 | از: ملکوم هزلت (تحليل‌گران بی‌بی‌سی) |
معرفی شهرهای افغانستان
جلال‌آباد و قندهار
فهرست مندرجات
| معرفی شهرهای افغانستان |
|---|
در چند هفته گذشته و در حالی که حملات هوايی امريکا در افغانستان ادامه داشته است، نام شهرهای قندهار، هرات و مزارشريف را مکرراً در کنار اخبار و گزارشات رسيده از کابل می‌شنويم. اما اين شهرها چگونه شهرهايی هستند؟ ملکوم هزلت از تحليل‌گران بی‌بی‌سی در رشته مطالبی شهرهای افغانستان را معرفی می‌کند.
| جلال‌آباد | ▲ |
جلال‌آباد در ورودی شرقی افغانستان است و در مسيری بين کابل و گردنه «خيبر» قرار دارد. اين شهر در وادی حاصل‌خيزی قر ار دارد که با نارنجستان‌ها، مزارع نيشکر و شاليزارها احاطه شده است.
در زمان سلطنت محمدظاهر شاه به‌منظور توسعه کشاورزی، چندين سد بزرگ آب در اين ناحيه ساخته شد. خود جلال‌آباد شهری است با جاده‌هايی که در دو سوی آن صفوفی از درختان سرکشيده است.
مرکز اين شهر را باغ‌ها و پارک‌ها احاطه کرده است که در هنگام صلح و آرامش مردم با دوستان و خانواده‌های خود در آن به تفريح و تفرج می‌پردازند.
شهر جلال‌آباد مرکز بزرگ بازرگانی نيز است. اگرچه بيشتر جمعيت اين شهر را پشتون‌ها تشکيل می‌دهند، ولی اقليت‌های ديگر به گونه قابل ملاخظه‌ای درآن حضور دارند از جمله هندوها و سيک‌ها.
هوای ملايم جلال‌آباد اين شهر را در زمستان به استراحتگاه دلخواهی برای مقامات دولت، تاجران کابل مبدل می‌سازد.
در شرق مرکز شهر منطقه ايست که به‌شکل جديد ساخته شده است. در اطراف شهر جلال‌آباد محلات متعدد تاريخی و آثار منحصر به‌فرد باستانی تمدن «گندهارا» را وجود دارد. ولی خود شهر جلال‌آباد شهر نسبتأ جديدی است و در قرن شانزده، در دوره سلطنت اکبر، نواده بابر شاه امپراتور مغول ساخته شده است.
در قرن نوزدهم، شهر جلال‌آباد دو بار در جنگ اول و دوم بريتانيا عليه افغانستان توسط بريتانيايی‌ها اشغال شد. اما در هردو مورد آن‌ها مجبور شدند از راه گردنه خيبر عقب‌نشينی کنند.
هم‌چنين اين شهر در سال‌های هشتاد توسط نيروهای اتحادشوروی اشغال شد ولی بيشتر نواحی اطراف شهر در دست مجاهدين باقی ماند و جنگ‌های پياپی در اين منطقه ادامه يافت. در اين دوره شهر جلال‌آباد و آثار بی‌نظير تاريخی بودايی آن ويران شد.
اکنون به دليل گزارش‌هايی مبنی بر وجود شماری از اردوگاه‌های آموزشی شبکه‌ی القاعده اسامه بن لادن در نزديک جلال‌آباد، اين ناحيه بار ديگر هدف قرار گرفته است؛ و اين بار هدف حملات هوايی ايالات متحده امريکا.
| قندهار | ▲ |
امروزه قندهار به‌عنوان مقر طالبان شهرت يافته است. به تصور دنيای خارج مذهب در قندهار خشک و متعصبانه است و مردم شهر نسبت به خارجيان بی‌اعتماند.
اما قندهار هميشه اين گونه تصور نمی‌شده است. تا سال ۱۹٧٠ ميلادی تعداد زيادی از خارجيان به قندهار سفر می‌کردند و بيشتر آن‌ها هيپی‌های جوان غربی بودند که به هند می‌رفتند.
با اين که در قندهار مواد مخدر به وفور يافت می‌شد هيپی‌ها فقط به اين منظور از اين شهر ديدن نمی‌کردند.
جذابيت‌های ديگر اين شهر برای جهانگردان شامل بازارهای پرزرق و برق، آرامگاه‌ها و مساجد می‌شد. يکی از اين مساجد مسجد خرقه است که در اين محل خرقه‌ای که باور دارند متعلق به حضرت محمد است نگهداری می‌شود.
قندهار گذشته‌ای پُر تلاطم دارد. طی قرن‌های متوالی ايرانی‌ها، ترک‌ها، اعراب، و مغول‌ها برای تصرف اين شهر جنگيده‌اند. در قرن هجدهم احمدشاه موسس پشتون کشور اقغانستان، قندهار را به‌عنوان پايتخت انتخاب کرد.
آرمگاه گنبددار احمدشاه در بخش قديمی قندهار هم‌چنان مهم‌ترين بنای اين شهر به‌حساب می‌آيد.
قندهار در دشت‌های جنوب افغانستان قرار داشته و تا حد زيادی قلب سرزمين پشتون به‌حساب می‌آيد.
قندهار در مقايسه با کابل شهری سنتی قلمداد می‌شود و نشانه‌های فرهنگ غربی در آن کمتر ديده می‌شود.
پس از کودتای کمونيستی سال ۱۹٧٨ ميلادی تعداد جهانگردان بسيار کم شد. ارتش شوروی و مجاهدين اسلامی برای تسلط به اين شهر به‌سختی و برای مدتی طولانی جنگيدند.
پس از خروج نيروهای شوروی رقابت بين گروه‌های مجاهدين بالا گرفت و قندهار دورانی آشفته را می‌گذراند.
با ورود طالبان در سال ۱۹۹۴ ميلادی نظم و ثبات در قندهار برقرار شد و به‌همين دليل طالبان با استقبال مردم قندهار روبه‌رو شدند؛ هرچند که تصميمات اوليه آن‌ها مثل ممنوع کردن بازی فوتبال به اندازه‌ای مورد انزجار قرار گرفت که مجبور شدند آن را لغو کنند. اما تغييرات ديگری که توسط طالبان اعمال شد به قوت خود باقی مانده است. پوشش چادر برای زنان در انظار عمومی اجباری و اشعار مذهبی تنها نوع مجاز موسيقی شد.
در قندهار تا پيش از آغاز حملات هوايی اخير جنبه‌های ديگر زندگی بر منوال گذشته ادامه داشت.
به گفته گزارش‌ها حالا قندهار به‌طور گسترده‌ای تخريب شده و بيشتر ساکنين آن، شهر را ترک کرده‌اند.
[▲] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی ارسال شده است.
[▲] پی‌نوشت‌ها
[۱]- ملکوم هزلت، معرفی شهرهای افغانستان، وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی: یکشنبه ٠۴ نوامبر ٢٠٠۱ - ۱۳ آبان ۱۳٨٠
[▲] جُستارهای وابسته
□
□
□
[▲] سرچشمه‌ها
□ وب‌سایت فارسی بی‌بی‌سی
