 |
|
سردار محمدپاینده خان
فهرست مندرجات
چهره‌های سیاسی افغانستان سرداران افغان
سردار محمدپاینده خان (به انگلیسی: Sardar Mohammad Payenda Khan) (زاده‌ی ۱۱٧۵ هـ.ق - درگذشته‌ی ۱٢۱۴ هـ.ق)، یکی از سرداران افغان، از شاخه‌ی محمدزایی، از طایفه‌ی بارکزایی از قوم ابدالی بود، که خدمات شایانی به تیمورشاه درانی کرد و از تیمورشاه خطاب سرافرازخان گرفت.
| ▲ | زندگی‌نامه |
سردار محمدپاینده خان پسر کهتر حاجی جمال‌خان بارکزایی، حدود سال ۱۱٧۵ هجری قمری (۱٧٦٢ میلادی) زاده شد. پدر او توانست به ریاست طایفه‌ی بارکزایی برسد و دختر خود که خواهر سردار محمدپاینده خان بود را به عقد تیمورشاه درانی درآورد که شاه محمود درانی فزرند اوست.
محمدپاینده خان، با آن‌که خدمات شایانی هم به تیمورشاه و هم زمان‌شاه سدوزایی کرد، سر انجام، در ۱٣ رمضان ۱٢۱۴ هجری قمری (٨ فوریه ۱٨٠٠ میلادی)، به‌دستور زمان‌شاه، به اتهام دسیسه‌چینی بر ضد او، در ٣٨ سالگی به‌قتل رسید. این ماجرا در تاریخ‌ها چنین آمده است:
- زمانی‌که برخی از سرداران برجسته‌ی دولت افغانستان که از تندخویی و استبداد رأی زمان‌شاه رنجیده و ناخشنود بودند، و نیز خود را مورد تحقیر وزیر اعضم، رحمت‌الله‌خان، ملقب به وفادارخان معتمدالدوله پسر فتح‌الله خان سدوزایی، می‌دیدند، در عبادتگاه درویشی به‌نام میان غلام‌محمد هندوستانی که در قندهار رحل اقامت افکنده بود و بیشتر امرا به او ارادت داشتند، گردآمدند و بر آن شدند تا رحمت‌الله‌خان را به قتل آورند، زمان‌شاه را برکنار سازند و شجاع‌الملک را بر جای او نشانند. اما پیش از آن‌که این نقشه به اجرا درآید، زمان‌شاه از آن آگاه گردید و بی‌درنگ توطئه‌چینان، یعنی سردار پاینده‌خان بارکزایی، محمدعظیم‌خان الکوزایی، محمدرحیم‌خان علی‌زایی، اسلام‌خان ضبط‌بیگی، حکمت‌خان سرکانی، سلطان‌خان نورزایی، میر اصلان‌خان جوانشیر، جعفرخان جوانشیر، زمان‌خان رکاب‌باشی و خضرخان علی‌زایی را به‌حضور فراخواند و دستور داد تا سرهای همه‌ی آن‌ها را از تن جدا سازند و پیکرشان را به دار آویزند.
از سردار محمدپاینده خان، پسران پرشماری به‌جا ماندند که وزیر فتح‌خان، اسدخان، تیمورقلی‌خان، عبدالجبارخان، محمداعظیم‌خان، پُردل‌خان، عبدالصمدخان، عطامحمدخان، شیردل‌خان، یارمحمدخان، دوست‌محمدخان، کهن‌دل‌خان، امیرمحمدخان، طره‌بازخان، سلطان‌محمدخان طلایی، رحم‌دل‌خان، جمعه‌خان و پیرمحمدخان از آن شمار بودند.
پس از کشته‌شدن پاینده‌خان، پسرانش یا دستگیر و زندانی شدند، یا راه گریز پیش گرفتند. از میان آن‌ها، فتح‌خان و دوست‌محمدخان به ایران گریختند. فتح‌خان، سپس به شاهزاده محمود درانی که بر برادر خود، زمان‌شاه شوریده بود، پیوست و در پیروزی او بر زمان‌شاه تأثیری بسزا داشت و از این‌رو، چون محمود بر تخت شاهی کابل نشست، وی را به وزارت خود گماشت و لقب شاه‌دوست داد و سراسر کشو را به او و برادرانش سپرد. امیر دوست‌محمدخان، ملقب به امیرکبیر، نیز بعدا بنیادگذار خاندان شاهی محمدزایی در افغانستان شد.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ افغانستان‌شناسی │ زندگی‌نامه‌ها │ چهره‌های سیاسی افغانستان
