- واژه‌شناسی
- پیشینه‌ی تاریخی
- سرزمین
- حکومت
- جمعیت
- دین
- زبان
- يادداشت‌ها
- پيوست‌ها
- پی‌نوشت‌ها
- جُستارهای وابسته
- سرچشمه‌ها
- پيوند به بيرون
[...] [...]
یهود (به عبری: יְהוּדִים)، نام قوم سامی است که سرچشمه از اسرايیل و عبریان خاورنزدیک می‌گیرند. نژاد، ملیت و مذهب یهود به‌شدت وابسته به‌هم هستند، و یهودیت مذهب سنتی این قوم می‌باشد. در سنت یهود اصلیت یهودیان به ابراهیم می‌رسد که در دو هزار سال پیش از میلاد می‌زیست.
باید افزود که گرویدن به یهودیت به‌منزله جذب به این قوم است و با افرادی که یهودی متولد می‌شوند مساوی به‌شمار می‌روند. قوم یهود با مذهب یهود تفاوت دارد، به‌طوری که تمام یهودیان یهودی مذهب نیستند و بر عکس تمام پیروان یهودیت از قوم یهود نیستند.
[↑] واژه‌شناسی
«يهود» که ريشه در واژۀ «هود» دارد، از لغت عبرى گرفته شده و به‌معناى حمد و شكر و مجد است و «يهودا» نام فرزند چهارم حضرت يعقوب(ع) از همسرش به‌نام «لينه» است و به‌نظر مى‌رسد كه كلمۀ «يهود» نيز از همين اسم برگرفته شده باشد. لغويان «يهود» را واژه‌اى بيگانه دانسته‌اند، امّا يقين نداشتند كه «عبرى» است يا «فارسى».[*]
اما «يهود» در اصطلاح، به كسانی گفته می‌شود كه پيروان دين حضرت موسى(ع) هستند و كتاب تورات را كتاب آسمانى می‌دانند و از شريعت ايشان تبعيت می‌نمايند و با آمدن اسلام، آن را نپذيرفتند. و بر دين خود پاى‌بند هستند.
البتّه «آرتور جفرى» بر اين عقيده است كه واژۀ يهودی در شعر كهن عربی به‌كار رفته است؛ بنابراين اعراب پيش از روزگار حضرت محمد(ص) به خوبی با آن آشنايی داشتند. «هورو ويتس» می گويد: «در قرآن، يهوديان روزگار حضرت محمد(ص) و يهوديان عهد قديم به‌نام «بنی‌اسرائيل» (فرزندان اسرائیل) خوانده شده‌اند».[*]
[↑] پیشینه‌ی تاریخی
[↑] سرزمین
[↑] حکومت
یهودیان سه بار در سرزمین خود (اسراییل) حکومت خودمختار داشتند: بار اول از ۱۳۵۰ تا ۵۸۶ قبل از میلاد که در برگرفتن دورهٔ حاکمیت داوران و پادشاهی متحد داوودی و پادشاهی‌های جداگانه پادشاهی اسراییل و پادشاهی یهودیه بوده[] و با ویرانی معبد اول و حمله آشوریان و بابلیان خاتمه یافت. بار دوم دوره هاسمونیان یا مکابیان بوده که از ۱۴۰ تا ۳۷ قبل از میلاد و دور هرودیان که از ۳۷ قبل از میلاد تا ۹۰ میلاد به‌عنوان دولت دست‌نشانده رومیان ادامه داشت، پس از شورش بزرگ و شورش بارکخبا، دولت روم یهودیان را مجبور به پراکندگی در سایر ایالات رومی کرد و به‌مرور زمان در سرزمین اسراییل به اقلیت رسیدند و نام ایالت رومی یودیا به سیریا پلستینا تغییر نام پیدا کرد. در سال ۱۹۴۸ برای بار سوم دولت قوم یهود مستقل شد.[]
[↑] جمعیت
جمیعت قوم یهود ۱۳ تا ۱۸ میلون نفر تخمین زده می‌شوند که ۴۱٪ در اسراییل و ۴۰٪ در ایالات متحده آمریکا و ۱۹٪ در سایر نقاط دنیا زندگی می‌کنند.
[↑] دین
دین یهود یكی از ادیان مهم جهان و دارای سابقه‌ای طولانی است. آغاز این دین تقریباً به ٢۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد. پیروان این دین خود را پیرو پیامبر الهی، حضرت موسی(ع) می‌دانند؛ همچنین این قوم را به‌دلیل نسبت با حضرت یعقوب(ع)، «بنی اسرائیل» می‌گویند؛ «اسرائیل» لقب حضرت یعقوب(ع) بوده است.
[↑] زبان
عبری زبان سنتی و زبان رسمی اسرايیل است و بسیاری از یهودیان حتی در پراکندگی این زبان را می‌آموزند. به‌جز زبان عبری، یهودیان به‌طور سنتی به زبان‌های ییدیش، لادینو، گویش بخارایی، تاتی هم صحبت می‌کنند.
[۱]
[٢]
[٣]
[۴]
[۵]
[٦]
[٧]
[٨]
[۹]
[۱٠]
[۱۱]
[۱٢]
[۱٣]
[۱۴]
[۱۵]
[۱٦]
[۱٧]
[۱٨]
[۱۹]
[٢٠]
[↑] يادداشت‌ها
يادداشت ۱: اين مقاله برای دانشنامهی آريانا توسط مهدیزاده کابلی برشتۀ تحرير درآمده است.
[↑] پيوست‌ها
پيوست ۱: سرگذشت يهود، به گزارش وزارت امور خارجه اسرائيل
پيوست ٢: ویل دورانت، اهلِ کتابِ «شریعت موسی»
پيوست ۳:
پيوست ۴:
پيوست ۵:
پيوست ۶: یهودیان هند
[↑] پی‌نوشت‌ها
[۱]-
[٢]-
[٣]-
[۴]-
[۵]-
[٦]-
[٧]-
[٨]-
[۹]-
[۱٠]-
[۱۱]-
[۱٢]-
[۱٣]-
[۱۴]-
[۱۵]-
[۱٦]-
[۱٧]-
[۱٨]-
[۱۹]-
[٢٠]-
[↑] جُستارهای وابسته
□
□
□
[↑] سرچشمه‌ها
□
□
□
□
[↑] پيوند به بیرون
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
□ [1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20]
