جستجو آ ا ب پ ت ث ج چ ح
خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ
ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

۱۳۹۳ مرداد ۳, جمعه

اسکیزوفرنی، بیماری روان‌گسیختگی

از: بخش دانش و فن بی بی سی

بیماری‌های روانی

اسکیزوفرنی

فهرست مندرجات

[بیماری‌های روانی][اسکیزوفرنی]


اسکیزوفرنی، یک اختلال روانی با منشأ نامشخص است که مشخصه آن از کار افتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف می‌باشد. این بیماری معمولاً خود را به‌صورت توهم شنیداری، توهم‌های جنون‌آمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان می‌دهد، و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است. در دنیا ۲۴ میلیون نفر به اسکیزوفرنی مبتلا هستند. در ایران آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به اسکیزوفرنی در دست نیست اما می‌توان شمار آن را حدود سیصد تا پانصد هزار نفر تخمین زد. از نظر بار بیماری برای کشور، (ضریب DALY یا سال‌هایی که به دلیل بیماری از دست می‌روند)، ایران در بین کشورهای دنیا در رده بیست و پنجم است.


[] آزمایش شیوه‌ای ابتکاری برای درمان اسکیزوفرنی

مطالعه‌ای در بریتانیا حاکی‌ست که استفاده از آواتار می‌تواند به معالجه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که صداهایی در ذهن‌شان می‌شنوند کمک کند.

آواتارها به بیماران اجازه می‌دهد جواب صداهای ذهنی را بدهند

آواتار یک شخصیت کامپیوتری است که می‌تواند نماینده یک شخصیت واقعی یا خیالی باشد.

این مطالعه که نتایج آن در نشریه روان‌شناسی بریتانیا چاپ شد بر بیمارانی تمرکز کرد که دارو بر آن‌ها بی‌تاثیر بود.

بیماران با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری، آواتارهایی برای همخوانی با صداهایی که می‌شنوند ایجاد کردند.

بعد از شش جلسه درمان، بیشتر بیماران گزارش دادند که حال‌شان بهتر است و سه نفر هم گفتند که دیگر هیچ صدایی نمی‌شنوند.

این مطالعه تحت هدایت پرفسور جولیان لف انجام شد. همو بود که از طریق آواتارهای کامپیوتری در جلسات درمانی با بیماران صحبت کرد. او به تدریج بیماران را آموزش داد تا در برابر صداها ایستادگی کنند.

پرفسور لف گفت که او بیماران را ترغیب کرد صداها را تحمل نکنند و به آواتار صدا بگویند که حرف‌هایش بی‌معنی است. این‌که اعتقادی به این صداها ندارند و بهتر است آن‌ها را تنها بگذارند چون نیازی ندارند کسی شکنجه‌شان کند.

در مرحله بعد آواتارها تحت هدایت پزشکان با مدارای بیشتری با بیماران سخن گفتند.

در پایان دوره معالجه بیماران گزارش دادند که کمتر این صداها را می‌شنوند و کمتر از آن‌ها ناراحت می‌شوند. میزان افسردگی و فکر خودکشی هم در آن‌ها کاهش یافت که نتیجه‌ای قابل توجه برای گروهی است که ده درصد آن‌ها اقدام به خودکشی می‌کنند.

دکتر ملیسا مانسون روانپزشک در واشنگتن می‌گوید: «به نظرم مطالعه با استفاده از آواتارها خیلی جالب است. این شیوه کاملاً تازه است و قبلاً هرگز چیزی مثل آن امتحان نشده و برای اولین‌بار به بیماران امکان می‌دهد با کمک مددیار با صداهای ذهنی مقابله کنند که تازگی دارد. در حال حاضر رابطه میان بیمار و صداها و توهمات کاملاً شخصی است و مددیار یا پزشک خارج از این رابطه است و این شیوه به مددیار اجازه می‌دهد در حل مشکل صداها با بیمار کار کند.»

در این آزمایش که توسط پروفسور لف و تیم او در دانشگاه کالج لندن انجام شد، ۱۴ بیمار تحت درمان با آواتار با ۱۲ بیمار تحت درمان با داروهای متعارف ضدروان پریشی و بازدیدهای گهگاهی از روانپزشک مقایسه شدند.

معالجات با دارو بر ۲۵ درصد بیماران مبتلاً به اسکیزوفرنی موثر نیست. رفتاردرمانی ذهنی به این گروه کمک می‌کند اما معمولاً به شنیدن صداها پایان نمی‌دهد.

روانپزشکان می‌گویند که معالجات کنونی محدود است و بیماران از آن مایوس هستند.

دکتر مانسون می‌گوید: «در حال حاضر معالجه عمده با کمک داروهای ضدروان پریشی انجام می‌شود. بنابراین داروهای خوبی داریم که می‌تواند علائم بیماری را برطرف کند با این حال این‌ها برای کوتاه مدت است. راهی برای حل دراز مدت بیماری وجود ندارد و یک مانع عظیم در سر راه درمان این است که چون این بیماران دچار افکار و رفتار پریشان هستند مانع می‌شود که به‌طور منظم تحت درمان باشند. بنابراین رفتن پیش پزشک به‌طور مرتب برای این بیماران خیلی مشکل است.»

به گفته پزشکان مشکل دیگر این است که هرچند داروهای موجود در موارد زیادی موثرند اما عوارض جانبی شدیدی دارند، بنابراین بسیاری از مراکز روانپزشکی از شیوه‌های تازه معالجه استقبال می‌کنند.

معالجه با آواتار قرار است در مرحله بعد با شرکت ۱۴۲ بیمار در ماه آینده در همکاری با موسسه روان‌شناسی کینگز کالج لندن انجام شود.

پروفسور توماس کریگ که مطالعه بزرگ‌تر را هدایت می‌کند می‌گوید که سادگی و جسارت شیوه تازه را می‌پسندد.

به گفته او اگر مطالعه به روی گروه بزرگ‌تر موفق باشد این شیوه درمانی ظرف دو سال در طور گسترده در بریتانیا در دسترس خواهد بود[۱].


[] هشتاد ژن اسکیزوفرنی شناسایی شد

دانشمندان موفق شدند هشتاد و سه ژن جدید را که در بیماری اسکیزوفرنی نقش دارند شناسایی کنند. این ژن‌ها عمدتاً بر تبادل پیام‌های شیمیایی در مغز تاثیر می‌گذارند. نتایج این تحقیق تحولی عمده در شناخت این بیماری و درمان آن ایجاد خواهد کرد.

نیمی از مبتلایان به اسکیزوفرنی در دنیا از مراقبت لازم برخوردار نیستند

در این تحقیق دی‌اِن‌اِی سی و هفت هزار بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی را با ۱۱۰ هزار فرد سالم مقایسه کردند. این مقایسه به شناسایی ۱۲۸ شکل متفاوت (واریاسیون) ژنتیکی در ۱۰۸ نقطه (location) روی کروموزوم‌ها منجر شد، از این بین نقش ۸۳ ژن تا به‌حال کاملا ناشناخته بود. بیشتر این ژن‌ها در انتقال پیام‌های شیمیایی در مغز نقش دارند و برخی دیگر نیز بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارند.

این تحقیق بین‌المللی (با مشارکت ۳۵ کشور) که به‌سرپرستی دانشگاه کاردیف در ولز انجام گرفته جامع‌ترین تحقیق ژنتیکی بر روی اسکیزوفرنی است.

هر چند از مدت‌ها پیش دانشمندان نقش ژنتیک را در ایجاد این بیماری محتمل می‌دانستند اما در این مورد اختلاف نظر وجود داشت.

مایکل اُداناوان، استاد روانپزشکی دانشگاه کاردیف، می‌گوید پس از سال‌ها مقاومت برخی پزشکان در برابر این این ایده که اسکیزوفرنی زمینه ارثی دارد، این تحقیق بدون تردید ژنتیکی بودن این بیماری را ثابت می‌کند: «اکنون از روز هم روشن‌تر است که ژنتیک در اسکیزفرنی دخالت دارد، هرچند نحوه اثر آن هنوز برای ما روشن نیست.»

به این ترتیب باید رویکرد به برخی بیماری‌های روانپزشکی تغییر کند و به شبیه به رویکرد دیگر بیماری‌ها شود.

پروفسور دیوید کرتیس از دانشگاه UCL می‌گوید در گذشته ما این مشکل را داشتیم که برخی بیماری‌های روانپزشکی را بیماری‌های «واقعی» نمی‌دانستند و بررسی‌های ژنتیکی قبلی نیز به نتیجه نرسیده بودند: «اما حالا با اطمینان می‌توانیم بگوییم که اختلالات زیستی باعث این بیماری می‌شوند.»

درمان اسکیزوفرنی از دهه‌ی هفتاد میلادی تغییری نکرده است. پروفسور اُداناوان می‌گوید: «برای سال‌های متمادی یافتن درمان جدید برای اسکیزوفرنی دشوار بود چون از بیولوژی بیماری درک اندکی داشتیم.»

اما نتایج این تحقیق زمینه تازه‌ای را برای بررسی‌های بیشتر فراهم کرده و با درک بیشتر مکانیسم ایجاد بیماری، می‌توان به درمان‌های جدید هم امیدوار بود[٢].


[] يادداشت‌ها


يادداشت ۱: اين مقاله برای دانش‌نامه‌ی آريانا توسط مهدیزاده کابلی گردآوری و ارسال شده است.



[] پی‌نوشت‌ها

[۱]- سینا علی‌نژاد، راز دانش: آزمایش شیوه‌ای ابتکاری برای درمان اسکیزوفرنی وب‌سایت فارسی بی بی سی (بی بی سی، واشنگتن): یکشنبه ٠٢ ژوئن ٢٠۱٣ - ۱٢ خرداد ۱٣۹٢
[٢]- هشتاد ژن اسکیزوفرنی شناسایی شد، وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش دانش و فن): سه شنبه ٢٢ ژوئيه ٢٠۱۴ - ٣۱ تیر ۱٣۹٣



[] جُستارهای وابسته







[] سرچشمه‌ها

وب‌سایت فارسی بی بی سی (بخش دانش و فن)