فهرست مندرجاتتوافق در افغانستان چگونه به‌دست آمد؟
[قبل] [بعد]
توافق و تحولات امروز، پایانی است بر شش ماه تلاش برای تعیین دموکراتیک ریاست جمهوری افغانستان. در شش ماه گذشته اتفاقات زیادی افتاده است.اما نتیجه همه جنجال‌ها توافقنامه‌ای شد که امروز توسط دو نامزد اصلی امضا شد. مهدی بیگی نگاهی کرده است به تحولاتی که در این چند ماه در افغانستان رخ داده است.
[↑] توافق در افغانستان چگونه به‌دست آمد؟
پانزدهم فروردین ماه ۱٣۹٣، یک روز قبل از برگزاری اولین دور انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، صندوق‌های خالی انتخابات در راه رفتن به حوزه‌های رای‌گیری. شاید آن‌زمان هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد که این صندوق‌ها این‌قدر پُر و خالی شوند.
یک روز بعد، در ِ ظرف‌های جوهر باز شد و مردم انگشت تعیین سرنوشت‌شان را داخل آن‌ها فرو بردند. عده‌ای اما با ترس از قطع‌شدن انگشت‌شان توسط طالبان، گروهی که قسم خورده بود تمامی تلاشش را برای برهم‌زدن انتخابات بکند.
مشارکت مرذم چشم‌گیر بود. حدود هفت میلیون نفر. اما عده‌ای هر چه کردند، انگشت‌شان پاک نشد. بعداً طالبان قطع‌شان کرد.
دور اول انتخابات ریاست جمهوری با حضور هشت نامزد برگزار شد. تنها چهار روز از انتخابات گذشته بود که زمزمه تقلب از سوی دو نامزد اصلی یعنی عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی آغاز شد.
- عبدالله عبدالله: «خدای‌نخواسته بحث چیزی دیگری باشد، یعنی اصلاً نتایج انتخابات را رای مردم نه بلکه تقلب شکل بدهد، بعد در آن‌صورت مسئله جدا است.»
اشرف غنی احمدزی: «اگر افرادی اداره به تقلب دست بزنند، ملت افغانستان از پیششان حساب خواهد خواست و ملت افغانستان حساب‌گیر است.»
بعد از کشمکش بسیار نتیجه‌ای آرای دور اول اعلام شد. عبدالله عبدالله با ۴۵ درصد رای از اشرف غنی احمدزی با ٣۱ درصد جلوتر بود. چیزی حدود ۱۴ درصد. اما چون هیچ‌کدام از نامزدها موفق به کسب ۵٠ درصد آرا نشدند، انتخابات به دور دوم کشیده شد. کمیسیون مستقل انتخابات به دو نامزد ٢٠ روز برای تبلیغات انتخاباتی فرصت داد.
اوایل خرداد ماه سفرها و سخن‌رانی‌ها آغاز شد. دو نامزد با تندی و یا گاهی با طنز پاسخ یکدیگر را می‌دادند.
- اشرف غنی احمدزی: «شب‌نامه اشاره از این است که در تاریکی شب خود را نشان می‌دهید نه در روشنایی روز»
عبدالله عبدالله: «داکتر صاحب اشرف غنی، فکر می‌کنم به روحیه دادن ضرورت دارد و تشکر از جناب حضرت صاحب ...»
دور دوم انتخابات روز ٢۴ خرداد ماه برگزار شد. نتایج اولیه‌ی دور دوم ٢٢ روز بعد یعنی شانزدهم تیرماه اعلام شد. این‌بار اشرف غنی احمدزی با کسب بیش از ۵٦ درصد آرا از آقای عبدالله که کمتر از ۴۴ درصد آرا کسب کرده بود، جلو افتاد. گفته شد بیش از هشت میلیون نفر در دور دوم انتخابات شرکت کردند.
عبدالله عبدالله اعلام چنین نتیجه‌ای را کودتا علیه آرای مردم خواند و ادعا کرد که تقلب گسترده و سازمان‌یافته در انتخابات صورت گرفته است. فردای آن‌روز آقای عبدالله عبدالله در نشستی در حضور رهبران ِ تیم و شماری از هوادارانش گفت که او برنده‌ای انتخابات است؛ ولی از هوادارانش وقت بیشتری برای رایزنی در این مورد درخواست کرد.
دعواهای انتخاباتی بالا گرفت. اما چند روز بعد با سفر جان کری به افغانستان، دو نامزد توافق کردند که با نظارت ناظرین داخلی و بین‌المللی تما آرای دور دوم مجدداً بررسی شوند. آن‌ها هم‌چنین توافق کردند برای تشکیل دولت وحدت ملی با هم مذاکره کنند. مذاکراتی که با تشکیل یک کارگروه سی نفره از دو طرف آغاز شد. همزمان روند بررسی آرا شروع شد. روندی که چندین بار به‌خاطر ناراضیتی نمایندگان دو نامزد متوقف شد.
گفتگوهای دو نامزد برای تشکیل دولت وحدت ملی با وجود پادرمیانی‌های بین‌المللی چند بار شکست خورد. در عین‌حال مردم افغانستان از طولانی‌شدن این روند و وخیم‌شدن وضعیت اقتصادی به ستوه آمده بودند. صدای حامد کرزی رئیس‌جمهوری هم درآمد.
- حامد کرری: «این‌طور برای‌شان بگویید ماندنی‌والای‌تان نیستیم (رهای‌تان نمی‌کنیم) تا به نتیجه برسید. پس به نتیجه برسید و مملکت را از این حالت نجات بدهید و هر دوتان معزز ما هستید، بزرگوار ما هستید. حکومت آینده را شما ایجاد کنید. از ما را توبه. در عجله هستیم که زود برای‌تان تسلیم کنیم.»
بالاخره مذاکرات دو نامزد نتیجه داد و به امضای موافقت‌نامه تشکیل دولت وحدت ملی منجر شد. اما حالا نگاه‌ها به آینده و به شیوه‌های اجرای این توافق دوخته شده است.[۱]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی بازنویسی شده است.
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]- مهدی بیگی، توافق در افغانستان چگونه به‌دست آمد؟، وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان، یکشنبه ٢۱ سپتامبر ٢٠۱۴ - ۳۰ شهریور ۱٣۹٣ (بازنویسی نوشتاری از دانشنامۀ آریانا)
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی بی سی برای افغانستان
