+(2).JPG)
آرشیف (بایگانی) ملی افغانستان یک اداره (سازمان) ایست که همزمان با ایجاد موزیم ملی ایجاد گردیده است. آثار اولی که در موزیم ملی افغانستان نگهداری می‌شد، همان نسخه‌های از قرآن شریف، تفاسیر و کتبی را احتوا می‌کرد که به خط زیبا نگاشته شده که دارای لوحه‌های میناتوری و جدول‌های طلایی بود با گذشت زمان آثار دیگری نیز جمع گردید و هر دو (موزیم ملی و آرشیف ملی) یکجا پیشرفت نمودند. در واقع منبع آرشیف ملی افغانستان کتابخانه‌ای می‌باشد که در زمان امیر حبیب‌الله تنظیم و در زمان اعلیحضرت امان‌الله به کتابخانه ملی مبدل گشت. در این زمان نسخه‌ها و اسناد کتبی و خطی در آرشیف ملی جابجا گردید که بعداً از این آثار، کتابخانه خطی افغانستان در منزل پنجم وزارت اطلاعات و فرهنگ به میان آمد و در سال ١٣٥٢ به آرشیف ملی مسما گردید. بعداً ساختمان دیگری که در زمان امیر عبدالرحمن خان برای سردار حبیب‌الله خان در سالنگ واټ تدارک شده بود و از ارزش خاص تاریخی برخوردار بود، برای آرشیف ملی اختصاص گردید و پس از ترمیم در سال ١٣٥٦ آثار آرشیف ملی به آن منتقل گردید. در همین سال آرشیف ملی افغانستان به طور رسمی گشایش یافت و با ثبت آن در یونسکو شهرت جهانی را کسب نمود. آرشیف ملی تازه نفس‌های را می‌کشید که کودتاه هفت ثور رخ داد و فصل تباهی و بربادی آغاز گردید. در این زمان آرشیف ملی با خطرهای جدی مواجه بود و حتی کوشش‌هائی نیز صورت گرفت تا تمامی آثار آرشیف ملی به یغما برده شود که خوشبختانه به اثر سعی و تلاش کارمندان آرشیف ملی، آثار آن از صدمه در امان ماند. هم اکنون برای بازسازی و تقویت آرشیف ملی افغانستان کمیته‌ئی ایجاد گردیده است آثار که آثار و اسناد را جدیداً خریداری و برای تقویت این نهاد تلاش ورزد.
در آرشیف ملی افغانستان ١۵ هزار جلد کتب پشتو، دری، عربی و بعضی از نسخه‌های خطی زبان‌های دیگر موجود می‌باشد همچنین بسیاری از نسخه‌ها به ترمیم نیاز دارند که باید تحت نظر متخصصین ترمیم گردند.
بخش دیگر آرشیف ملی افغانستان شامل اسناد، فرامین، وثایق و آثار نادر چاپی می‌گردد که تقریباً ١۵٠ هزار نسخه، اسناد و فرامین را احتوا می‌کند. از جمله نسخه‌های خطی قرآن کریم که در آرشیف ملی نگهداری می‌شوند، نسخه‌ای نیز وجود دارد که به پوست آهو با خط میخی نوشته گردیده زمان نوشتن آن به دوره حضرت عثمان (رض) خلیفه سوم مسلمانان منسوب می‌شود. همچنان نسخه‌های خطی و لوحه‌های میناتوری دوران تیموری نیز در آرشیف ملی افغانستان موجود است در حصه فرامین و اسناد خطی، فرمان سلطان حسین بایقرا است که در قرن ١٠ هجری نوشته شده است فرامین احمد شاه بابا، تیمورشاه و دیگر شاهان نیز در آرشیف ملی افغانستان نگهداری می‌گردد. از جمله عکس‌های باستانی که توسط کامره اخذ شده، از عکس‌های امیر شیرعلی خان گرفته تا دوران جمهوریت در این آرشیف نگهداری شده است.
همچنان اولین بانک نوت کاغذی که در دوران اعلیحضرت امان‌الله رایج گرديد در آرشیف ملی محفوظ می‌باشد .
به این ترتیب آرشیف ملی افغانستان با غنامندی که دارد، بازهم نیاز به بازسازی، حفاظت و توجه بیشتر دارد.[*]
جُستارهای وابسته
پيوند به بیرون
□
□
