- این صفحه یکی از رهنمودهای دانشنامه شمرده میشود. مفاد این صفحه نمایانگر آن دسته از استانداردهای رفتاری است که بسیاری از ویرایشگران با اصول بنیادی آنها موافقند. با وجود اینکه پیروی از مفاد این صفحه توصیه میشود ولی این مفاد جزو سیاستها نیست. در ویرایش و بهروزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی در مورد آنها استفاده کنید.
ساختاربندی فهرست منابع یک مقالهٔ دانشنامه جزو جزئیاتی است که در درجهٔ دوم اهمیت قرار دارند و در حال حاضر در دانشنامهای آريانا، هنوز توافق عام بر روی یک روش مشخص یادکرد منابع، بدست نیامدهاست. بنابراین در صورتی که شما یک روش خاص (بخصوص روشهایی که بوسیلهٔ اهل فن در آن رشتهٔ خاص استفاده میشود) را برای یاد کرد منابع بکار میبرید، لطفاً استفاده از همان روش را ادامه دهید. اما در صورتی که نمیتوانید در مورد اینکه چه شیوه و روشی را انتخاب کنید، تصمیم بگیرید و یا نمیدانید چه اطلاعاتی را در یادکرد منبع باید گنجاند، به خواندن این مقاله ادامه دهید.
در این مقاله یک شیوهٔ نوعی بر مبنای شیوهٔ استانداردی که در کتاب شیوهنامهٔ شیکاگو از آن با عنوان «ساختاربندی علمی» یاد شده، آمدهاست. در شیوهنامهٔ شیکاگو، که اینجا هم از آن پیروی شدهاست، یادکرد منابع (یعنی ارجاع به منابع برای مستند کردن ادعا) در پانویس است و پانویسها با شماره مشخص میشود. میتوان در پایان رساله فهرستی الفبایی از مآخذ ذکر کرد اما اجباری نیست، به شرطی که یادکرد منابع در پانویسها کامل و دقیق باشد. از سوی دیگر میتوان در یادکرد منابع از کوتهنوشتها و خلاصهنویسی سود جست، در این صورت ذکر کامل فهرست منابع و مآخذ اجباری است. در دانشنامهای آريانا شق دوم پیشنهاد میشود. یعنی ارجاعات پانویسی به اختصار صورت میگیرد و سپس در پایان مقاله فهرست کاملی از منابع و مآخذ به ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسندگان ذکر میشود. یادکرد دقیق و عملی منابع در معنای کلی دو مرحله دارد. یکی اینکه جملهها و دعاوی را منابع معتبر ارجاع دهیم و دوم فهرست کامل منابع را با اسلوب و چیدمانی خاص در پایان مقاله ذکر کنیم. در این نوشتار به هر دو جنبه پرداخته خواهد شد.
ابتدا شیوهٔ ارجاع به منابع در متن مقاله را معرفی میکنیم. پس از مطالعهٔ این بخش دانشنامهنویس میداند که چگونه در مقاله به منابع در پانویس ارجاع دهد. در مرحلهٔ بعد روش یادکرد اطلاعات مربوط به منابع مختلف (کتاب، مقالات و...) را بررسی میکنیم. این اطلاعاتی است که در بخش = منابع = هر مقاله ذکر باید شود. ارائهٔ این اطلاعات (یعنی مشخصات منابع) به شیوه و اسلوب خاصی باید باشد. مثلاً ابتدا نام خانوادگی نویسنده ذکر باید شود و سپس نام کوچک وی. پس از آن نام کتاب به صورت ایتالیک نشان داده میشود و سپس سایر جزئیات ذکر میگردد. بخشهای مختلف این نوشتار به مهمترین جنبههای اسلوب ذکر اطلاعات کتابشناختی منابع خواهند پرداخت. فراگرفتن و به خاطرسپردن تمام این جزئیات بایسته نیست. دانشنامهنویسان میتوانند بر حسب نیاز به این صفحه رجوع کنند.
روش اشاره به منابع در متن
روش اشاره به منابع این است که منابع را در بخش مربوط فهرست میکنند و در هنگام ارجاع در داخل متن به پانویس ارجاع میدهند که در آنجا نام خلاصهٔ منبع آمدهاست. برای وارد کردن پاورقی در داخل متن اصلی مقاله، شمارهٔ پاورقی باید داده شود و برای نمایش آن، در بخش پانویسها، متن پاورقی را وارد میکنند. مثلاً به این صورت:
پینوشتها
__________________________________________
منابع
__________________________________________
□ آهنگ، محمدكاظم، سير ژورناليزم در افغانستان، كابل: نشر، ۱۳٤٩ ش.