 |
|
قوم‌های افغانستان
فهرست مندرجات
◉ دید کلی
◉ ترکیب قومی
◉ گروههای قومی و اقلیم
◉ گروههای قومی و جمعیت
◉ گروههای قومی و زیان
◉ گروههای قومی و شیوه‌ی معیشت
◉ آداب و رسوم
◉ دین و مذهب
◉ يادداشت‌ها
◉ پيوست‌ها
◉ پی‌نوشت‌ها
◉ جُستارهای وابسته
◉ سرچشمه‌ها
◉ پيوند به بيرون
افغانستان‌شناسی انسان‌شناسی
قوم‌های افغانستان یا گروههای قومی افغانستان (به انگلیسی: Ethnic Groups Of Afghanistan)، به گروههای گفته می‌شود، که به فرهنگ(زبان، آداب و رسوم و ...)ها و تبارهای خونی مختلفی تعلق داشته و در روند تاریخی در این کشور ساکن شده‌اند. به‌سخن دیگر گروههای قومی افغانستان، ترکیب قومی-زبانی از جمعیت این کشور است که پاره‌ای از آن‌ها در کشورهای همجوار آن نیز بودوباش دارند.
| ▲ | دید کلی |
افغانستان کانون اقوام مختلف است. این اقوام کدامند؟ در کجا زندگی می‌کنند؟ و تعداد آن‌ها چقدر است؟ یک راه ساده در بررسی این اقوام این است که وجود آن‌ها نادیده انگاشته و کلیه‌ی آن‌ها تحت عنوان مشترک و واحد «افغان» در نظر گرفته شود. اما در واقع این اقوام با یکدیگر کاملاً متفاوتند. به این دلیل، در دانشنامه‌ی آریانا هر یک از اقوام افغانستان جداگانه بررسی می‌شوند. این شیوه بررسی تنوع چشم‌گیر اقوام افغانستان را نشان می‌دهد، اما از سوی دیگر، اطلاعاتی که بین چندین قوم مشترک است در بخش مربوط به هر یک از اقوام ضرورتاً تکرار می‌شود. در بررسی هر یک از اقوام افغانستان کوشیده شده است اطلاعات مربوط به آن قوم به‌طور کامل در بخش مربوط به‌خود بگنجد. به‌طوری که کاربران دانشنامه، حتی‌امکان از مراجعه به سایر بخش‌ها بی‌نیاز باشد. در بخش پیشینه‌ی تاریخی چگونگی به‌وجود آمدن هر قوم، زمان استقرار در محل سکونت فعلی خود و چگونگی پیوستن به افغانستان مورد بحث قرار گرفته است. وضعیت سیاسی اقوام افغانستان بسیار گسترده و پیچیده است و نیاز به تحقیق مستقل دارد و نمی‌توان در مجال کم به‌طور شایسته آن را بررسی کرد. در بخش زبان، میراث غنی زبانی اقوام افغانستان به اختصار بررسی شده است. به‌منظور نشان دادن تأثیرات زندگی اجتماعی با چند زبان متفاوت مسایلی از قبیل حفظ زبان مادری، رشد دوزبانگی، امکان آموزش به زبان قومی و هم‌چنین کتاب‌های درسی به زبان قومی جداگانه مورد بحث قرار گرفته است. در مورد دو جنبه‌ی دیگر از زندگی اقوام افغانستان یعنی وضع اقتصادی و مذهب اطلاعات بسیار اندکی موجود است. به‌هر حال، ارائه اطلاعات هر چند کلی باشد، از حذف کل موضوع بهتر است.
| ▲ | گروههای قومی و اقلیم |
مردم افغانستان از گروههای قومی بسیار متنوعی تشکیل شده‌اند. این تنوع شامل جمعیت‌های اقلیم سردسیری و گرم‌سیری نیز می‌شود که با آب و هوا و اقلیم مناطق مختلف این کشور سازگاری یافته‌اند.
| ▲ | گروههای قومی و جمعیت |
افغانستان یک کشور با اقوام گوناگون می‌باشد. بیش از ۵٠ گروه قومی در این کشور زندگی می‌کنند. بعضی از آن‌ها مانند پشتون‌ها و تاجیک‌ها جمعیت میلیونی دارند و برخی مانند قزلباش‌ها، یهودها هندوها و ... جمعیت زیر ۱۰۰٬۰۰۰ نفر دارند.
[▲] يادداشت‌ها
[▲] پيوست‌ها
...
[▲] پی‌نوشت‌ها
...
واژه‌ی افغان در طول تاریخ مترادف با قوم پشتون بوده است ولی امروز به‌عنوان هویت ملی برای تمام اقوام به‌کار می‌رود. (دانشنامه‌ی ایرانیکا) در طی پژوهشی در سال ۲۰۰۹ میلادی، ۷۲٪ از مردم هویت افغان را پیش از هویت قومی خود عنوان کرده‌اند.[*]
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[▲] پيوند به بیرون
□ [۱ ٢ ٣ ۴ ۵ ٦ ٧ ٨ ٩ ۱٠ ۱۱ ۱٢ ۱٣ ۱۴ ۱۵ ۱٦ ۱٧ ۱٨ ۱۹ ٢٠]
رده‌ها: │ ...
