکی خود را یک پرورش معمولی انگلیکان (مسیحی انجیلی) توصیف می‌کند. به گفتهٔ او، در ۹ سالگی شروع به شک‌کردن در وجود خدا کرد؛ ولی برهان نظم او را قانع می‌کرد. البته دریافت این نکته که در جهان ادیان گوناگون وجود دارند و مسیحی بودن او کاملاً شانسی بوده و اگر در جای دیگری به‌دنیا می‌آمد، دین دیگری داشت، رویش تأثیر گذاشت و فهمید که چون هزاران دین گوناگون وجود دارند همگی نمی‌توانند درست باشند. در ۱۶ سالگی با داروینیسم آشنا شد و دریافت که پیچیدگی‌های جانداران نیازی به آفریدگار و طراح ندارد و ایمان دینی‌اش را از دست داد.[۹] بعدها با تحصیل در رشته زیست‌شناسی و هر چه بهتر فهمیدن جوانب قضایا، کاملاً به توضیح مادی و طبیعی حیات و غیرضروری بودن خالق فراطبیعی اذعان کرد[۱٠].
او از دوران کودکی علاقه‌ای بسیار به زیست‌شناسی داشت و از این روی، به دنبال آن رفت و در رشتهٔ جانورشناسی دانشگاه آکسفورد به تحصیل پرداخت[۱۱]. در آن‌جا، «نیکو تینبرگن»، رفتارشناس جانوری برندهٔ جایزه نوبل، استاد راهنما و تز دکترای او بود. داوکینز، پس از دریافت دکترا یک سال دیگر در آکسفورد ماند و زیر نظر تینبرگن به پژوهش‌های رفتارشناسی جانوران ادامه داد[۱٢].
در اواخر دههٔ شصت، داوکینز به‌عنوان استادیار در دانشگاه برکلی کالیفرنیا کار می‌کرد[۱٣]. این دوران مصادف بود با بحبوحهٔ جنگ ویتنام که داوکینز همچون بسیاری از استادان و دانشجویان دانشگاه مخالف آن بودند و او به‌شدت درگیر فعالیت‌های ضد جنگ شد[۱۴].
سپس او در سال ۱۹۷۰، به‌عنوان استاد در دانشگاه آکسفورد استخدام شد[۱۵]. در دههٔ هفتاد، وی به‌توضیح دانش برای عموم علاقه‌مندان روی آورد. نخستین کتابش را به‌نام «ژن خودخواه»، در سال ۱۹۷۶ نوشت؛ که کتابی مشهور و تاثیرگذار گردید و موجی نو در زیست‌شناسی فرگشتی ایجاد کرد.[۱٦]
داوکینز، تاکنون سخنرانی‌های علمی قابل توجهی داشته است. از جمله سخنرانی مایکل فارادی، سخنرانی یادبود توماس هاکسلی و سخنرانی تینبرگن. او همچنین به‌عنوان نویسنده با مجلات سرشناس علمی و با دانشنامه انکارتا در زمینه‌ی دانشنامه فرگشت همکاری داشته است و همین‌گونه، به‌عنوان دبیر ارشد با مجلهٔ فری اینکوایری همکاری دارد و جز هیات امنای مجلهٔ اسکپتیک [شک‌گرا] است[۱٧].
او عضو گروه‌های خبرهٔ بسیاری از جمله آکادمی پادشاهی علوم و آکادمی پادشاهی ادبیات بریتانیا است. همچنین رییس بخش علوم زیستی انجمن پیشبرد دانش بریتانیا می‌باشد و از سال ۱۹۷۰، عضو هیات مدیرهٔ نیوکالج آکسفورد بوده است.[۱٨]
داوکینز در سال ۱۹۹۵ به دریافت صندلی فهم عمومی چالرز سیمونی آکسفورد نایل آمد که در سپتامبر ۲۰۰۸، به‌خاطر رسیدن به سن بازنشستگی اجباری دانشگاه، از آن بازنشست شد.[۱۹]
از جمله افتخارات او این است که در سال ۲۰۰۴، کالج بالیول دانشگاه آکسفورد، جایزه داوکینز را برای اهدا به پژوهش‌های برجسته در زمینهٔ بوم‌شناسی و رفتارشناسی جانوران در خطر انقراض تاسیس نمود.[٢٠]
[↑] دیدگاه‌ها و واکنش‌ها
[↑] آثار
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدی خراسانی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: ریچارد داوکینز، مشکل با دین
پيوست ٢:
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶:
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
